Trước những cảnh cáo nghiêm khắc của Hoa Kỳ, các ngân hàng lớn của TQ trong năm nay đã "âm thầm" rút khỏi các giao dịch có liên quan đến Nga.
Vậy phải chăng những nỗ lực trừng phạt của Mỹ thực sự có hiệu quả rồi?
Không. Bắc Kinh chỉ cho chuyển các giao dịch sang các ngân hàng nhỏ hơn và các nguồn trung gian mà thôi. Để giúp đở cho Nga trong cuộc chiến xâm lược ở Ukraine, TQ đang sử dụng một chiến thuật đã có từ nhiều thập niên:
"trò chơi vỏ bọc" để che đậy, núp bóng các giao dịch với Nga.
Trong vài trường hợp cho thấy, thì các lệnh trừng phạt của Mỹ chỉ có thể hạn chế chứ không làm chấm dứt được mối giao dịch thương mại đang phát triển nhanh chóng giữa TQ và Nga.
Bắc Kinh, đối tác
"không giới hạn" của Moscow, đã cung cấp sự trợ giúp toàn diện cho các nỗ lực chiến tranh của Nga kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu từ tháng 2/2022. Trong những tháng gần đây, TQ đã cung cấp các máy công cụ, vi mạch bán dẫn, và các mặt hàng đa dạng khác. Họ cũng đã giúp đỡ về mặt kỹ nghệ chế tạo vũ khí và hình ảnh từ vệ tinh. Báo cáo từ năm ngoái cho thấy các bên TQ đã bán ra một số lượng lớn đạn dược thông qua tay chân trung thành là Bắc Hàn.
Hơn nữa, TQ đã cung cấp sự hỗ trợ về ngân hàng. Tuy nhiên, hiện nay, các ngân hàng TQ đã có phần dè dặt, cảnh giác hơn khi làm việc với Nga, đặc biệt là kể từ tháng Ba vừa qua.
Reuters có đưa tin hồi tháng Sáu cho biết,
"Do lo ngại về khả năng bị trừng phạt đã khiến cho các ngân hàng lớn của TQ tìm cách hạn chế thanh toán cho các giao dịch xuyên biên giới có dính líu đến người Nga, hoặc rút lui hoàn toàn khỏi mọi sự giao dịch cần thiết này".
Không có gì bí ẩn về lý do tại sao mà các ngân hàng lớn của TQ muốn chạy khỏi Nga: Những đại ngân hàng này, nếu xếp hạng theo tài sản thì bốn ngân hàng lớn nhất thế giới đều là của TQ, dư biết rằng Hoa Kỳ có khả năng tuyên một bản án tử trên thực tế. Ví như, Bộ trưởng Ngân khố có thể chỉ định, theo Mục 311 của
Đạo luật USA PATRIOT, rằng
"các ngân hàng TQ là mối lo ngại chính về rửa tiền". Thì ngay sau đó các ngân hàng này bị vạch mặt sẽ không có thể thanh toán các giao dịch bằng USD thông qua New York, nơi thực hiện thanh toán mọi giao dịch bằng đồng USD.
Vì đồng bạc USD có vị thế đứng đầu trong các giao dịch quốc tế, nên việc chỉ định theo Mục 311 sẽ khiến cho các ngân hàng nhà nước TQ phải bị ngăn cấm và đóng cửa ở hầu hết mọi nơi bên ngoài đại lục và thậm chí làm giảm hoạt động kinh doanh của họ bên trong chính quốc gia đó. Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ đã từng áp dụng Mục 311 một cách rất hiệu quả vào năm 2017 đối với
Ngân hàng Đan Đông (Bank of Dandong), một ngân hàng nhỏ của TQ, vì đã tham gia vào các giao dịch bị cấm với Bắc Hàn.
Ngoài ra, Hoa Thịnh Đốn còn có các biên pháp khác để khống chế các ngân hàng TQ. Hồi năm 2012, Bộ Ngân Khố Mỹ cũng đã cắt
Ngân hàng Côn Luân (Bank of Kunlun) của TQ ra khỏi hệ thống tài chính của Hoa Kỳ bằng cách viện dẫn Đạo luật Trừng phạt, Trách nhiệm giải trình, và Thoái vốn Toàn diện đối với Iran hồi năm 2010.
Khi các ngân hàng lớn của TQ bắt đầu rút khỏi hoạt động kinh doanh với Nga, thì các ngân hàng nhỏ khác của TQ được lệnh của ĐCSTQ nhảy vào thế chỗ.
Reuters có đưa tin hồi cuối tháng Tư rằng, "
Một số công ty TQ đang chuyển sang giao dịch tại các ngân hàng nhỏ ở biên giới".
Việc chuyển sang các ngân hàng nhỏ hơn hẳn đã được dàn dựng ở Bắc Kinh. Chính quyền trung ương và ĐCSTQ kiểm soát chặt chẽ hệ thống ngân hàng, và các ngân hàng không thể làm bất cứ điều gì, đặc biệt là một điều nhạy cảm như
giúp đỡ Nga giữa một cuộc chiến tranh lớn, nếu không có sự chấp thuận từ cấp cao nhất của hệ thống chính trị TQ.
Một nhân viên ngân hàng sử dụng máy đếm tiền để đếm những tờ 100 nhân dân tệ tại một ngân hàng ở Thượng Hải, TQuốc, trong một bức ảnh tư liệu. (Ảnh: Johannes Eisele/AFP qua Getty Images)
Bắc Kinh tỏ ra rất ranh mãnh từ bản chất của chủ nghỉa CS. Ông Jonathan Ward, tác giả của
"Thập niên Quyết định: Chiến lược Lớn của Mỹ để Chiến thắng Trung Quốc" (The Decisive Decade: American Grand Strategy for Triumph Over China), có giải thích với bà Maria Bartiromo của
Fox Business vào giữa tháng 6/2024,
"Vì vậy, nếu họ chuyển các giao dịch của mình vào các ngân hàng nhỏ hơn mà có thể bị trừng phạt, thì quý vị biết đấy, sự lựa chọn này cho phép họ có khả năng nhất định trong việc để cho một ngân hàng bị sụp đổ mà không chịu gây ra ảnh hưởng dây chuyền".
Các giới chức TQ cũng đang cố gắng phòng ngừa cho các ngân hàng của họ. Như theo người đứng đầu một cơ quan thương mại tại một tỉnh phía Đông Nam, đại diện cho các doanh nghiệp TQ có lợi ích tại Nga, đã giải thích với
Reuters,
"Các giao dịch giữa TQ và Nga sẽ ngày càng diễn ra qua các hệ thống trung gian ngầm. Các hệ thống ngầm này bao gồm "tiền ảo" (như bitcoin), vốn thường bị cấm ở TQ".
Bắc Kinh đang biến người Mỹ trở thành trò hề. Đã đến lúc Hoa Thịnh Đốn phải ra tay trừng phạt tất cả các ngân hàng TQ, tất cả hệ thống tài chính TQ khác, và tất cả các tập đoàn kinh doanh lớn nhỏ của đại lục, xem hết thảy những tổ chức này như một tổ chức duy nhất do ĐCSTQ nắm quyền và chỉ đạo mọi mặt. Đã đến lúc các giới chức Mỹ nên cho ngừng sử dụng các biện pháp trừng phạt nửa vời, theo kiểu phạt đầu này lại để lòi ra đầu khác.
ĐCSTQ cũng nên bị trừng phạt, khi đứng ra thống trị điều hành một bộ máy nhà nước độc đoán khi ra lệnh tất cả mọi cá nhân trong xã hội phải tuân lệnh tuyệt đối. Các ngân hàng và các công ty kinh doanh khác đang hoạt động dưới các công ty "vỏ bọc riêng biệt", nhưng thực chất là nằm dưới sự chỉ đạo độc đoán của đảng.
Tóm lại, thể chế chính trị độc tài độc đảng ở TQ không thể giống như chế độ tự do dân chủ ở Mỹ.
Bà Agathe Demarais, tác giả của cuốn
"Phản tác dụng: Các Biện pháp Trừng phạt Định hình lại Thế giới Chống lại Hoa Kỳ Như thế nào" ("Backfire: How Sanctions Reshape the World Against US Interests"), đã nói với
NPR về cách thực hiện các biện pháp trừng phạt,
"Tốc độ là tất cả. Các biện pháp trừng phạt nữa vời có xu hướng khởi động nhanh chóng sẽ không bao giờ có tác động cụ thể", bà lưu ý.
"Trừng phạt nếu đúng người đúng chổ sẽ gây ra một cú sốc trong nền kinh tế bị nhắm đến mục tiêu đề ra".
Bằng cách kiên nhẫn truy đuổi theo sau hết tổ chức này đến tổ chức khác vi phạm lệnh trừng phạt, Hoa Thịnh Đốn đã cho TQ có đủ thời gian để điều chỉnh và khiến cho các lệnh trừng phạt của Mỹ trở nên vô hiệu. Các lệnh trừng phạt sẽ có hiệu quả, khi áp dụng lý luận logic của bà Demarais, nếu được áp dụng ngay lập tức đối với tất cả các tổ chức của TQ sẽ tạo ra những tác động bất ngờ tối đa và mạnh mẻ hơn.
Sẽ chẳng có ích gì khi áp dụng lệnh trừng phạt nếu không có khả năng ngăn chặn các hành vi cố tình vi phạm.
Bài viết này ban đầu được đăng trên trang web của
Viện Gatestone.
