FRANCE Đạo diễn Trần Anh Hùng chỉ thẳng mặt "h.è.n h.ạ" của Việt+ lý do 'ngại' về Việt Nam làm phim

[Gibbs]

“Kiểm duyệt là công cụ của những người có nhu cầu che giấu sự thật với chính họ và với những người khác. Nỗi sợ hãi của họ chỉ đơn giản là họ không có khả năng đối mặt với những gì là sự thật…” (Censorship is the tool of those who have the need to hide actualities from themselves and from others. Their fear is only their inability to face what is real…)


Cần phải minh định rằng đạo diễn Trần Anh Hùng là người Pháp gốc Việt và Phạm Thiên Ân là người Việt đã định cư tại Mỹ từ vài năm nay.
Minh định như vậy để đặt ra một câu hỏi: Nếu họ ở Việt Nam và sáng tác nghệ thuật ở Việt Nam dưới lưỡi kéo kiểm duyệt ngặt nghèo thì liệu họ có nhiều cơ hội thắng được những giải thưởng cao quý như vừa qua ở LHP Cannes 2023 hay không?
Tưởng cũng nên nhắc lại là trước đây đạo diễn Trần Anh Hùng đã từng có bộ phim ‘Cyclo’ nhận được giải Sư tử Vàng tại LHP Venice năm 1995 lại bị phê bình nặng nề và cấm chiếu tại Việt Nam. Những người ra lệnh cấm phim cho rằng bộ phim trình bày thực trạng xã hội dữ dội, trần trụi quá. Người ta cho là bộ phim đầy những hình ảnh bạo lực, nhiều cảnh sex và hiện thực trong phim không đúng với thực tế Việt Nam.

Vị đạo diễn gốc Việt cho biết: “Khi trở về Việt Nam vào năm 1999, tôi muốn làm Mùa hè chiều thẳng đứng để kể về con người Việt Nam, một bộ phim rất nhẹ nhàng, hiền khô, chỉ có thế thôi nhưng lại gặp rất nhiều khó khăn. Khi tiếp cận đến nội dung Việt Nam, tôi đã phải chịu thua về sự tự kiểm duyệt vì có quá nhiều vấn đề bất khả thi. Để rồi sau đó, tôi không thể nào thuyết phục một nhà sản xuất Pháp tới Việt Nam để làm phim về Việt Nam được”. Trần Anh Hùng cũng cho biết anh khó lòng tìm được tiếng nói chung với các thành viên hội đồng kiểm duyệt phim.

Sau Mùa hè chiều thẳng đứng, đạo diễn Trần Anh Hùng chưa quay thêm bất kỳ bộ phim nào tại quê nhà dù thường xuyên về Việt Nam để dạy học và hỗ trợ dự án của các đạo diễn trẻ.

“Hiện tại, Luật Điện ảnh của Việt+ vẫn đang quá nặng nề. Vì vậy, nhiều bạn trẻ dù có ý tưởng, làm việc chăm chỉ đến đâu nhưng rồi cũng phải tự thân kết luận chắc không làm được đâu vì sợ vướng chỗ này, chỗ kia trong luật. Tôi cảm thấy rất tiếc. Là người từng làm phim ở Việt Nam lẫn nước ngoài nên tôi nhận ra được sự khác biệt vô cùng lớn. Làm phim ở Việt Nam là tôi căng thẳng hơn hẳn vì cứ phải tự kiểm duyệt. Trong khi đó, với những dự án ở nước ngoài, quá trình sáng tạo được tự do và có nhiều niềm vui hơn. Nó khuyến khích mình làm việc. Nhiều bạn bè bảo tôi đã đến lúc về Việt Nam làm phim được rồi, nhưng sau những vụ việc như Bụi đời chợ lớn của Charlie Nguyễn bị cấm phát hành, tôi lại phải suy nghĩ thêm rất nhiều”, Trần Anh Hùng nói thêm.