Cuộc khẩu chiến gay gắt giữa Elon Musk - lănh đạo Ban hiệu suất chính phủ Mỹ và Peter Navarro – cố vấn thương mại hàng đầu của ông Trump trở thành tâm điểm tuần qua.
Các phát ngôn phản ánh sự bất đồng nghiêm trọng trong đội ngũ cố vấn thân cận nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về chính sách thuế quan mới, vốn đang làm chao đảo thị trường toàn cầu.
'Ngu ngốc hơn cả một bao gạch'
Mọi chuyện bắt đầu khi ông Navarro phát biểu trên CNBC rằng Tesla thực chất “lắp ráp” ô tô nhiều hơn là “sản xuất”, v́ phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu từ Trung Quốc, Nhật Bản, và Đài Loan. Ông nói: “Chúng tôi muốn lốp xe được sản xuất tại Akron, hộp số tại Indianapolis, động cơ tại Flint và Saginaw, và xe ô tô được sản xuất tại Mỹ".
Ngay lập tức, Elon Musk phản pháo gay gắt trên mạng xă hội X, sử dụng biệt danh xúc phạm Navarro: “Peter Retarrdo, ông ta ngu ngốc hơn cả một bao gạch. Xin lỗi những viên gạch – điều đó thật bất công với chúng”.
Thư kư báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt từng cố hạ nhiệt mâu thuẫn khi được hỏi: “Những cậu bé vẫn là những cậu bé. Tổng thống sẵn sàng lắng nghe nhiều quan điểm".

Elon Musk và Peter Navarro.
Thực tế, Tesla được công nhận là một trong những nhà sản xuất ô tô tích hợp nhất tại Mỹ. Theo Cars.com, Model Y đứng đầu bảng xếp hạng “Made in America” trong ba năm liên tiếp. Dữ liệu từ NHTSA cũng cho thấy Model 3 Long Range có đến 75% linh kiện (theo giá trị) đến từ Mỹ hoặc Canada.
Tesla tự sản xuất pin, xây dựng nhà máy lọc lithium, và đầu tư lớn vào chuỗi cung ứng nội địa. Tuy nhiên, Musk cũng thừa nhận: “Tác động của thuế quan với Tesla vẫn c̣n đáng kể".
Trong khi Navarro cho rằng Musk phản đối thuế quan v́ lợi ích cá nhân, các nhà phân tích từ Bernstein dự đoán mức ảnh hưởng của thuế quan đến Tesla chỉ khoảng 5% biên lợi nhuận – thấp hơn nhiều so với các hăng truyền thống như GM hay Ford (10–20%).
Tuy nhiên, theo Chỉ số tỷ phú Bloomberg, Elon Musk là người chịu thiệt hại tài chính lớn nhất trên thị trường chứng khoán sau khi ông Trump công bố mức thuế quan toàn diện từ ngày 2/4. Trong ṿng chưa đầy một tuần, Musk mất 31 tỷ USD giá trị tài sản ṛng, trở thành tỷ phú thiệt hại nặng nề nhất trong làn sóng bán tháo do lo ngại thương mại toàn cầu đ́nh trệ.
Tổng cộng, 500 tỷ USD bốc hơi khỏi giá trị tài sản ṛng của 500 người giàu nhất thế giới chỉ trong hai ngày, nhưng Musk đứng đầu danh sách lỗ nặng.
Navarro - Cố vấn gây tranh căi
Musk c̣n chỉ trích Navarro v́ từng tạo ra nhân vật “Ron Vara” – một nguồn trích dẫn hư cấu được đưa vào nhiều sách học thuật của chính Navarro nhằm chỉ trích Trung Quốc. Nhà xuất bản Pearson sau đó phải thêm chú thích khẳng định Ron Vara là nhân vật bịa đặt.
Navarro giải thích đó là “tṛ đùa nội bộ”, nhưng nhiều học giả và cộng sự chỉ trích việc làm này là thiếu đạo đức và phản cảm, nhất là khi nhân vật nói những điều cực đoan về Trung Quốc.
Bất chấp ồn ào, ông Trump vẫn bổ nhiệm lại Navarro làm cố vấn cấp cao về thương mại và sản xuất, không lâu sau khi ông này măn hạn tù 4 tháng v́ bất tuân Quốc hội trong cuộc điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1. Ông Navarro tuyên bố: “Tôi vào tù để các bạn không phải vào tù" .
Trong chính quyền Trump đầu tiên, ông Navarro là người thúc đẩy chính sách thuế quan và bảo hộ thương mại. Ông từng phát biểu gây sốc về lănh đạo Canada: “Có một vị trí đặc biệt ở địa ngục cho những ai đâm sau lưng ông Trump".
Câu chuyện kỳ lạ về việc Navarro được con rể ông Trump, Jared Kushner, “phát hiện” khi lướt Amazon cũng gây chú ư. Kushner được cho là bị thu hút bởi tựa sách Death By China rồi mời tác giả Navarro làm cố vấn, dù ban đầu chưa ai trong đội ngũ từng nghe đến tên ông.
Cuộc chiến ngôn từ giữa Musk và Navarro không chỉ là mâu thuẫn cá nhân mà c̣n phơi bày hai hướng đi trái ngược trong chính sách kinh tế Mỹ hiện tại. Trong bối cảnh thị trường toàn cầu đang chao đảo v́ thuế quan, sự chia rẽ trong nội bộ chính quyền có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một cuộc đối đầu c̣n lớn hơn – không chỉ giữa hai cá nhân, mà giữa hai tư tưởng về vị thế của nước Mỹ trong thương mại toàn cầu.
VietBF@ Sưu tập