Theo đại diện Heineken, việc doanh nghiệp quyết định tạm dừng hoạt động nhà máy bia tại Quảng Nam nhằm tối ưu hóa quy mô sản xuất để thích ứng với thực tế đang có nhiều thay đổi.
Về tình hình kinh doanh, báo cáo tài chính năm 2023 của Tập đoàn Heineken cũng cho biết lợi nhuận hoạt động đạt 3,2 tỷ euro (tương đương gần 3,5 tỷ USD), giảm gần 25%. Tổng sản lượng bia cả năm 2023 giảm 4,7% xuống 24,2 tỷ lít.
Đáng chú ý, thị trường Việt Nam và Nigeria được thống kê chiếm 60% tổng sản lượng suy giảm, tức gần 860.000 triệu lít bia, do điều kiện kinh tế phức tạp.
Bên cạnh việc rời khỏi thị trường Nga, Việt Nam cũng là nguyên nhân khiến sản lượng bia cao cấp của Heineken giảm tự nhiên 5,9%. Nếu không tính 2 quốc gia này, sản lượng bia cao cấp của hãng trên toàn thế giới vẫn tăng trưởng 1,1%.
Doanh số bán hàng dòng bia Tiger tại Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi tình trạng suy thoái kinh tế và Nghị định 100.
Heineken Việt Nam cho biết từ sau giai đoạn Covid-19, nền kinh tế nói chung và ngành bia nói riêng đã đối mặt với rất nhiều thách thức do tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, dẫn đến sự sụt giảm niềm tin và nhu cầu của người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, việc triển khai Nghị định 100 về kiểm soát nồng độ cồn khi tham gia giao thông cũng dẫn đến những thay đổi trong hành vi và hình thành thói quen tiêu dùng mới của người tiêu dùng. Từ những yếu tố trên, thị trường bia Việt Nam đã chứng kiến sự sụt giảm hai con số trong năm 2023 và tiếp tục sụt giảm một con số tính đến nay.
Heineken Việt Nam là liên doanh giữa Heineken và Tổng công ty Thương mại Sài Gòn (Satra). Từ nhà máy đầu tiên tại TP.HCM năm 1991, doanh nghiệp đã có 6 nhà máy và hơn 3.000 nhân viên trên khắp cả nước.
Tính đến nay, doanh nghiệp cho biết đã đầu tư hơn 1 tỷ euro (tương đương hơn 27.300 tỷ đồng) tại Việt Nam, tạo ra gần 250.000 việc làm và đóng góp tương đương 1,04% GDP.
Theo Euromonitor, năm 2010, tổng sản lượng bia tiêu thụ tại thị trường Việt Nam đạt khoảng 2,4 tỷ lít. Với dân số Việt Nam tước tính khoảng 88,5 triệu người tại thời điểm đó, bình quân mỗi người tiêu thụ khoảng 27,1 lít bia.
Hơn một thập kỷ sau, đến năm 2022, mức tiêu thụ bia của người Việt cải thiện lên 3,8 tỷ lít, xếp thứ 9 thế giới. Việt Nam cũng là quốc gia đứng đầu ASEAN và thứ ba châu Á về mức tiêu thụ bia.
Thông tin từ Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA), ngành bia giảm 11% doanh thu và 23% lợi nhuận trước thuế trong năm 2023. Trước đó, năm 2022, ngành này cũng chịu tăng trưởng âm 7%.
Cụ thể, lợi nhuận hai doanh nghiệp nổi bật ngành bia là Sabeco và Habeco "bốc hơi" hàng nghìn tỷ trong 2023. Theo kết quả kinh doanh của Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), lợi nhuận sau thuế khoảng 4.255 tỷ đồng, giảm 23%. Nếu không tính giai đoạn đỉnh dịch 2021, con số này chạm đáy kể từ năm 2016.
Tương tự, CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco - mã CK: BHN) cũng hụt hơi trong cuộc đua tăng trưởng. Doanh nghiệp này đạt doanh thu thuần 7.757 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 355 tỷ đồng, giảm lần lượt 8% và 30% so với năm 2022. Lợi nhuận sau thuế năm 2023 là mức thấp thứ 2 kể từ khi lên sàn chứng khoán của Habeco, chỉ cao hơn con số năm 2021.
Kết quả kinh doanh 3 tháng đầu năm 2024, Heineken đóng góp khoảng 20 tỷ đồng cho ngân sách Quảng Nam. Con số này kém xa so với thời hoàng kim của nhà máy vừa bị đóng cửa.
Trước đó, hồi 2018, nhà máy Heineken Quảng Nam là doanh nghiệp nhận đầu tư nước ngoài nộp thuế nhiều nhất tỉnh với sản lượng và doanh số tiêu thụ đều ở mức cao. 10 tháng đầu năm, nhà máy này nộp ngân sách 877,4 tỷ đồng, đạt 117% chỉ tiêu. Kế toán trưởng doanh nghiệp Công ty TNHH Nhà máy bia Heineken Việt Nam - Quảng Nam khi đó dự báo, 2 kỳ nộp thuế của 2 tháng cuối năm, số nộp ngân sách của công ty sẽ khoảng 200 tỷ đồng/tháng.
Báo cáo của Công ty Chứng khoán Funan (FNS) chỉ ra, rủi ro với doanh nghiệp ngành bia là nhu cầu chưa có tín hiệu cải thiện, bởi người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu, đặc biệt với những mặt hàng không thiết yếu như bia, rượu.
"Chi tiêu cho rượu bia giảm không chỉ là câu chuyện khó khăn nền kinh tế, ảnh hưởng bởi Nghị định 100. Bên cạnh đó, xu hướng tất yếu trong tương lai khi các mặt hàng đồ uống không tốt cho sức khỏe sẽ bị giảm dần chi tiêu cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến triển vọng ngành bia", báo cáo của FNS viết.
Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu (malt, gạo, vỏ lon) tăng 20-40%, khiến chi phí sản xuất leo thang. Điều này buộc doanh nghiệp đội giá bán và người tiêu dùng phải "gánh" phần chi phí đội lên này. Giá cao trong khi nhu cầu giảm càng khiến khó chồng khó.
Trong 5 tháng đầu năm, doanh thu các sản phẩm bia Heineken trên sàn thương mại điện tử chỉ đạt gần 32 tỷ đồng, giảm tới 60% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo thống kê của công ty dữ liệu thương mại điện tử (TMĐT) Metric, các dòng sản phẩm bia do Heineken sản xuất chủ yếu được bán trên 3 sàn TMĐT lớn là Shopee, Lazada và Tiki. Tổng cộng, đã có hơn 60.274 đơn hàng được giao thành công từ 194 gian hàng.
