Tỷ phú Elon Musk đang tạo ra vai trò chưa từng có, có thể làm nảy sinh vấn đề xung đột lợi ích trong chính quyền mới của ông Trump.
Cơn bão dư luận vẫn chưa lắng xuống sau vai trò của tỷ phú Elon Musk trong việc khiến dự luật chi tiêu ban đầu của Hạ viện Mỹ phá sản vào tuần trước.
Sau nhiều ngày bấp bênh, Quốc hội Mỹ đã thông qua đạo luật tạm thời để duy trì nguồn tài trợ cho chính phủ đến giữa tháng 3, ngăn chặn việc đóng cửa.
Tuy nhiên, giải pháp này chỉ được đưa ra sau khi nhiều nỗ lực bị đổ bể, bao gồm một thỏa thuận lưỡng đảng bị phá vỡ phút chót cùng với sự phản đối dữ dội từ tỷ phú Musk.
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đã chạy đua vào hôm 22/12 để ca ngợi và bảo vệ chủ sở hữu X, theo CNN.
“Cảm ơn Chúa vì Elon Musk đã mua Twitter, vì đó là cách duy nhất chúng ta có thể biết được những gì thực sự có trong dự luật này”, Thượng nghị sĩ Tennessee Bill Hagerty nói trên chương trình “State of the Union”.
Bình luận này nghe có vẻ kỳ lạ, vì các nhà lập pháp không nên cần đến mạng xã hội để đọc một dự luật trước khi bỏ phiếu.
Tuy nhiên, Hagerty giải thích đội ngũ của ông “vật lộn để đọc nó, để tiêu hóa một dự luật dài hơn 1.500 trang mà chúng tôi thực sự chỉ được cho vài giờ để xem xét kỹ lưỡng”.
Ông cũng tiết lộ ảnh hưởng của Musk đối với cử tri Cộng hòa khi nói rằng “mọi văn phòng của chúng tôi đều ngập trong cuộc gọi” sau khi tỷ phú này phàn nàn dự luật đầy rẫy khoản chi tiêu phung phí.
“Chúng ta có một tổng thống. Chúng ta có một phó tổng thống. Chúng ta có một chủ tịch Hạ viện. Và cảm giác như… Elon Musk là thủ tướng của chúng ta”, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Tony Gonzales của Texas mô tả bối cảnh mới đang hình thành tại Washington.
Tổng thống đắc cử Donald Trump trò chuyện với tỷ phú Elon Musk tại buổi phóng thử nghiệm tên lửa Starship của SpaceX hôm 19/11.
Cơ hội phản công
CNN nhận định đảng Dân chủ đang thấy cơ hội cuối cùng để phản công, bằng cách cố tình công kích cái tôi của ông Donald Trump, chế nhạo rằng ngay cả sau khi thắng nhiệm kỳ hai, ông vẫn không quyền lực bằng vị tỷ phú gốc Nam Phi.
Trong chương trình “State of the Union”, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Coons từ Delaware đưa ra viễn cảnh Musk sẽ làm tăng gấp đôi sự hỗn loạn từng là nét đặc trưng cho nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
“Điều này là dấu hiệu cho thấy những gì có thể xảy ra. Chúng ta sẽ không chỉ có Tổng thống đắc cử Trump đăng bài giận dữ lúc 4 giờ sáng, mà còn có Elon Musk gây thêm bất ổn trong cách chúng ta giải quyết vấn đề phức tạp và quan trọng đối với đất nước”, ông cho biết.
Bình luận của Gonzales được đưa ra sau khi nhiều thành viên đảng Dân chủ đề cập đến danh xưng “Tổng thống Musk” khi nước Mỹ đứng trên bờ vực đóng cửa chính phủ vào tuần trước.
“Vào sáng thứ Tư (18/12), Elon Musk đã chứng minh rằng ông ấy là lãnh đạo thực sự của đảng Cộng hòa, vì trong khoảng 4, 5 hoặc 6 giờ, ông ấy liên tục đăng bài phản đối thỏa thuận đã được các bên đàm phán và đồng ý”, Hạ nghị sĩ Dân chủ Brendan Boyle của Pennsylvania nói.
Chiến lược của đảng Dân chủ dường như đã có tác dụng khi ông Trump tự mình đề cập đến vấn đề này hôm 22/12.
“Không, ông ấy sẽ không giành lấy chức tổng thống”, ông Trump nói với các nhà hoạt động bảo thủ tại sự kiện Turning Point USA ở Phoenix.
Tổng thống đắc cử khẳng định ông thích có những người thông minh xung quanh mình và cáo buộc đối thủ khởi xướng "một cú đá mới".
“Không, ông ấy sẽ không làm tổng thống, tôi có thể nói điều đó với bạn… bạn biết tại sao không? Vì ông ấy không sinh ra ở đất nước này”, ông Trump nói thêm.
Những bình luận của ông Trump ít nhất cho thấy sự “phủ sóng” không ngừng của Musk đã khiến ông chú ý và có thể ông không hài lòng với ý tưởng người bạn mới giàu có của mình nắm “quyền lực đứng sau ngai vàng”.
Điều này cũng làm dấy lên suy đoán mới về việc tổng thống đắc cử, người vốn không thích chia sẻ ánh hào quang sân khấu, sẽ chấp nhận cái bóng ngày càng lớn của Musk đến khi nào.
Sự nổi tiếng ngày càng tăng của Musk đang thúc đẩy cuộc tranh luận về việc ông Trump sẽ chấp nhận được bao lâu đối với ngôi sao sáng nhất trong quỹ đạo của mình.
Sức ảnh hưởng
Ông Trump sẽ tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ vào ngày 20/1. Trong khi đó, Elon Musk, đồng chủ tịch của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) mới, có lẽ sẽ không có quyền lực thực sự nào ngoài sự bảo trợ liên tục từ tổng thống đắc cử.
Dù vậy, CNN đánh giá sở hữu khối tài sản khổng lồ, mạng lưới truyền thông xã hội lớn, cùng với các công ty toàn cầu và mối quan hệ quốc tế rộng lớn, Musk đại diện cho dạng quyền lực ngoài nhà nước hiếm có.
Ông có khả năng ảnh hưởng đến chính phủ, bầu cử và kinh tế. Điều này có thể biến Musk thành “tài sản quý giá” đối với ông Trump.
Tuy nhiên, sự hiện diện của Musk tại trung tâm chính quyền Mỹ cũng làm dấy lên khả năng xảy ra những xung đột lợi ích tiềm ẩn, đặc biệt khi một số công ty của ông hưởng lợi từ hợp đồng chính phủ trị giá hàng tỷ USD.
Musk sẽ có vị thế để hợp lý hóa các quy định tại DOGE nhằm mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp của mình.
Sức mạnh của Musk đã được thể hiện vào tuần trước khi ông khiến dự luật chi tiêu tạm thời ban đầu của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson thất bại bằng loạt bài đăng trên X.
Điều này diễn ra trước cả khi Tổng thống đắc cử Trump phản ứng.
Ông Trump sau đó đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ dự luật, yêu cầu nâng mức trần nợ công trước khi Tổng thống Joe Biden rời nhiệm sở. Tuy nhiên, khả năng của Musk trong việc tác động ngay lập tức đến ông Johnson, người đứng ngay sau phó tổng thống trong danh sách kế nhiệm, là điều phi thường.
Dù vậy, vai trò nổi bật của Musk có thể mở ra hướng “tấn công” mới cho đảng Dân chủ, đặc biệt nếu ông và đồng lãnh đạo DOGE Vivek Ramaswamy đề xuất cắt giảm các chương trình hỗ trợ người lao động Mỹ - những người mà ông Trump từng cam kết giúp đỡ.
Sự mâu thuẫn giữa mối quan hệ của ông Trump với tầng lớp lao động và một nội các toàn triệu phú, tỷ phú có thể sẽ xuất hiện.
VietBF@ sưu tập
