Nêu góc nh́n về chuyện một thiếu niên 14 tuổi đắm ch́m trong các cuộc tṛ chuyện thân mật với AI, Trung Kiên nhận học bổng toàn phần vào Đại học North Carolina ở Chapel Hill (UNC), Mỹ.
Lê Trung Kiên, 20 tuổi, nhận tin giành học bổng Robertson hôm 16/3. Học bổng này của một tổ chức độc lập, dành cho ứng viên có khả năng lănh đạo và muốn đóng góp cho cộng đồng để theo học tại UNC hoặc Đại học Duke. Mỗi năm, tổ chức này trao 25-30 suất, gồm học phí, ăn ở và trợ cấp dự án mùa hè.
Trước đó, Kiên đă trúng tuyển UNC. Với học bổng Robertson, em được đài thọ cả bốn năm ở đây. Trên website, trường cho hay tổng chi phí năm học 2025-2026 khoảng 65.000 USD (1,66 tỷ đồng).
Ngoài ra, Kiên trúng học bổng ASEAN để theo ngành Khoa học dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU), Singapore. Theo US News & World Report, UNC nằm trong top 5 trường công lập tốt nhất Mỹ. C̣n trên bảng xếp hạng thế giới QS 2025, NTU xếp thứ 15.
"Niềm vui nhân lên gấp 4-5 lần. Em bất ngờ nhất là học bổng Robertson", Kiên nói.
Kiên là cựu học sinh chuyên Anh, trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam. Hết kỳ 1 năm lớp 10, em giành học bổng ASEAN (hệ trung học) của Chính phủ Singapore, sang học hai năm phổ thông và hai năm dự bị đại học.
Nam sinh cho biết bắt đầu t́m hiểu các đại học Mỹ từ giữa năm ngoái. Thời điểm bận rộn nhất là tháng 10-11, do kỳ tuyển sinh sớm ở Mỹ trùng với đợt thi tốt nghiệp phổ thông.
Kiên cố gắng tận dụng thời gian để vừa ôn thi, vừa chuẩn bị hồ sơ. Nam sinh tranh thủ 30 phút buổi sáng đến trường sớm để viết bài luận. Kiên hoàn thành bài tập trên lớp vào giờ ra chơi và nghỉ trưa để buổi tối tập trung cho các môn khác. Cứ khoảng 1-2 tiếng, em đi xung quanh 15 phút nói chuyện với bạn bè hoặc tập tạ 40 phút mỗi ngày để giải tỏa căng thẳng.
"Một ngày em ngủ khoảng 5 tiếng", Kiên kể.
Nhờ chăm chỉ và có kế hoạch, Kiên tốt nghiệp chương tŕnh IB (tú tài quốc tế) với 43/45 điểm, trong đó điểm môn Kinh tế, Hóa học, tiếng Trung cơ bản đứng đầu trường. Kiên cũng có chứng chỉ tiếng Anh IELTS 8.5, đạt 1550/1600 điểm SAT (bài thi chuẩn hóa quốc tế).
Nam sinh cho hay để nhận được học bổng Robertson, ứng viên cần có thư mời nhập học từ UNC hoặc Duke. Hồ sơ ứng tuyển vào UNC gồm ba bài luận, trong đó Kiên ưng nhất bài luận 250 từ, yêu cầu kể câu chuyện cá nhân có ảnh hưởng tích cực tới người xung quanh.
"Em viết về cà phê", nam sinh chia sẻ.
Kiên thích cà phê và có máy pha ở kư túc xá. Mỗi sáng cuối tuần, Kiên đều mời bạn đến chơi, rồi pha mời họ.
"Đây là gian hàng đặc biệt. Bạn cho em cảm xúc, em sẽ làm lại một cốc cà phê để cân bằng, giúp thư giăn cuối tuần. Đó là niềm vui nhân đôi, nỗi buồn chia sẻ", Kiên giải thích. Nam sinh nhận tin trúng tuyển vào UNC vào cuối tháng 1.
Với học bổng Robertson, Kiên trải qua ṿng hồ sơ và ba ṿng phỏng vấn. Hồ sơ yêu cầu liệt kê thành tích học tập, hoạt động ngoại khóa và bài luận chính 500 từ hỏi phẩm chất, khả năng của một người lănh đạo mà AI chưa có.
Kiên viết về câu chuyện xảy ra ở Mỹ hồi tháng 10/2024, giữa một thiếu niên 14 tuổi và chatbot AI đóng vai người yêu ảo. Cả hai có những cuộc tṛ chuyện thân mật, AI thậm chí c̣n bày tỏ mong muốn được ở bên cậu một cách lăng mạn. Do đắm ch́m ngày đêm trong các cuộc nói chuyện, thiếu niên dần bị thao túng hành vi, rồi kết thúc đời ḿnh.
Từ đó, Kiên rút ra rằng khả năng đánh giá hành động của bản thân dựa trên một tiêu chuẩn đạo đức là những kỹ năng chỉ con người mới có ở hiện tại. Đây cũng là điều mà một nhà lănh đạo cần cống hiến trong bối cảnh AI phát triển.
Ban đầu, Kiên tính nộp hồ sơ để trải nghiệm nhưng sau khi vượt qua lần lượt từng ṿng, em tự nhủ cố gắng hết sức. Nội dung ở ba ṿng phỏng vấn không được tiết lộ, theo yêu cầu của quỹ học bổng. Nhưng theo nam sinh, các cuộc gặp để họ hiểu rơ hơn câu chuyện, trải nghiệm cá nhân, tính cách và góc nh́n của ứng viên.
Kiên từng làm trưởng ban truyền thông của Hội sinh viên Việt Nam tại Singapore, giúp em có nhiều bài học về cách cân bằng, quản lư và liên kết thành viên trong nhóm. Kiên cũng học được cách dẫn dắt Hội của các anh, chị.
"Trải nghiệm này giúp em hiểu hơn vai tṛ của người lănh đạo. Nếu là người dẫn dắt, em sẽ liên kết mọi người nhiều hơn, tập trung vào mảng chuyên môn", nam sinh nói.
Với học bổng ASEAN hệ đại học, nam sinh gửi bảng điểm, thành tích hồi tháng 2 và nhận kết quả đỗ dù chưa nộp bài luận hay phỏng vấn.
Thầy Kenneth Wee Oon Heng, giáo viên Toán chương tŕnh IB, đánh giá các học bổng Kiên giành được là "thành tích nổi bật".
"Những cơ hội này đưa Kiên đến gần hơn các trung tâm đổi mới công nghệ lớn như mong ước. Tôi mong chờ xem Kiên sẽ phát triển và thành công như thế nào trong môi trường này", thầy Kenneth nói.
Theo thầy giáo, học tṛ nắm chắc kiến thức, say mê với việc học và truyền cảm hứng cho các bạn trong lớp. Kiên từng đạt giải ba kỳ thi Toán và Tin học quốc tế Singapore 2024. Ngoài ra, tại cuộc thi khoa học kỹ thuật Singapore năm ngoái, em giành hai giải đặc biệt ở hạng mục trí tuệ nhân tạo và truyền thông khoa học.
Kiên đang nghiêng về UNC, dự định học ngành Kinh tế học và Khoa học dữ liệu. Nam sinh hiện học thêm lập tŕnh và đọc sách kinh tế để chuẩn bị cho hành tŕnh sắp tới.
"Em dự định học lên cao, sau đó ở lại làm việc trong lĩnh vực công nghệ, ngân hàng hoặc giáo dục để tích lũy kinh nghiệm về Việt Nam", Kiên nói.
VietBF@ Sưu tập
