Mỹ công bố dự án lá chắn tên lửa Vòm Vàng 175 tỷ USD

[Romano]

Hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Vàng được kỳ vọng sẽ ngăn chặn các loại tên lửa tầm xa, tên lửa siêu thanh và vũ khí không người lái ngay cả khi được phóng từ không gian.Tổng thống Donald Trump hôm 20/5 đã công bố kế hoạch xây dựng một hệ thống lá chắn tên lửa tối tân trị giá khoảng 175 tỷ USD, với mục tiêu hoàn thiện trong vòng ba năm tới, theo ABC News.

Người đứng đầu dự án là Tướng Michael Guetlein, Phó tư lệnh Không gian Mỹ, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cam kết hỗ trợ toàn diện để triển khai hệ thống này.

“Thiết kế của Vòm Vàng sẽ tích hợp với năng lực phòng thủ hiện tại và đi vào hoạt động trước khi nhiệm kỳ của tôi kết thúc”, ông Trump tuyên bố. “Khi hoàn thiện, Vòm Vàng sẽ có thể đánh chặn tên lửa dù được phóng từ bên kia địa cầu hoặc từ ngoài không gian”.

Kế hoạch đầy tham vọng này khiến nhiều người liên tưởng đến chương trình “Chiến tranh giữa các vì sao” từng được Tổng thống Ronald Reagan đề xuất vào thập niên 1980, một chương trình bị chỉ trích là phi thực tế và gây lãng phí ngân sách. Tuy nhiên, chính quyền Trump cho rằng những tiến bộ công nghệ ngày nay giúp hiện thực hóa điều mà Reagan chưa thể thực hiện.

“Khi đó, công nghệ chưa sẵn sàng. Còn bây giờ thì đã sẵn sàng”, ông Hegseth khẳng định.

Ý tưởng về một "vòm phòng thủ tên lửa toàn diện" được ông Trump đề xuất từ năm ngoái, sau khi chứng kiến hệ thống “Vòm Sắt” (Iron Dome) của Israel đánh chặn thành công khoảng 300 tên lửa và máy bay không người lái trong cuộc tấn công của Iran vào mùa xuân năm ngoái.

Kể từ đó, dự án đã được đưa vào cương lĩnh tranh cử của đảng Cộng hòa năm 2024 và chính thức hóa bằng một sắc lệnh hành pháp vào tháng 1/2025.

Tuy nhiên, không ít chuyên gia và chính trị gia bày tỏ lo ngại. Thượng nghị sĩ Dân chủ Jack Reed cho rằng mức ngân sách yêu cầu ban đầu - 113 tỷ USD - là "một quỹ chưa rõ mục tiêu", trong khi chưa có lộ trình cụ thể cho việc triển khai và hiệu quả thực tiễn của dự án.

Theo ông Tom Karako, chuyên gia về phòng thủ tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), hệ thống phòng thủ hiện tại của Mỹ chủ yếu tập trung vào đánh chặn tên lửa đạn đạo từ các quốc gia như Triều Tiên. Nhưng các mối đe dọa hiện đại như UAV, tên lửa hành trình và vũ khí siêu thanh ngày càng phổ biến, đòi hỏi sự nâng cấp toàn diện.

“Sự thật là chúng ta đang khá dễ bị tổn thương. Ba năm là thời gian rất ngắn để phát triển một hệ thống quy mô toàn cầu, đặc biệt nếu có các thành phần đánh chặn từ không gian”, ông Karako nhận định.

Lầu Năm Góc cho biết đã tập hợp đội ngũ kỹ thuật ưu tú nhất để nhanh chóng xây dựng mạng lưới phòng thủ hiệu quả. Dự án sẽ được triển khai theo từng giai đoạn, ưu tiên các khu vực có nguy cơ cao.

“Một số công nghệ như cảm biến không gian và hệ thống phòng thủ tên lửa đã sẵn có, nhưng toàn bộ kiến trúc của Vòm Vàng cần được tích hợp liền mạch”, ông Hegseth cho biết.

Dù chi phí ước tính ban đầu của Trump thấp hơn nhiều so với các đánh giá của Quốc hội, tốc độ triển khai lại nhanh hơn dự báo. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), việc phát triển và vận hành hệ thống đánh chặn từ không gian có thể tiêu tốn 161-542 tỷ USD trong vòng 20 năm.

CBO cũng lưu ý chi phí có thể thấp hơn so với trước đây do giá dịch vụ phóng vệ tinh hiện nay đã giảm đáng kể.