Nga đánh giá thận trọng về kế hoạch hòa bình của Ukraine

[Romano]

Kế hoạch hòa bình 20 điểm do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất nhằm chấm dứt xung đột với Nga đang vấp phải nhiều ý kiến hoài nghi từ các quan chức và giới chuyên gia Nga.Trước đó, ngày 24/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công bố chi tiết nội dung dự thảo kế hoạch hòa bình mới nhất do Mỹ làm trung gian. Dự thảo này đã được các nhà đàm phán của Ukraine và Mỹ nhất trí và gửi tới Nga để lấy ý kiến phản hồi. Kèm theo văn bản là một số thỏa thuận song phương khác giữa Mỹ và Ukraine liên quan đến an ninh và tái thiết.

Trong bản dự thảo, Tổng thống Zelensky tái khẳng định chủ quyền của Ukraine, đồng thời đưa ra một số nội dung chính như duy trì quy mô quân đội ở mức thời bình khoảng 800.000 binh sĩ; Mỹ, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và châu Âu cung cấp các bảo đảm an ninh cho Ukraine tương tự Điều 5 của NATO; Ukraine trở thành thành viên Liên minh châu Âu (EU) vào một thời điểm xác định, trong đó Kiev mong muốn ấn định mốc thời gian cụ thể.Theo tờ Washington Post, dự thảo kế hoạch còn bao gồm khả năng Ukraine sẵn sàng xem xét rút lực lượng khỏi một số khu vực công nghiệp trọng điểm ở miền Đông Ukraine như một phần của nỗ lực tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, với điều kiện Nga cũng rút quân và khu vực này được thiết lập thành vùng phi quân sự dưới sự giám sát quốc tế. Đề xuất này được coi là một phương án thỏa hiệp mới liên quan đến khu vực Donbass - vấn đề then chốt trong các cuộc đàm phán hòa bình. Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất Ukraine cùng Mỹ kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, không có sự tham gia của Nga.

Tuy nhiên, theo phóng viên TTXVN tại Moskva, trả lời phỏng vấn báo Gazeta.Ru, ông Dmitry Novikov, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), cho rằng kế hoạch này chưa đáp ứng được các quan ngại của Moskva và còn nhiều điểm khác biệt so với lập trường của Nga. Theo ông, dự thảo hiện nay chưa thể hiện sự sẵn sàng hướng tới một giải pháp thỏa hiệp mà Nga có thể xem xét. Ông Novikov nhấn mạnh rằng để tiến trình hòa bình có cơ sở thực chất, các đề xuất cần tính đến thực tế và quan điểm của tất cả các bên liên quan, trong đó có các vấn đề lãnh thổ đang tranh cãi.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Alexey Chepa nhận định kế hoạch hòa bình 20 điểm của Tổng thống Zelensky mang tính truyền thông nhiều hơn là một khuôn khổ đàm phán cụ thể. Moskva cho rằng các nội dung chi tiết của một kế hoạch hòa bình chỉ nên được công bố khi các bên đã đạt được sự đồng thuận nhất định.

Trong khi đó, nhà khoa học chính trị Andrey Kortunov, chuyên gia của Câu lạc bộ Thảo luận Valdai, cho rằng trong giai đoạn hiện nay, cả Nga và Ukraine đều đang tìm cách khẳng định lập trường của mình trước cộng đồng quốc tế. Theo ông, Kiev có thể lập luận rằng đã đưa ra các đề xuất và phối hợp với các đối tác phương Tây, trong khi Moskva lại có cách nhìn khác về tiến trình đàm phán. Vì vậy, khả năng Nga chấp thuận kế hoạch hiện tại của Ukraine mà không có những điều chỉnh đáng kể được đánh giá là không cao.

Theo một nguồn tin thân cận với Điện Kremlin, Nga đang cân nhắc thúc đẩy một số thay đổi đối với kế hoạch hòa bình do Ukraine và Mỹ xây dựng, trong đó có các nội dung liên quan đến quy mô và hoạt động của quân đội Ukraine. Nguồn tin cho biết Moskva coi kế hoạch 20 điểm là cơ sở ban đầu cho các cuộc trao đổi tiếp theo, song cho rằng văn kiện này còn thiếu một số điều khoản quan trọng và chưa làm rõ nhiều vấn đề mà Nga quan tâm. Nga dự kiến sẽ nghiên cứu đề xuất này một cách thận trọng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hiện chưa đưa ra bình luận công khai về các đề xuất hòa bình mới. Ngày 24/12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Đặc phái viên Kirill Dmitriev đã báo cáo Tổng thống Nga về kết quả các cuộc tiếp xúc gần đây với phía Mỹ, đồng thời Moskva sẽ tiếp tục duy trì kênh trao đổi với Washington để làm rõ lập trường của mình.