Cơ quan Tình báo Ukraine (
GUR) ngày 15/5 cho biết, biệt kích của nước này đã thu giữ sau khi đột kích chiếm được một hệ thống tác chiến điện tử tối tân của Nga được gọi là
"CRAB" trong khu vực Kherson do quân Nga kiểm soát ở miền Nam Ukraine.
Việc thu giữ
"CRAB" này đã mang lại cơ hội hiếm có cho Ukraine để nghiên cứu một trong những phương tiện tác chiến điện tử mới nhất của Nga, vốn được thiết kế để chống lại mối đe dọa từ máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất [FPV].
Hệ thống tác chiến điện tử "CRAB" tinh vi của Nga. (Ảnh: X)
Ukraine cho biết, quân đội nước này đã thu giữ hệ thống
CRAB trong khuôn khổ cuộc đột kích được lên kế hoạch kỹ lưỡng, phía sau phòng tuyến của Nga, mặc dù Kiev vẫn chưa cung cấp tin tức chi tiết về hoạt động táo bạo này.
Intelligence Online có đưa tin,
Đơn vị 2245 đã chiếm giữ hệ thống này ngay sau khi tiến hành cuộc đột kích.
Theo giới phân tích, giới tình báo Ukraine có nhiều khả năng đã khai thác được lỗ hổng trong hệ thống tiếp liệu hậu cần hoặc an ninh phòng thủ của quân Nga. Họ có thể thu thập thông tin qua đường truyền tín hiệu hoặc thông qua nhân tố nào đó để nắm biết chính xác vị trí của hệ thống
"CRAB" này. Vẫn chưa rõ liệu tình báo phương Tây có âm thầm hỗ trợ cho Ukraine trong hoạt động đột kích này hay không.
Hoạt động này do
Đơn vị 2245 của Cơ quan Tình báo Ukraine thực hiện, nêu bật cuộc chạy đua kỹ thuật ngày càng gay gắt trên chiến trường, nơi mà các hệ thống tác chiến điện tử đang định hình lại cuộc xung đột thời hiện đại. Từ việc cho mổ xẻ hệ thống
CRAB, Ukraine và các đối tác có thể nắm được những thông tin quan trọng về những sự tiến bộ của Nga trong tác chiến điện tử, có khả năng thay đổi cán cân chiến thuật trong cuộc xung đột.
Đây không phải là lần đầu tiên mà phía Ukraine thu giữ được kỹ thuật quân sự tinh vi của Nga. Vào tháng 3/2022, Ukraine đã chiếm được một sở chỉ huy được cho là một phần của hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-4 gần Kiev.
CRAB "sát thủ" diệt UAV đáng gờm
Hệ thống
CRAB mới mà Quân đoàn 49 của Nga cho triển khai tại Kherson, đại diện cho bước tiến trong nỗ lực giành lợi thế của Moscow trong tác chiến điện tử. Không giống như các hệ thống trước đây của Nga,
CRAB được chế tạo dựa trên kiến trúc mạng, kết hợp khả năng phát hiện, đánh chặn và phối hợp.
Vai trò chính của hệ thống là vô hiệu hóa máy bay không người lái FPV, vốn đã trở thành nền tảng của các hoạt động mà Ukraine tiến hành, do có chi phí thấp và độ chính xác cao. Theo
Intelligence Online, hệ thống
CRAB này đạt tỷ lệ phát hiện chính xác lớn hơn 95%, có thể vô hiệu hóa tín hiệu máy bay không người lái với tỷ lệ thành công là 70-80%, vượt trội hơn nhiều so với các hệ thống cũ hơn như
Silok-01.
CRAB sử dụng máy gây ra nhiễu, đa băng tần, có khả năng phá vỡ các tần số của máy bay không người lái dân sự được cải tiến để sử dụng cho mục đích quân sự. Phương tiện gây nhiễu này có thể phát hiện và định vị tín hiệu máy bay không người lái ở khoảng cách hơn 25 km, cho phép quân Nga xác định chính xác và nhắm mục tiêu vào những binh sĩ đang vận hành UAV của đối phương.
Thiết kế cốt lõi của
CRAB là các ăng-ten định hướng và thiết bị
HackRF, cho phép nó chặn các luồng video do máy bay không người lái FPV truyền đi. Các luồng video này, thường không được mã hóa, sẽ cung cấp hình ảnh chiến trường mà quân Nga có thể sử dụng để xác định vị trí của các đơn vi tác chiến Ukraine.
Hệ thống cũng kết hợp camera ảnh nhiệt và radio kỹ thuật số, tăng cường khả năng hoạt động trong môi trường giao tranh. Nga đã kết hợp
CRAB với máy bay không người lái chiến thuật, chẳng hạn như
Orlan-10, Orlan-30 và
Supercam, giúp gia tăng thêm mức hiệu quả của hệ thống.
Những máy bay không người lái này, được trang bị cảm biến nhiệt và camera độ phân giải cao, đưa dữ kiện về địa hình vào mạng của
CRAB, cho phép thiết lập ra bản đồ tần số động để tránh bị gây nhiễu. Phương pháp tiếp cận mạng này phù hợp với sự thay đổi trong chiến lược của Nga hướng đến sử dụng kỹ thuật mới mẽ và hệ thống mạng làm trung tâm, trong đó các hệ thống được kết nối sẽ chia sẻ dữ kiện thực tế để cải thiện quá trình nhận thức tình huống và gia tăng thời gian phản ứng trước những cuộc tấn công của phía Ukraine.
Một đặc điểm đáng chú ý của
CRAB là sự phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng truyền thông quang học và thiết bị đầu cuối của
Starlink, giúp truyền dữ liệu nhanh chóng giữa các đơn vị mặt đất, hệ thống tác chiến điện tử và pháo binh. Sự kết hợp này cho phép các đơn vị Nga phối hợp các cuộc tấn công với tốc độ chưa từng có, tận dụng khả năng phát hiện của
CRAB để thực hiện với pháo binh hoặc máy bay không người lái nhằm chống lại các mối đe dọa đã được xác định.
Hệ thống có thiết kế mô-đun, được gắn trên các phương tiện di động nên bảo đảm tính cơ động trên chiến trường, cho phép triển khai cùng với các tiểu đoàn cơ giới. Mỗi tiểu đoàn cơ giới của Nga đều được được trang bị các nhómị tác chiến điện tử chuyên dụng.
Thiết kế di động của
CRAB phản ảnh nhu cầu của Nga trong việc chống lại chiến thuật sử dụng máy bay không người lái của Ukraine. Mặc dù
CRAB không linh động như các hệ thống tương tự của phương Tây, nhưng với khả năng phối hợp máy bay không người lái và pháo binh, nó đã trở thành một phương tiện đáng gờm trên chiến trường Đông Âu.
Sự hình thành các biện pháp tác chiến điện tử trong cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine tạo ra bối cảnh quan trọng cho việc sử dụng hệ thống
CRAB. Kể từ năm 2022, cả hai bên ngày càng dựa vào máy bay không người lái và phương tiện tác chiến điện tử để giành lợi thế ở mặt trận.
Ukraine sẽ thu được gì qua việc cho bẻ khóa CRAB?
Theo giới phân tích, việc thu giữ hệ thống
CRAB nguyên vẹn này có thể mang lại cho Ukraine phần nào lợi thế trên chiến trường, tạo cơ hội phá vỡ đà tiến của quân Nga. Bằng cách phân tích phần cứng và phần mềm của hệ thống, các kỹ sư Ukraine có thể xác định được các lỗ hổng trong thuật toán gây nhiễu hoặc băng tần của hệ thống, cho phép họ chỉnh sửa máy bay không người lái của mình để vượt qua sự phòng thủ của
CRAB.
Ngoài ra, hệ thống có thể cung cấp thông tin chi tiết về việc Nga kết hợp vệ tinh Starlink, một kỹ thuật đóng vai trò then chốt đối với cả hai bên trong việc duy trì liên lạc trên chiến trường. Các đối tác phương Tây, đặc biệt là Mỹ, có thể sẽ rất quan tâm đến sự thiết kế của
CRAB.
Tuy vậy, để tận dụng cơ hội này, Ukraine nhanh chóng tìm ra biện pháp nhằm đối phó phù hợp. Bởi vì Nga có thể sẽ cho điều chỉnh chiến thuật bằng cách sửa đổi tần số của
CRAB hoặc đẩy nhanh quá trình hình thành ra phiên bản kế tiếp tối tân hơn.
