Rò rỉ một clip trên mạng cho thấy thứ trưởng quốc phòng đã có ánh mắt không thân thiện khi nhìn ông Hùng Cao. Điều này khiến ông Hùng Cao suýt lao vào cho thứ trưởng này một "bài học" thế nào là Thuỷ Quân Lục Chiến oai hùng gốc VNCH. Nhưng vì trong buỗi lễ ngoại giao, ông Hùng Cao đã hết sức kiềm chế.
Ánh mắt và tác phong nghênh ngang của Nguyễn Trường Thắng được dư luận viên bò đỏ hán nô cho là "oai phong" nhìn về phía Thứ trưởng Hùng Cao nhằm "uy hiếp". Thậm chí Trại SV còn cho rằng ngài Hùng Cao phải "khép nép, không dám nói gì lúc đó".
Bối cảnh: một đoạn clip ngắn nhưng làm dậy sóng
Trên mạng lan truyền một clip ghi khoảnh khắc chuẩn bị cho buổi Chủ tịch nước Lương Cường tiếp và hội đàm với phái đoàn Hoa Kỳ gồm Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Peter Hegseth và Thứ trưởng Hải quân Hùng Cao. Trong vài giây, máy quay bắt được gương mặt vị Thứ trưởng quốc phòng Việt Nam – Nguyễn Trường Thắng – với ánh nhìn bị cho là “không thân thiện” hướng về phía ông Hùng Cao. Hình ảnh này ngay lập tức châm ngòi tranh luận: phía dư luận viên ca ngợi là “oai phong, đĩnh đạc”, còn nhiều cư dân mạng hải ngoại thì xem đó là kiểu “nhìn đểu”, có ý uy hiếp khách.
Điều gây chú ý hơn cả là phản xạ cơ thể của ông Hùng Cao: theo cảm nhận của người xem, ông đã “đứng thẳng, chuyển trọng tâm” như sẵn sàng đáp trả, nhưng rồi kịp thời tự ghìm lại vì đây là sự kiện ngoại giao. Tất cả chỉ gói trong vài khung hình – song đủ để bộc lộ hai phong cách đối lập.
Quy tắc ứng xử ngoại giao: vì sao Hùng Cao chọn “nín nhịn”?
Dù xuất thân Thuỷ quân Lục chiến và mang tính khí chiến binh VNCH, ông Hùng Cao đang hiện diện với tư cách quan chức hành pháp Hoa Kỳ. Ở vai trò đó, ưu tiên số một là bảo vệ mục tiêu chiến lược và kỷ luật lễ tân:
Không để hành vi cá nhân làm chệch thông điệp của phái đoàn.
Tránh tạo một “meme” ngoại giao bất lợi cho quan hệ song phương.
Giữ tính chuyên nghiệp quân nhân: kiểm soát cảm xúc, đọc tình huống nhanh, không để đối phương chi phối nhịp điệu buổi tiếp.
Sự kiềm chế vì thế là lựa chọn đúng – và thật ra thể hiện bản lĩnh, chứ không phải “khép nép” như vài tài khoản bẻ lái.
“Ánh mắt nghênh ngang”: sức mạnh bề ngoài hay điểm yếu chiến lược?
Trong môi trường đối ngoại, “uy phong” kiểu phô trương ánh nhìn, cử chỉ hất hàm thường chỉ tạo hiệu ứng nội bộ – để khán giả trong nước hả hê. Nhưng nó dễ phản tác dụng trên bàn đàm phán:
Tạo cảm giác thiếu tự tin, phải dùng thị giác để che lấp sự lúng túng.
Làm lộ cách “chơi gọng” muốn dằn mặt khách – điều các đoàn chuyên nghiệp đọc rất nhanh.
Khi bị đưa lên mạng, nó trở thành dữ liệu bất lợi cho hình ảnh “đối tác tin cậy, có trách nhiệm” mà Hà Nội lâu nay xây dựng.
“Việt Nam đề nghị…” – ngụy từ muôn thuở của báo đảng
Như thường lệ, truyền thông nhà nước luôn dùng công thức “Việt Nam đề nghị Hoa Kỳ… hỗ trợ, hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm…”. Công thức này biến mọi tương tác thành thứ bề ngoài “ta chủ động” và “bạn đáp ứng”, bất kể thực tế ai đang cần ai. Chính vì vậy, khi đặt cạnh clip bị rò rỉ, người xem càng thấy sự khập khiễng: ngôn ngữ ngoại giao trên giấy bóng bẩy, còn ở hậu trường lại xuất hiện một ánh nhìn muốn “đè uy”.
Hùng Cao và quan hệ quân sự trước đây
Trong giới quân sự hải ngoại lâu nay có chia sẻ rằng khi còn tại ngũ, ông Hùng Cao từng được phía Việt Nam mời hỗ trợ huấn luyện một số nội dung đặc công nước/người nhái. Dù chưa có tài liệu công khai đầy đủ, thông tin này cho thấy mối liên hệ nghề nghiệp không phải mới mẻ – và vì thế hành vi khích bác ở lễ tân (nếu có) càng vô duyên. Ít nhất, nó phớt lờ một nguyên tắc tối thiểu: tôn trọng người từng cộng tác huấn luyện năng lực cho mình.
“Đặt ngang hàng” trong lễ tân: thông điệp gửi ai?
Từ vị trí ngồi đàm phán đến chụp ảnh lưu niệm, ông Nguyễn Trường Thắng được xếp ngang bậc với Thứ trưởng Hùng Cao. Về kỹ thuật lễ tân, nước chủ nhà có quyền sắp xếp; nhưng về thông điệp, đó là cách nói rằng Hà Nội muốn “đi bằng hai chân”: vừa đón cấp cao phía Hoa Kỳ, vừa để nội bộ thấy rằng cán cân “không kém cạnh”.
Dẫu vậy, cân đối hình thức không tương đương với năng lực thực địa. Đặt đúng chỗ, sự ngang hàng phải đi cùng tác phong chuyên nghiệp, chứ không phải ánh mắt dằn mặt.
Vì sao clip ngắn lại gây bão? Ba tầng ý nghĩa
Tầng cảm xúc: Cộng đồng hải ngoại nhìn thấy sự thiếu tôn trọng khách – nhất là với một người gốc VNCH như Hùng Cao. Ngược lại, dư luận viên trong nước cần một biểu tượng “thét ra lửa” để hô hào.
Tầng biểu tượng: Đây là đối chiếu giữa văn hoá kỷ luật của quân đội chuyên nghiệp Hoa Kỳ và thói quen phô diễn quyền lực bằng thái độ.
Tầng chính trị: Trong bối cảnh Hà Nội cần hợp tác an ninh – công nghệ, một chi tiết xấu xí có thể làm mẻ bề mặt “đối tác thân thiện”.
Đọc ngôn ngữ cơ thể: những gì ta thấy
Thấy: ánh mắt lườm, bước chân đảo hướng, cằm hất nhẹ; phía ông Hùng Cao thì giữ tư thế thẳng, hai vai cân, mắt không né.
Phản đòn thông minh là gì?
Không cần ồn ào, phía Hoa Kỳ chỉ việc để truyền thông ghi nhận hai sự thật:
Lịch làm việc vẫn diễn ra chuẩn xác, đoàn Mỹ không bị lay chuyển trước mọi “chiêu trò ánh mắt”.
Thông điệp hợp tác – và các điều kiện đi kèm – được phát đi bằng ngôn ngữ chuyên nghiệp, rõ ràng.
Bên còn lại tự thấy mình nhỏ bé khi mọi thứ quay về chuẩn mực.
Vì sao nhiều tài khoản lại nói Hùng Cao “khép nép”?
Đó là kỹ thuật bẻ khung dư luận quen thuộc: đổi nhãn cho một hành vi chuyên nghiệp (self-restraint) thành yếu đuối để nuôi cảm giác “chiến thắng”. Nhưng với những ai từng qua môi trường quân sự, kỷ luật thân–tâm trong tình huống căng thẳng mới chính là sức mạnh thật sự.
Bài học truyền thông cho Hà Nội
Nếu muốn chứng minh “oai phong”, cách tốt nhất là công bố bản ghi hình đầy đủ, âm thanh rõ, hành xử chuẩn mực. Còn nếu tiếp tục để những mẩu clip méo mó lọt ra, rồi nhờ đội ngũ loa phường “điểm tô”, thì hình ảnh quốc gia chỉ thêm tổn hại. Ngoại giao hiện đại thắng bằng nội dung hợp tác, chứ không phải ánh nhìn.
Phút nín nhịn đáng giá hơn một cú đấm
Câu chuyện “bị nhìn đểu” trong clip rò rỉ cho thấy hai trường phái đối xử: một bên thích phô trương thái độ, bên kia đặt kỷ luật và mục tiêu quốc gia lên trước cái tôi. Ông Hùng Cao đã chọn kiềm chế – vì đó là chuẩn mực của một quan chức quân sự trong nghi lễ ngoại giao.
Và chính sự nín nhịn ấy, rốt cuộc, mới là “bài học” đắt giá: ngoại giao không phải võ đài; người lớn được nhận diện không bởi ánh mắt dữ, mà ở năng lực giữ bình tĩnh để hoàn tất nhiệm vụ nước mình giao phó.
