Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc áp đặt trừng phát bổ sung đối với Nga trong bối cảnh ông ngày càng mất kiên nhẫn với giao tranh tiếp tục leo thang ở Ukraine và tiến độ đàm phán hòa bình Nga-Ukraine diễn ra chậm chạp...
“Các biện pháp này có thể sẽ không bao gồm lệnh trừng phạt mới với ngân hàng Nga, nhưng một số lựa chọn khác đang được thảo luận để gây sức ép buộc Moscow nhượng bộ trên bàn đàm phán, tiến tới một thỏa thuận ngừng bắn”, một nguồn tin cho biết.
Hôm Chủ nhật (25/5), nói về khả năng áp đặt thêm trừng phạt mới đối với Nga, ông Trump cho biết ông “chắc chắn đang cân nhắc” việc này.
“Tôi không biết có chuyện gì với ông ấy nữa”, ông Trump nói về Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Một nguồn tin cho biết ông Trump cũng đang mất kiên nhẫn với tiến độ đàm phán hòa bình Nga-Ukraine và đang cân nhắc sẽ hoàn toàn từ bỏ tham gia vào tiến trình này nếu như những động thái thúc đẩy cuối cùng của ông không mang lại hiệu quả.
Điều này đánh dấu sự thay đổi hoàn toàn trong lập trường của ông Trump về vấn đề Nga-Ukraine. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái, ông Trump từng tuyên bố sẽ chấm dứt cuộc xung đột này trong ngày đầu tiên nhậm chức. Hiện chưa rõ điều gì sẽ xảy ra nếu Mỹ rút khỏi tiến trình hòa bình ở Ukraine và khi đó, liệu chính quyền của ông Trump có tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine hay không.
“Tổng thống Trump rất rõ ràng rằng ông ấy muốn thấy một thảo thuận hòa bình được đàm phán”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết. “Tổng thống Trump cũng đang cân nhắc tất cả các lựa chọn”.
Theo các nhà phân tích, những diễn biến trên cho thấy quan hệ giữa Nga và Mỹ đang có xu hướng xấu đi sau khi trải qua nhiều thăng trầm trong vài tháng qua.
Ông Trump nhậm chức với niềm tin rằng ông có vị thế đặc biệt để cải thiện mối quan hệ giữa hai nước nhờ mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Putin. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ vẫn chưa thể thuyết phục được người đồng cấp Nga đưa ra nhượng bộ về đàm phán hòa bình với Ukraine. Thậm chí, theo các báo cáo, Moscow gần đây còn leo thang chiến tranh.
Vài tiếng sau bình luận của ông Trump về ông Putin, Nga đã phát động một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa lớn nhất từ trước đến nay vào Ukraine. Không quân Ukraine cho biết Moscow đã phóng hơn 350 máy bay không người lái gắn bom và ít nhất 9 tên lửa hành trình. Phía Nga mô tả cuộc tấn công này là hành động trả đũa cho các vũ đánh bom của Ukraine trên lãnh thổ Nga.
Ngày thứ Hai (26/5), Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết Mỹ, Đức, Pháp và Anh sẽ dỡ bỏ các hạn chế về tầm bắn khi Ukraine sử dụng vũ khí do các nước đồng minh phương Tây cung cấp. Điều đồng nghĩa rằng Ukraine có thể nhắm mục tiêu vào các vị trí quân sự nằm sâu hơn trên lãnh thổ Nga.
Đến nay, Ukraine chỉ có thể sử dụng tên lửa tầm xa do các nước đồng minh cung cấp để chống lại quân đội Nga ở một phạm vi nhất định. Chính quyền Tổng thống Joe Biden trước đây phản đối việc dỡ bỏ giới hạn về tầm bắn do lo ngại điều này có thể làm leo thang chiến tranh.
Trong những tháng đầu nhậm chức, thái độ của ông Trump đối với Tổng thống Nga nhiều lần thay đổi. Tổng thống Mỹ đã cân nhắc các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Nga và có bình luận gay gắt về nhà lãnh đạo Nga nhưng cũng nói về việc sẽ giảm rào cản thương mại với Nga và mở cửa cho đầu tư Mỹ vào Nga.
Phát biểu của ông Trump về ông Putin hôm Chủ nhật được đánh giá là tương đối gay gắt.
“Tôi đã biết ông ấy từ lâu và luôn hài hòa với ông ấy, nhưng ông ấy đang bắn tên lửa vào các thành phố và giết chết nhiều người. Tôi không thích điều này chút nào”, Trump nói. “Chúng ta đang trong quá trình đàm phán và ông ấy vẫn phóng bắn tên lửa vào Kyiv cùng nhiều thành phố khác. Tôi không thích điều đó chút nào”.
“Có vẻ như từ những bình luận này, ông Trump đang thăm dò ông Putin”, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine William Taylor nhận xét. “Câu hỏi đặt ra là điều này có thực sự nghiêm túc không? Liệu điều này có đủ để thúc đẩy các bước đi tiếp theo, có đủ để áp đặt thêm trừng phạt hay không?”.
Nhiều tuần qua, bất chấp kêu gọi từ Ukraine và các nước đồng minh châu Âu, ông Trump vẫn chưa gây áp lực với ông Putin sau khi Moscow từ chối thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine.
Các đồng minh của ông Trump như thượng nghị sĩ Lindsey Graham cũng nhận xét rằng nhà lãnh đạo Nga không muốn thỏa thuận và chỉ có trừng phạt mới có thể buộc Moscow vào bàn đàm phán một cách nghiêm túc. Tuy nhiên, việc áp đặt thêm trừng phạt được ông Trump cân nhắc kỹ lưỡng bởi ông cho rằng điều này có thể làm suy yếu các nỗ lực hàn gắn quan hệ kinh tế Mỹ-Nga và khiến tình hình chiến sự ở Ukraine thêm căng thẳng.
Trước đó, vào ngày 20/5, Liên minh châu Âu (EU) và Anh công bố một loạt biện pháp trừng phạt bổ sung nhằm vào Nga mà không đợi Mỹ cùng tham gia. Quyết định này được đưa ra một ngày sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Putin vào đầu tuần trước không đi đến kết quả đột phá nào.
Theo đó, chưa có triển vọng nào về một thỏa thuận ngừng bắn lập tức giữa Nga và Ukraine, hay về việc Washington sẽ gia tăng áp lực với Nga bằng cách áp đặt thêm trừng phạt.
