Ngày 29/12, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev đã tố cáo Liên bang Nga đã nhắm bắn vào phi cơ chở khách của hãng hàng không
Azerbaijan Airlines trước khi nó bị rơi xuống ở Kazakhstan và ban đầu họ đã cố gắng che giấu nguyên nhân gây ra thảm họa chết người này, đồng thời yêu cầu Moscow phải thừa nhận lỗi lầm.
Ông Aliyev đưa ra lời cáo buộc nêu trên trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông nhà nước tại sân bay Baku, bốn ngày sau khi chiếc máy bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines đã gặp nạn ở Kazakhstan, khiến cho 38 trong số 67 người trên máy bay đã mất mạng.
Giới chức Azerbaijan cho rằng chiếc máy bay đã bị hệ thống phòng không Liên bang Nga nhắm bắn trúng khi đang cố gắng cho hạ cánh tại Grozny, thủ phủ của nước cộng hòa Chechnya thuộc Liên bang Nga.
Cáo buộc này rất mạnh mẽ và hiếm thấy từ phía ông Aliyev, nhắm vào một đồng minh truyền thống của Azerbaijan, được đưa ra một ngày sau khi ông có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Tuyên bố từ Điện Kremlin về cuộc điện đàm không có đề cập đến việc phía Liên bang Nga nhận trách nhiệm đối với vụ tai nạn thảm khốc này.
"Thực tế cho thấy chiếc phi cơ dân dụng của Azerbaijan đã bị hư hại từ bên ngoài trên không phận của Liên bang Nga, gần thành phố Grozny, và gần như bị mất kiểm soát", Tổng thống Azerbaijan nói với truyền hình nhà nước.
"Chúng tôi cũng nắm biết rằng, các hệ thống phá rối định vị điện tử đã làm cho máy bay của chúng tôi bị mất kiểm soát, không thể định hướng bay được… Đồng thời, do bị bắn trúng từ dưới mặt đất, phần đuôi máy bay cũng bị hư hại nghiêm trọng", ông Aliyev cho biết thêm.
Ông Aliyev nhấn mạnh rằng, mặc dù "lẽ tất nhiên, máy bay của chúng tôi bị bắn trúng một cách tình cờ hoặc cố ý, nhưng Baku tức giận vì Mosow dường như đã cố gắng che giấu nguyên nhân vụ tai nạn và yêu cầu phía đồng minh Azerbaijan nên thừa nhận những gì đã xảy ra.
Tổng thống Azerbaijan cho rằng,
"Thật đáng tiếc và đáng ngạc nhiên khi Moscow đưa ra các giả thuyết rõ ràng cho thấy phía Liên bang Nga muốn cố tình che đậy vụ này".
"Trong ba ngày đầu tiên, chúng tôi không nghe gì từ Liên bang Nga ngoài một số giả thuyết quá vô lý", Tổng thống Azerbaijan nói và bổ sung rằng những giả thuyết này bao gồm việc máy bay đã va phải một đàn chim.
Ông Aliyev gọi giả thuyết này là
"hoàn toàn xa rời thực tế", chỉ ra rằng
"thân chiếc máy bay gặp nạn đầy những lỗ thủng".
Ông Aliyev kêu gọi Moscow đưa ra lời xin lỗi công khai với Azerbaijan, khi nói rằng Baku đã chính thức đưa ra lời yêu cầu này với Liên bang Nga hai ngày trước đây.
"Thứ nhất, phía Liên bang Nga phải xin lỗi Azerbaijan. Thứ hai, họ phải thừa nhận lỗi lầm của mình. Thứ ba, những người chịu trách nhiệm phải bị trừng phạt, bị truy cứu trách nhiệm hình sự, và phải bồi thường cho nhà nước Azerbaijan, cũng như các hành khách và thành viên phi hành đoàn bị thương".
"Đây chính là các điều kiện của chúng tôi muốn nêu lên", ông Aliyev nói, với ngôn ngữ mạnh mẽ hiếm thấy đối với Moscow.
Điện Kremlin hôm 28/12 cho biết trong cuộc điện đàm, ông Putin đã xin lỗi Azerbaijan về
"sự cố bi thảm".
Ông Putin cho biết hệ thống phòng không của Liên bang Nga đã hoạt động tại Grozny vào ngày 25/12 khi máy bay này cố gắng hạ cánh, trước khi cho đổi hướng và đã gặp nạn ở phía Tây Kazakhstan.
Tuyên bố từ Điện Kremlin không đề cập đến việc ông Putin thừa nhận phía Liên bang Nga có lỗi. Sau đó cùng ngày, nhà lãnh đạo Liên bang Nga kêu gọi một cuộc điều tra minh bạch về vụ tai nạn này.
Văn phòng của ông Aliyev hôm 28/12 cho biết ông đã có nhấn mạnh trong cuộc điện đàm rằng,
"chiếc máy bay đã bị can thiệp từ bên ngoài trên lãnh thổ Liên bang Nga".
Các hãng thông tấn Liên bang Nga đưa tin rằng ông Putin và ông Aliyev đã thảo luận lại về vụ tai nạn này vào ngày 29/12.
Trước đó, Hoa Kỳ cho biết họ thấy có dấu hiệu ban đầu chỉ ra Liên bang Nga phải gánh chịu trách nhiệm về vụ tai nạn nhưng không cung cấp chi tiết.
Ngày 28/12, hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn lời người phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc, ông John Kirby cho biết,
"các dấu hiệu ban đầu cho thấy máy bay của hãng Azerbaijan Airlines rơi ở Kazakhstando bị hệ thống phòng không của Liên bang Nga bắn hạ và để lại rất nhiều dấu vết trên thân chiếc máy bay này".
(Ảnh: Yahoo.com)
Ông Kirby nói với các phóng viên:
"Chúng tôi đã thấy một số dấu hiệu ban đầu cho thấy khả năng chiếc máy bay này đã bị bắn hạ từ hệ thống phòng không của Liên bang Nga”.
Trước đó trong ngày,
MSNBC trích dẫn lời hai giới chức quân sự cho biết giới tình báo Mỹ chỉ ra rằng, phía Nga đã nhận dạng lầm một máy bay chở khách của Azerbaijan là một thiết bay không người lái (UAV) của Ukraine và sau đó đã cho bắn hạ nó với hệ thống phòng không.
Cũng trong ngày 27/12, đại diện hãng hàng không Azerbaijan Airlines tuyên bố, kết quả sơ bộ cho thấy một trong những máy bay của hãng này bị rơi ở Kazakhstan ngày 25/12 đã gặp phải
"sự can thiệp vật lý và kỹ thuật từ bên ngoài".
Theo Reuters/AFP
