Ngày 6.6, công ty khởi nghiệp Ispace của Nhật Bản một lần nữa thông báo không thể trở thành công ty tư nhân đầu tiên của nước này thực hiện thành công cuộc đổ bộ lên Mặt Trăng, sau lần thử đầu tiên không thành công vào năm 2023.
Bản vẽ mô tả tàu đổ bộ và xe tự hành trên mặt trăng Ispace Resilience. Ảnh: ispace
Theo SCMP, tàu vũ trụ Resilience đă mất tín hiệu trong quá tŕnh hạ cánh, nhiều khả năng do lao xuống bề mặt Mặt Trăng quá nhanh.
Công ty ispace có trụ sở tại Tokyo đă xác nhận nhiệm vụ chinh phục Mặt Trăng lần này thất bại sau vài giờ mất liên lạc với tàu đổ bộ. Bộ phận điều khiển chuyến bay đă cố gắng liên lạc, nhưng chỉ nhận được sự im lặng và buộc phải xác nhận kết thúc nhiệm vụ.
Liên lạc mất kết nối chưa đầy hai phút trước khi tàu vũ trụ hạ cánh theo lịch tŕnh xuống Mặt Trăng bằng một xe tự hành nhỏ.
Tổng Giám đốc điều hành, kiêm nhà sáng lập ispace Takeshi Hakamada đă gửi lời xin lỗi tới tất cả mọi người đă đóng góp cho sứ mệnh qua cuộc đổ bộ lên Mặt Trăng lần thứ hai của ispace.
Hai năm trước, chuyến đi đầu tiên lên Mặt Trăng của công ty đă kết thúc bằng một vụ hạ cánh khẩn cấp. Và với chuyến đi lần này, tàu Resilience đă mang theo một xe tự hành có xẻng để thu thập đất Mặt Trăng nhưng đă không thành công.
Công ty cho biết hiện vẫn c̣n quá sớm để nhận biết liệu có phải là cùng một vấn đề xảy ra đă khiến hai nhiệm vụ thất bại liên tiếp hay không.
"Đây là lần thứ hai chúng tôi không thể hạ cánh. V́ vậy, chúng tôi thực sự phải nghiêm túc xem xét vấn đề này", ông Hakamada nói với các phóng viên. Ông nhấn mạnh rằng công ty sẽ tiếp tục thực hiện thêm các nhiệm vụ lên Mặt Trăng trong thời gian tới.
Lư do gây ra thất bại?
Một phân tích sơ bộ cho thấy hệ thống laser đo độ cao không hoạt động như kế hoạch và tàu đổ bộ đă hạ cánh quá nhanh.
Các quan chức khẳng định dựa trên những t́nh huống hiện tại, nhiều phỏng đoán cho rằng tàu đổ bộ có khả năng đă hạ cánh trên bề mặt Mặt Trăng.
Trước đó, các kế hoạch đă yêu cầu Resilience truyền h́nh ảnh về trong ṿng vài giờ và tàu đổ bộ sẽ đưa xe tự hành xuống bề mặt Mặt Trăng vào cuối tuần này.
Được làm bằng nhựa gia cố sợi carbon với bốn bánh xe, xe tự hành do châu Âu chế tạo của ispace - có tên là Tenacious - được trang bị camera độ nét cao để trinh sát khu vực và gắn thêm xẻng để xúc một ít đất Mặt Trăng mang về cho NASA.
Xe tự hành, chỉ nặng 5 kg (11 pound), sẽ bám sát tàu đổ bộ, di chuyển theo ṿng tṛn với tốc độ vài cm (ít hơn một inch) mỗi giây. Loại xe này cũng có khả năng hoạt động trong suốt nhiệm vụ kéo dài hai tuần, trong khoảng thời gian ban ngày.
Vài phút trước khi hạ cánh, đại diện công ty ispace cho biết đă rút kinh nghiệm từ nhiệm vụ thất bại đầu tiên của ḿnh. Các kỹ sư đă làm mọi thứ có thể để đảm bảo thành công trong chuyến đi lần này nhưng mọi thứ đă không theo kế hoạch.
Trước đó, ông Hakamada đă coi vụ phóng lên Mặt Trăng mới nhất "chỉ là bước đệm". Dự kiến tàu đổ bộ tiếp theo lớn hơn nhiều sẽ được phóng vào năm 2027 với sự tham gia của NASA và thậm chí c̣n nhiều hơn nữa.
Kể từ năm 2019, cuộc đua chinh phục Mặt Trăng đă thu hút sự tham gia của nhiều công ty tư nhân với hy vọng tiến hành các chuyến thám hiểm thương mại, mặc dù cho đến nay đều thất bại nhiều hơn thành công.
Cụ thể, một công ty của Mỹ, Intuitive Machines, đă đến Mặt Trăng vài ngày sau Firefly. Nhưng tàu đổ bộ cao, mảnh khảnh này đă cắm mặt xuống một miệng núi lửa gần cực nam của Mặt Trăng và được tuyên bố là đă không thành công sau đó vài giờ.
"Giống như các doanh nghiệp khác, Ispace không có "nguồn quỹ vô hạn" và không thể chịu đựng được những thất bại liên tiếp”, Jeremy Fix, kỹ sư trưởng của công ty con tại Mỹ của ispace cho biết tại một hội nghị vào tháng trước.
Mặc dù không tiết lộ chi phí cho nhiệm vụ hiện tại nhưng các quan chức công ty cho biết con số này thấp hơn so với nhiệm vụ đầu tiên.
Hai công ty khác của Mỹ đang hướng tới mục tiêu hạ cánh lên Mặt Trăng vào cuối năm nay là Blue Origin của Jeff Bezos và Astrobotic Technology. Tàu đổ bộ lên Mặt Trăng đầu tiên của Astrobotic đă trượt khỏi Mặt Trăng hoàn toàn vào năm 2024 và đâm trở lại qua bầu khí quyển của Trái đất.
Trong nhiều thập kỷ, các nước đă thúc đẩy sứ mệnh chinh phục Mặt Trăng. Đến nay, hiện chỉ có năm quốc gia thực hiện thành công các cuộc hạ cánh bằng robot lên Mặt Trăng: Nga, Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản. NASA dự kiến sẽ đưa bốn phi hành gia lên mặt trăng vào năm tới.