Chuyến bay CLX9877 từ Thượng Hải đến Luxembourg (Ảnh:Flightradar 24)
Một ngày sau khi Israel tấn công không kích vào Iran vào hôm thứ Sáu 13/6, một vân tải cơ chở hàng đã cất cánh từ TQ. Ngày hôm sau, có một máy bay thứ hai được khởi hành từ một thành phố ven biển. Sau đó vào hôm thứ Hai 16/6, một chiếc máy bay khác lại khởi hành, lần này là từ Thượng Hải, 3 chuyến bay liên tiếp trong 3 ngày.
Số liệu ghi nhận cho thấy trên mỗi chuyến bay này, phi cơ vận tãi đã bay về hướng phía Tây dọc theo miền Bắc TQ, bay qua Kazakhstan, sau đó đổi hướng bay về phía Nam vào Uzbekistan và Turkmenistan, rồi sau đó đã biến mất khỏi radar khi đến gần không phận của Iran.
Để tăng thêm sự bí ẩn này, kế hoạch bay đấn tuy chỉ ra điểm đến cuối cùng là Luxembourg, nhưng các máy bay này dường như chưa bao giờ bay đến gần không phận của châu Âu.
Mối lo ngại đã bùng phát lên khi có nhiều phản ứng về những thứ thiết bị có thể được gửi từ TQ đến Iran khi cuộc xung đột giữa Tehran và Israel vẫn còn đang bùng nổ lớn ra.
Mối lo ngại này là có thật, theo các chuyên gia về ngành hàng không đã lưu ý rằng, loại máy bay được sử dụng, vận tải cơ của hàng Boeing 747, thường được sử dụng để vận chuyển các thiết bị quân sự và đạn dược vũ khí, và được thuê mướn để vận chuyển các đơn đặt hàng theo hợp đồng của chính phủ.
Andrea Ghiselli, giảng viên tại Đại học Exeter, chuyên phụ trách về bang giao của TQ với Trung Đông và Bắc Phi, cho biết:
"Những chuyến vận chuyển hàng này chắc chắn sẽ thu hút nhiều sự quan tâm vì kỳ vọng rằng TQ có thể làm gì đó để trợ giúp cho Iran".
Trung Quốc và Iran vốn là đối tác chiến lược với nhau, chủ yếu liên kết trong quan điểm phản đối trật tự thế giới do Hoa Kỳ lãnh đạo và ủng hộ giai đoạn việc
"đa dạng hóa trong hệ thống ngoại giao trên toàn cầu".
Iran cũng là một trong những nơi cung cấp nguồn năng lượng quan trọng của TQ, khi cho chuyển giao 2 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Bắc Kinh có thể đang tìm cách để hỗ trợ và giúp ổn định cho nền Cộng hòa Hồi giáo khắc nghiệt này.
Ông Ghiselli cho biết: “Sự sụp đổ của chế độ hiện tại sẽ là một đòn giáng mạnh và gây ra nhiều bất ổn ở Trung Đông, cuối cùng làm suy yếu lợi ích kinh tế và năng lượng của Trung Quốc”.
"Hơn nữa, ở Iran có lẽ sẽ có nhiều người đang mong đợi sự giúp đỡ nào đó từ phía TQ".
TQ có chủ trương muốn cung cấp cho Iran bất chấp sự chỉ trích của quốc tế, ví dụ như gửi hàng ngàn tấn vật liệu chế tạo hỏa tiển tầm xa có thể được Iran cho sử dụng để chế tạo ra bom nguyên tử.
Loại máy bay
Cargolux 747-4R7F, loại vận tải cơ chở hàng Boeing 747, thường được cho sử dụng để vận chuyển các thiết bị quân sự và vũ khí đủ loại.
Tuy nhiên, trong thời điểm quan trọng này, các chuyên gia cho rằng Bắc Kinh có thể sẽ cho tiếp cận một cách thận trọng.
Việc tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột giữa Iran-Israel có thể làm phá hỏng mọi sự thay đổi mà TQ phải thực hiện để ổn định mối bang giao với Hoa Kỳ, đồng minh mạnh nhất của Israel. Bắc Kinh vẫn đang còn bị choáng váng vì cuộc tranh chấp lớn về thương mại có sự rủi ro cao với Washington.
Ông Ghiselli cho biết:
"Sự hiện diện của loại vũ khí TQ sẽ khiến cho điều đó trở nên bất khả thi, đặc biệt là khi đã có một số quốc gia đang thúc đẩy Hoa Kỳ nên tham gia vào cuộc chiến để kiềm chế TQ bằng cách hợp lức tấn công Iran cùng với quân đội Israel".
Tuvia Gering, chuyên gia về TQ và Trung Đông tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, cho biết mặc dù
"khả năng phía TQ dám công khai cho gửi vật liệu quân sự đến Teheran vẫn còn thấp, nhưng không thể xem thường và bỏ qua khả năng này, dĩ nhiên cần phải được theo dõi thật chặt chẽ".
Trừ phi cho tiến hành việc kiểm tra độc lập, không thể biết chính xác những gì mà các vận tải cơ này đang mang theo. Trong các chuyến bay sau đó, một số máy bay dường như đã cất cánh từ cùng một khu vực dọc biên giới Turkmenistan-Iran và bay về hướng Luxembourg, theo các số liệu chuyến bay đã cho công khai ra.
Cargolux, công ty vận tải đường hàng không có trụ sở tại Luxembourg chuyên khai thác các loại máy bay này, cho biết các chuyến bay của họ không có bay ngang qua không phận của Iran, nhưng công ty này đã không trả lời câu hỏi về những thứ gì mà họ đang cho vận chuyển bí mật đến Iran.
Tuy việc có trưng bày ra biên bản kê khai hàng hóa cũng không được coi là chuyện cho công khai hồ sơ về hàng hóa và mặc dù bất cứ loại hàng hóa nào xét thấy có yếu tố nguy hiểm hoặc hàng hóa đặc biệt nào cũng buộc phải khai báo với nơi vận hành và đại lý xử lý, thông tin được cung cấp có thể sẽ không chính xác hoặc gây ra hiểu lầm.
Theo các lô hàng trước đây từng bị các chính phủ ở châu Âu cho chặn lại, TQ đã từng cố gắng vận chuyển vũ khí được ngụy trang dưới hình thức hàng hóa thương mại, dán nhãn các bộ phận máy bay không người lái chỉ là bộ phận tua bin gió.
Một cuộc điều tra của
Telegraph năm ngoái phát hiện ra rằng TQ đã lén lút gửi 1 tỷ USD(738 triệu bảng Anh) linh kiện drone đến Libya , được giấu sau một mạng lưới các công ty
"vỏ bọc" ở Anh, Tunisia và Ai Cập, để đổi lấy dầu thô.
