Đêm đó (8/4/1972) là một đêm vô cùng căng thẳng, hỏa châu soi sáng toàn vùng Trị Thiên - Núi Phú Xuân do một đơn vị của Sư Đoàn 1 Bộ Binh đóng, đánh suốt đêm. Pháo nổ rầm trời; trực thăng, hỏa lực bắn xuống, địch dưới đất bắn lên. Các đơn vị báo cáo giao tranh nhiều hơn thường lệ.
Khoảng 2 giờ sáng, tôi vào Trung Tâm Hành Quân thì thấy 2 vị chỉ huy còn ngồi tại đó. Một lát sau các vị dặn tôi thức và trực tại chỗ, có biến cố gì thì trình ngay. Hai vị chỉ huy lớn đi ngủ, còn lại anh em trực, chúng tôi theo dõi tình hình chung quanh.
Chỉ khoảng một thời gian sau đã lại thấy Đại Tá Lân trở lại Trung Tâm Hành Quân, sau khi xem qua tình hình, anh đã khẳng định với anh em là: Anh đoán tụi nó đang di chuyển chiến xa trong khu vực thằng “T” (Thần Ưng). “Nhiều chiến xa thế thì tụi nó có thể húc văng con Thần Ưng của mình, rồi thọc ra Mỹ Chánh - Phong Điền là nó cắt mình làm hai đó.
Bởi vậy anh cho lệnh thằng “T” ở lại Phượng Hoàng tử thủ. Nó giữ vững tới sáng thì mình cho hai thằng con của 147 lên tiếp ứng và phối hợp phi pháo hun tụi chiến xa của nó, chứ sức mấy mà nó cắt được mình”.
Biết được ý định hành quân của địch, nên chúng tôi ngồi chờ cho trời sáng để xem cuộc thư hùng nẩy lửa này diễn biến ra sao. Lúc chờ đợi, đặc biệt là trong lúc khẩn trương, thời gian như ngừng lại, thời gian không muốn trôi đi.
Ta oán hận cả đất trời - vì Trời không muốn sáng ! Hèn chi trong bài thơ “Tây Nguyên Máu” Nguyễn N. Ngữ đã phải kêu lên:
“Đêm Tây Nguyên, Trời không muốn sáng,
Có ta canh xác đợi giặc về...”
Tưởng chờ tới quá 5 giờ là trời sáng đến nơi, nhưng hỡi ơi, Trời vẫn không muốn sáng. Thêm vào bữa nay lại có sương mù thì màn đêm còn kéo dài hơn.
5 giờ 15 - Tin tức cho biết địch cường tập căn cứ Phượng Hoàng của Thần Ưng. Chiến xa địch di động cách căn cứ khoảng 1000m - 1500m hướng Tây Tây Bắc. Một đoàn chiến xa khác đang đi về phía Nam. Quả đúng là chúng có ý định bao vây Thần Ưng.
5 giờ 30 - Thần Ưng báo cáo chiến xa địch đang tấn công vào căn cứ. Chúng tiến rất chậm - mở đèn và trực xạ vào căn cứ, từ đó tình hình biến chuyển rất mau. Thần Ưng báo cáo xe tăng địch đã vượt hàng rào phòng thủ.
6 giờ 00 - Thần Ưng báo cáo chiến xa địch đã xông tới Ban Chỉ Huy Tiểu Đoàn cách 300m - rồi cách 200m - rồi 100m, và cuối cùng 50m. Qua máy truyền tin, chúng tôi nghe rõ Tiểu Đoàn Trưởng Thần Ưng chào “Vĩnh Biệt” và xin chấm dứt liên lạc.
Trong Trung Tâm Hành Quân ai nấy mặt dài cả ra. Các vị chỉ huy lớn đau đớn, thương thằng đàn em can trường anh dũng, thương tiếc Thần Ưng vô kể. Cái đau nhất của anh em là ta đã đoán được ý đồ của địch mà không ngờ chỉ trong khoảnh khắc (Trời không muốn sáng) đó mà tan một tiểu đoàn. Trong khi Bộ Tư Lệnh lo điều động tiếp viện, giải vây, không một tin tức nào về Thần Ưng được ghi nhận qua máy truyền tin cả.
Nhưng - Khoảng độ một giờ sau máy truyền tin lại vang lên:
- Thần Ưng gọi Sóng Thần - Trả lời ?
Chính Đại Tá Lân nhảy lại vồ lấy máy và trả lời:
- Sóng Thần nghe đây! Nói đi !
- Trình Sóng Thần: Ta hạ 5 chiến xa cách Ban Chỉ Huy 50m đến 100m. Đoàn chiến xa địch đã bị chận đứng. Ta đang phối trí lại lực lượng. Tổn thất của ta từ 20 - 30 thương vong. Xin chấm dứt.
15 phút sau. Thần Ưng lại trình tiếp:
- Tổng số chiến xa địch bị hạ là 12 - ta bắt sống 1 chiến xa T-54 và 5 tù binh.
Trong Trung Tâm Hành Quân lúc này vui hẳn lên, mặt mũi anh em sáng ngời và tỉnh táo, chẳng bù với lúc 6 giờ khi địch mới tấn công.
Khoảng 7 giờ 30, Thần Ưng báo cáo chính xác tổn thất bạn và địch:
- Ta 23 tử thương, 31 bị thương, vũ khí bảo toàn.
- Tổng số chiến xa địch bị hạ lên tới 17 - bắt sống 2 chiến xa và 18 tù binh. Thần Ưng hoàn toàn làm chủ tình hình, và trời đã sáng thực sự.
Tiếp theo, tin tức của cánh tiếp viện cũng hấp dẫn. Thằng Tiểu đoàn 1 (Quái Điểu) cũng báo cáo hạ được 4 chiến xa trên đường truy kích địch. Tình hình thật là phấn khởi vô cùng.
Lúc này thì anh em đấu vung tí mẹt. Ai cũng trầm trồ khen Thần Ưng quá giỏi. Đây là lần đầu tiên một đơn vị cấp Tiểu Đoàn của ta, chỉ trong khoảnh khắc, hạ được cả mấy chục chiến xa. Chiến công này không những làm cho Cọp Biển hãnh diện, nhưng cũng là bài học cho toàn thể các đơn vị biết cách đánh chiến xa.
Mà quả thật sau đó chẳng bao lâu, quân ta cứ dùng cách đánh ấy mà hạ chiến xa địch, từ Bình Long tới Ban Mê Thuột tới Trị Thiên một cách không mấy khó khăn.
Nhắc lại trận này, trong khi Tiểu Đoàn Quái Điểu và một Chi Đội M-48 được điều động đi tiếp ứng - gặp lúc địch thua phải rút chạy. Quái Điểu đã truy kích diệt được 4 chiến xa và hạ được một số địch. Nhưng quái thay, lại có “một hiện tượng lạ” xuất hiện: Quái Điểu báo cáo một chiến xa M-48 của ta bỏ ngũ chạy theo toán chiến xa địch (?)
Tin chi tiết cho biết chiến xa tiền phong M-48 của ta trước đó đã hạ được một chiến xa địch, nhưng tới khoảng 8 giờ 30 thì thấy nó chạy lên phía trước và theo đoàn chiến xa địch chạy trước nó vào khoảng 1000m, rồi cả xe địch và xe M-48 mất hút luôn. Tiểu Đoàn Quái Điểu báo cáo “coi như chiến xa đó đào ngũ”. Kể cũng lạ thật !
Khoảng gần 10 giờ thì phi cơ quan sát của ta phát hiện một chiến xa đang chạy về hướng mình, và máy truyền tin của Quái Điểu cũng đồng thời nhận được tin điện của chiến xa M-48 của mình báo cáo thành tích về Ban Chỉ Huy Tiểu Đoàn:
“Số là xe thiết giáp ta thừa thắng xông lên, sau khi đã hạ được 1 chiến xa cộng phỉ, và một số phỉ quân bộ binh, các “em” thấy còn 3 chiến xa địch bỏ chạy phía trước mặt nên đuổi theo chúng cả chục cây số, hạ hết cả 3 chiến xa địch rồi mới chịu quay trở lại”. (Trời ơi! Người anh em Thiết Giáp ơi, ghê bỏ mẹ ra, lần sau đừng làm thế nữa nhé !).
Tới lúc này thì các đơn vị của ta đã hoàn toàn làm chủ chiến trường, và cuộc giao tranh chỉ còn rất là lẻ tẻ, vì các đơn vị lớn nhỏ của bọn phỉ quân cộng sản bắc việt đều đã thảm bại nhục nhã và xa chạy cao bay cả.
Trước đây mỗi khi giao tranh với chiến xa địch là chúng ta đều phải trả một giá đáng kể - Kinh nghiệm tại Hạ Lào trong cuộc hành quân Lam Sơn 719, và trong những tuần đầu Mùa Hè Đỏ Lửa 72 cho thấy như thế.
Nhưng, sau chiến thắng của Thần Ưng thì toàn thể quân đội ta lên tinh thần rất cao và toàn quân ta đã tới độ coi thường chiến xa địch, do đó ta có thể nói trận đánh tại Phượng Hoàng của “Thần Ưng” là một pháo lệnh mở đầu cho quân đội ta quật khởi lại, tạo nên những chiến thắng vĩ đại như Bình Long - Quảng Trị.
TĐ6/TQLC - Thần Ưng Xé Xác Xe Tăng Địch
Qua đợt đầu bọn phỉ quân cộng sản bắc việt tấn công mãnh liệt, hung hãn, ồ ạt, các căn cứ hỏa lực Carroll và Mai Lộc (Lữ Đoàn 147 Thủy Quân Lục Chiến) phải cầm cự lui dần. Căn cứ Pedro từ đó trở nên tuyến đầu phòng thủ.
Thiếu Tá Đỗ Hữu Tùng, Sĩ Quan Khóa 16 Võ Bị Quốc Gia Đà Lat, phong thái trầm tĩnh, luôn như suy nghĩ điều gì, từ từ, thủng thẳng trong mọi biến cố, kinh nghiệm chiến trường, một trong các Tiểu Đoàn Trưởng cự phách của Thủy Quân Lục Chiến.
Là Tiểu Đoàn Trưởng - Tiểu Đoàn 6 Thủy Quân Lục Chiến, anh biết thế nào căn cứ cũng bị chiến xa cùng quân bộ cộng phỉ bắc việt tấn công kế tiếp, nên anh phối hợp với Lữ Đoàn 258 TQLC xin đặt mìn chống chiến xa sâu về hướng Tây đường tiến sát đến căn cứ.
Ngay trong đêm 8/4/1972, toàn bộ Tiểu Đoàn 6 Thủy Quân Lục Chiến phân tán lực lượng ra khỏi căn cứ, chốt tại các đỉnh cao xung quanh. Thật quả như Đỗ Hữu Tùng dự đoán, địch chuẩn bị cho cuộc tấn công căn cứ vào ngày hôm sau nên pháo kích suốt đêm như mưa, binh sĩ Tiểu đoàn 6 dưới các hầm hố cá nhân bên ngoài căn cứ chờ địch suốt đêm.
Quả nhiên, lúc 6 giờ 45 sáng ngày 9/4/1972, một trung đoàn phỉ quân bắc việt cùng đoàn chiến xa T54, T59 xuất hiện từ hướng Tâỵ. Pháo binh được gọi can thiệp, nhưng chỉ cản sức tiến phần nào của bọn bộ binh địch mà thôi, còn chiến xa địch vẫn hăm hở xông xáo tiến lên trong thế nghênh ngang khinh đich. Đoàn chiến xa vượt hẳn đội hình bộ binh của họ, tiến thẳng đến căn cứ.
Từ một hố cá nhân chỉ huy đặt ống nhòm, Đỗ Hữu Tùng nở nụ cười nửa miệng, anh thường hay có lối cười như vậy, bạn bè thường nói: "Lại cười ruồi rồi", mà cứ mỗi lần cười ruồi là tiếp theo một đòn độc.
Bản chất vốn thủng thẳng, anh giữ im lặng vô tuyến với các đại đội xa gần, ngay cả với hệ thống chỉ huy cao hơn, các con cái sốt ruột quá, không rõ ông Thái Dương (danh hiệu của Thiếu Tá Đỗ Hữu Tùng) của mình muốn gì đây.
Vài chiến xa đã cán hàng rào rồi, mà sao chưa lệnh lạc gì thế này, chờ cho đoàn chiến xa lọt hẳn vào tầm tác xạ dự trù, thì cũng vừa lúc 1 chiếc cán mìn, ầm một tiếng long trời dội đất, chiếc chiến xa lệch sang một phía bốc cháy, vài chiếc khác đã lọt hẳn vào trong căn cứ còn lựng khựng như đang cảm nghĩ chắc bị lừa, thì lệnh khai hỏa tấn công của Đỗ Hữu Tùng vang lên trong máy truyền tin.
Các chiến sĩ Tiểu đoàn 6 nhô ra khỏi hố cá nhân, súng nhỏ nhằm bộ binh địch mà khiển, ống phóng chống chiến xa M72, 57 ly không giật tha hồ mà phóng từ bên hông và theo đuôi đoàn chiến xa; cả chục chiếc bốc cháy, những chiếc còn lại hốt hoảng, đội hình rối loạn và húc vào nhau phóng chạỵ.
Nhưng đâu thoát, các đồi xung quanh căn cứ binh sĩ Tiểu đoàn 6 đã chốt hết rồi, cứ nhằm chiến xa địch mà xịt ống phóng M72, một hồi nuốt gọn gần 20 chiến xa. Nhiều chiếc xe tăng cộng phỉ còn đang bốc cháy, một số binh sĩ Tiểu Đoàn 6 TQLC hăng quá phóng ra khỏi hố cá nhân nhẩy phốc lên tháp chỉ huy chỉa súng M-16 vào trong xe tăng, dọa tung lưu đạn, kêu bọn phỉ quân ra đầu hàng.
Về phần bộ binh địch tiến theo sau thấy đoàn chiến xa dẫn đầu bị phản công hung hãn, bốc cháy hàng loạt, đâm hốt hoảng rối loạn hàng ngũ tháo lui.
Ngay khi được báo cáo tình hình, Trung tá Ngô Văn định, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 258 (sau thăng cấp đại tá) liền ra lệnh Tiểu Đoàn 1 Thủy Quân Lục Chiến cùng chiến xa M48 hoạt động gần đó nhào đến tiếp tay Tiểu Đoàn 6 TQLC truy kích ngược lại địch,.
Đồng thời, Không Quân VNCH cũng được gọi đến khi trời quang sáng để dội bom gây cho bọn phỉ quân cộng sản bắc việt thiệt hại năng nề. Bọn giặc cướp xâm lược cộng sản bắc việt thảm bại nhục nhã cố chạy thoát về hướng Tây bỏ lại hơn 400 xác đồng bọn nằm ngổn ngang đầy đồi núi và 23 xe tăng (kể cả Tiểu Đoàn 1 TQLC truy kích hạ thêm 4 và 2 xe tăng do Tiểu Đoàn 6 TQLC bắt sống) bị cháy ngổn ngang.
Vô cùng ngoạn mục và hùng tráng, thường thì chiến xa chiến là 2 đoàn chiến xa bạn thù quần thảo với nhau, nhưng đây ngược lại lính Thủy Quân Lục Chiến quần thào với chiến xa hạng nặng địch khác nào như lấy trứng gà đập vào tảng đá.
Thật là một trận diệt chiến xa bằng bộ binh ít thấy ghi chép trong các trang quân sử trên thế giới. Sau trận này, 5 tiểu đoàn đàn anh, không một ông anh nào dám coi thường thằng em Thần Ưng nữa (xin xem bài trên “Thần Ưng trong Mùa Hè Đỏ Lửa” của Thiếu Tá Thủy Quân Lục Chiến Lương Xuân Đương, để rõ nét thêm về trận đánh này).
Cũng lại Trung Tá Đỗ Hữu Tùng dẫn Tiểu Đoàn 6 TQLC tapi nửa Cổ Thành Đinh Công Tráng trong trận tái chiếm Quảng Trị sau đó ít tháng.
Lời kết
Nhân danh là vị Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên của Tiểu Đoàn 6 Thủy Quân Lục Chiến "Thần Ưng", tôi có vài cảm nghĩ như sau:
- Trung Tá Đỗ Hữu Tùng, vị Tiểu Đoàn Trưởng lâu nhất, cũng là người dẫn dắt Tiểu Đoàn 6 Thủy Quân Lục Chiến lập được nhiều chiến công hiển hách lẫy lừng.
- Đỗ Hữu Tùng sống anh dũng, khi về thì lặng lẽ biến đi, để lại biết bao thương tiếc cho bạn bè đồng đội và một mối tình sầu cho người nữ ca sĩ nổi danh.
- Nhiệm vụ sau cùng là Lữ Đoàn Phó Lữ Đoàn 369 TQLC, anh cùng với Lữ Đoàn Trưởng, Trung Tá Nguyễn Xuân Phúc mất tích vào những ngày cuối tháng 3 năm 1975. Đã bao nhiêu năm trôi qua, chúng tôi vẫn không tìm kiếm được một dấu tích nào về các anh.
Khi ngồi ghi lại những dòng này, người viết không khỏi bùi ngùi, xúc động tưởng nhớ các anh, những chiến hữu đã cùng người viết chia sẻ mười mấy năm vinh nhục trong cuộc nội chiến phi lý nhất lịch sử Việt Nam.
Phạm Văn Chung
