Bí ẩn thiên thạch Hoba: Vì sao vật thể khổng lồ 60 tấn này rơi xuống Trái Đất mà không tạo ra bất kì hố va chạm nào?

[therealrtz]

Năm 1920, một người nông dân ở Grootfontein, Namibia, khi đang cày ruộng bỗng gặp phải một vật cản cứng bất thường dưới lớp đất. Khi đào lên, ông phát hiện một tảng kim loại khổng lồ—đó chính là Hoba, thiên thạch lớn nhất từng được tìm thấy trên bề mặt Trái Đất, nặng tới 60 tấn. Điều kỳ lạ không chỉ nằm ở kích thước khổng lồ của nó, mà còn ở sự thiếu vắng hoàn toàn của một hố va chạm—một điều gần như bất khả thi đối với một vật thể rơi từ không gian.

Các nghiên cứu sau đó cho thấy Hoba có cấu tạo chủ yếu từ sắt (84%) và nickel (16%), cùng một số nguyên tố khác. Nhưng điều khiến các nhà khoa học đau đầu suốt nhiều thập kỷ qua chính là: Vì sao một thiên thạch khổng lồ như vậy lại không tạo ra một hố va chạm lớn khi chạm đất?

Có hai giả thuyết chính được đưa ra. Một là Hoba có thể thuộc về một thiên thể lớn hơn, nhưng các mảnh còn lại chưa được tìm thấy. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy một trường thiên thạch xung quanh khu vực này. Giả thuyết còn lại—và cũng là giả thuyết hợp lý hơn—là Hoba đã rơi xuống với góc cực kỳ nông và tốc độ thấp, nhờ đó mà bị lực cản khí quyển làm chậm lại chỉ còn vài trăm mét/giây khi tiếp đất. Khi va chạm, thay vì tạo ra một vụ nổ mạnh và hố sâu như thường thấy, thiên thạch này rơi thẳng đứng với động năng bị triệt tiêu phần lớn, chỉ tạo ra một hố nông khoảng 20m đường kính và 5m sâu, có thể đã bị bào mòn qua hàng chục nghìn năm.

Ngoài ra, thiên thạch này đã chịu tác động bào mòn với lớp "sắt phong hóa" dày từ 20-30 cm do tiếp xúc với đất đá Kalahari trong khoảng 80.000 năm, theo nghiên cứu phóng xạ của các nhà khoa học. Điều đó có nghĩa là không có tài liệu lịch sử nào ghi lại sự kiện này, và các nhà khoa học chỉ có thể dựa vào mô phỏng vật lý để tìm hiểu quá trình rơi xuống của nó.

Dù vẫn còn nhiều điều chưa thể giải đáp, Hoba vẫn là một trong những thiên thạch đặc biệt nhất từng được phát hiện. Không bị khai thác hay di dời, nó vẫn nằm nguyên tại nơi được tìm thấy, trở thành một điểm thu hút du lịch và nghiên cứu khoa học quan trọng của Namibia.

Vietbf@Sưu tập