Tạp chí Fortune mới đây đưa tin về một ư tưởng gây tranh căi được chính CEO Meta, Mark Zuckerberg, đề xuất trong một email nội bộ. Đó là thanh lọc mạng lưới bạn bè của người dùng trên Facebook (nay là Meta), với mục tiêu làm mới trải nghiệm và khơi dậy sự tương tác trên nền tảng dần mất sức hút… Thông tin này được tiết lộ khi Zuckerberg ra ṭa làm chứng trong một phiên xét xử chống độc quyền, liên quan đến việc Meta thâu tóm Instagram và WhatsApp. Cụ thể, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) lập luận rằng Meta, khi đó c̣n là Facebook đă vi phạm luật cạnh tranh của Mỹ khi thâu tóm Instagram vào năm 2012 và sau đó là WhatsApp vào năm 2014.
Do đó, phiên ṭa do FTC khởi xướng với mục tiêu buộc Meta phải thoái vốn hai nền tảng nói trên v́ bị cáo buộc bóp nghẹt cạnh tranh.
Trong số các bằng chứng được đưa ra tại ṭa, đáng chú ư là một email từ năm 2022, trong đó Zuckerberg đề xuất với các lănh đạo cấp cao của Meta. Ư tưởng này nhằm đối phó với t́nh trạng Facebook dần mất đi vai tṛ văn hóa vốn có, nhất là trong bối cảnh người dùng trẻ tuổi chuyển hướng sang các nền tảng như TikTok hay YouTube.
Theo Zuckerberg, việc “reset” mạng lưới bạn bè có thể giúp người dùng tái kết nối theo cách phù hợp với thời đại, thậm chí chuyển hẳn sang mô h́nh “người theo dơi” thay v́ kết bạn truyền thống.
Tuy nhiên, đề xuất này ngay lập tức vấp phải sự hoài nghi. Tom Alison, khi đó là người đứng đầu Facebook, đă cảnh báo rằng việc xóa mạng lưới bạn bè có thể làm suy yếu các chức năng cốt lơi, đặc biệt là trên Instagram.
Email của Mark Zuckerberg chỉ là một phần trong kho tài liệu được đưa ra trong phiên ṭa. Một email nội bộ khác từ năm 2008 trong đó Mark Zuckerberg viết: “Mua lại vẫn hơn là cạnh tranh” đang trở thành trọng tâm của vụ kiện khi FTC cáo buộc Meta có hành vi thâu tóm để loại bỏ đối thủ và xây dựng thế độc quyền.
Nếu thua kiện, Meta có thể bị buộc tách Instagram và WhatsApp. Điều có thể khiến doanh thu quảng cáo của công ty sụt giảm tới 50%.
Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng FTC sẽ đối mặt với không ít thách thức trong việc chứng minh Meta vi phạm luật chống độc quyền, bởi thị trường mạng xă hội hiện nay đă trở nên cực kỳ phân mảnh, với sự cạnh tranh gay gắt từ nhiều “ông lớn” như TikTok, YouTube và các nền tảng khác.
Meta cũng lập luận rằng để buộc tội, FTC phải chứng minh công ty đang nắm giữ quyền lực độc quyền trong bối cảnh thị trường hiện tại, chứ không thể dựa trên các điều kiện đă lỗi thời từ hơn một thập kỷ trước. Đây được xem là một rào cản lớn đối với cơ quan quản lư, nhất là khi môi trường cạnh tranh đă thay đổi sâu sắc kể từ thời điểm Meta thâu tóm Instagram và WhatsApp – thời điểm mà TikTok và nhiều đối thủ khác chưa chiếm được vị thế như hiện nay.
|