Mỹ nói gì về việc Nga yêu cầu dừng mở rộng NATO?

[Romano]

Trong cuộc trả lời phỏng vấn với ABC News ngày 29/5, Đặc phái viên Mỹ về Ukraine Keith Kellogg cho biết những lo ngại của Nga về sự mở rộng của NATO đến sát biên giới nước này là "hợp lý" khi ông đề cập đến đề xuất của Moscow nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine.
Nga đang kỳ vọng tiến hành một vòng đàm phán mới với Ukraine vào ngày 2/6 tại Istanbul, nơi hai bên dự kiến sẽ trao đổi các bản ghi nhớ dự thảo về những bước đi tiếp theo trong tiến trình hòa bình, trong đó có thỏa thuận ngừng bắn có điều kiện. Các quan chức Ukraine đã bày tỏ thái độ thất vọng khi không nhận được dự thảo của Nga từ trước và cảnh báo có thể sẽ tẩy chay cuộc gặp.

"Tôi luôn cảnh báo trưởng đoàn đàm phán của Ukraine là ông Rustem Umerov rằng đừng nói những điều như vậy. Đó là một phần cuộc sống, ta cần hiện diện và cho thấy là mình nghiêm túc", ông Kellogg nói.Phóng viên Kyra Phillips của ABC dẫn các nguồn tin cho biết Moscow muốn giới lãnh đạo NATO đưa ra một cam kết bằng văn bản về việc chấm dứt mở rộng liên minh, đặc biệt là không kết nạp Ukraine, Moldova và Gruzia. Ông Kellogg thừa nhận, các mối quan ngại lâu dài của Nga liên quan đến NATO do Mỹ dẫn đầu là điều có cơ sở.

Ông Kellogg cho rằng việc mở rộng NATO tiến sát biên giới của Nga có thể dừng lại, đồng thời nhấn mạnh rằng bước đi như vậy đòi hỏi quyết định ở cấp tổng thống.

Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ từng đưa ra những đảm bảo với Liên Xô rằng NATO sẽ không mở rộng về phía Đông để đổi lấy sự ủng hộ cho việc thống nhất nước Đức. Từ những năm 1990, Nga liên tục viện dẫn việc NATO mở rộng như bằng chứng cho sự “phản bội” của phương Tây.

Moscow cho rằng lời hứa của NATO năm 2008 về việc cuối cùng sẽ kết nạp Ukraine là một nhân tố then chốt dẫn đến xung đột hiện nay. Năm 2021, Điện Kremlin từng đưa ra đề xuất ngoại giao nhằm xoa dịu căng thẳng, song Mỹ và các nước NATO khác đã tuyên bố rằng chính sách “mở cửa” của liên minh là không thể đàm phán.

Mặc dù NATO khẳng định rằng con đường gia nhập của Ukraine là “không thể đảo ngược”, chính quyền của Tổng thống Donald Trump vẫn giữ quan điểm rằng việc kết nạp Kiev là không khả thi trong tương lai gần.

Nga và Ukraine từng đạt được một thỏa thuận hòa bình sơ bộ tại Istanbul vào năm 2022 nhưng Kiev sau đó đã rút khỏi tiến trình đàm phán để theo đuổi bước ngoặt quân sự với sự hậu thuẫn từ các quốc gia phương Tây. Moscow hiện coi các cuộc đàm phán được nối lại từ đầu tháng này là cơ hội để xem xét lại đề xuất, trong đó yêu cầu Ukraine theo đuổi chính sách trung lập và hạn chế năng lực quân sự.

Khi được hỏi liệu các điều kiện của Nga có “quá cực đoan”, phản ánh rằng Moscow thực chất không có thiện chí hòa bình, ông Kellogg phản bác: “Chấm dứt xung đột chính là lợi ích của Nga".