Liệu Elon Musk có thành công lật đổ Uber, Grab như đã từng làm với ngành xe xăng?
Tờ Business Insider (BI) cho hay Elon Musk từ lâu đã khơi mào cuộc đua xe tự hành với tham vọng thay thế hoàn toàn mô hình gọi xe truyền thống như Uber hay Grab.
Thậm chí trong buổi phỏng vấn với hãng tin CNBC, vị tỷ phú nhà Tesla này khẳng định không cần mua lại Uber, mà thay vào đó sẽ phát triển "robotaxi", một dịch vụ gọi xe tự lái trên nền tảng xe Tesla sở hữu công nghệ lái tự động (FSD) không cần tài xế điều khiển.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Tesla không chỉ tận dụng đội xe của chính công ty mà còn cho phép chủ xe Tesla chia sẻ xe của họ, tương tự như mô hình Airbnb cho ô tô.
160.000 km
Một trong những "vũ khí" quyết định của Tesla là lượng dữ liệu thu thập được từ thực tế vận hành. Số liệu của Automotive News cho thấy hiện Tesla có hơn 5 triệu xe trang bị phần cứng và phần mềm FSD trên đường, cung cấp khoảng 50 tỷ dặm Anh (1 mile=1,6 km) chạy tự hành mỗi năm.
Nhờ đó, mỗi phút Tesla thu về dữ liệu tương đương 100.000 dặm đường, tương đương 160.000 km, tạo lợi thế lớn so với các đối thủ khác.
Đồng thời kể từ năm 2014, hệ thống hỗ trợ lái xe (Autopilot) của hãng đã tích lũy được 3 tỷ dặm Anh với hơn 200.000 lần chuyển làn tự động và 1,2 triệu lượt điều khiển lấy xe khỏi bãi qua điện thoại (Smart Summon), giúp cải thiện mạng lưới thuật toán và tăng độ an toàn qua từng bản cập nhật.
Đó là chưa kể lượng lớn dữ liệu đến từ xAI và Twitter-X được tích hợp vào để nâng cao tính cá nhân hóa cho hệ thống tự lái theo đúng tầm nhìn mà Elon Musk nhắc tới.
Tesla dự kiến sẽ khởi động dịch vụ robotaxi tại Austin, Texas vào tháng 6/2025 với 10 xe ban đầu, sau đó tăng lên 20, 30, 40 và kỳ vọng đạt 1.000 xe chỉ trong vài tháng.
Đợt ra mắt đầu tiên sẽ hoạt động theo mô hình giới hạn, kết hợp điều phối từ xa để can thiệp khi hệ thống gặp tình huống phức tạp.
Dẫu vậy Elon Musk cho biết mục tiêu xa hơn là 1 triệu xe tự hành trên toàn nước Mỹ trước cuối năm 2026, phụ thuộc vào quy trình cấp phép và tiêu chuẩn pháp lý ở từng bang.
Phiên bản thương mại của hệ thống lái tự động (FSD) sẽ không yêu cầu tài xế ngồi sau vô lăng, đánh dấu bước chuyển mình từ hỗ trợ lái sang hoàn toàn tự hành.
Đây được cho là một bước ngoặt ảnh hưởng nặng đến thị trường taxi cũng như gọi xe công nghệ hiện nay.
Theo ước tính của Electro IQ, công nghệ robotaxi và xe tự lái sẽ tạo ra doanh thu 1,2 nghìn tỷ USD từ các ngành liên quan trong năm 2025.
Trong khi đó, Coherent Market Insights ước tính quy mô thị trường robotaxi toàn cầu là 4,23 tỷ USD vào năm 2025 và sẽ bùng nổ lên 135,74 tỷ USD vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 64,1%.
Dòng doanh thu chính của mảng này đến từ dịch vụ gọi xe tự hành, giảm chi phí nhân sự và tối ưu hóa tỷ lệ lấp đầy xe, mở ra cơ hội lợi nhuận khổng lồ cho những bên nắm ưu thế công nghệ. Đồng thời tạo nên một cuộc cách mạng mới cho ngành taxi và gọi xe công nghệ.
Không chỉ robotaxi, toàn bộ thị trường xe tự hành cũng đang bùng nổ mạnh mẽ.
Số liệu của MarketsandMarkets ước tính số lượng xe tự lái bán ra sẽ tăng từ 37,09 triệu đơn vị năm 2024 lên 76,22 triệu năm 2035, tương ứng CAGR 6,8%.
Mặt khác, báo cáo của Precedence Research cho thấy giá trị thị trường xe tự lái sẽ tăng từ 273,75 tỷ USD năm 2025 vọt lên 4.450,34 tỷ USD năm 2034, tương ứng CAGR 36,3%.
Thách thức
Trong khi Tesla phát triển mạnh tầm nhìn robotaxi thì các đối thủ khác lại chọn con đường hợp tác.
Ví dụ Waymo (Alphabet) đã thử nghiệm 20 triệu dặm trên đường công cộng và hàng chục tỷ dặm mô phỏng, cung cấp dịch vụ robotaxi qua ứng dụng Uber tại một số thành phố như Phoenix, Austin và Atlanta.
Phía Lyft thì liên kết với May Mobility, Mobileye, Marubeni… để tung xe tự hành trên nền tảng của mình dự kiến là trong mùa hè năm 2025.
Ưu điểm của hình thức liên minh này là giúp rút ngắn thời gian triển khai và phân chia chi phí nghiên cứu, nhưng cũng phụ thuộc nhiều vào năng lực quản lý đối tác và điều phối hành trình.
Tuy nhiên trong bối cảnh Tesla có lợi thế về dữ liệu và công nghệ thì việc hợp tác là tất yếu.
Ở một khía cạnh khác, tầm nhìn robotaxi của Elon Musk cũng gặp nhiều thách thức, đặc biệt là về tính an toàn.
Báo cáo quý IV/2024 của Tesla cho biết trung bình mỗi 5,94 triệu dặm chạy khi Autopilot được kích hoạt thì sẽ có 1 va chạm, thấp hơn so với so với 1 va chạm mỗi 0,6 triệu dặm với phương tiện thông thường.
Tuy nhiên, các trường hợp vi phạm luật giao thông khi dùng chế độ tự lái trên xe Tesla, như vượt đèn đỏ, vẫn được ghi nhận và gặp nhiều chỉ trích.
Ngoài ra, quy định các bang tại Mỹ còn rời rạc, chưa có tiêu chuẩn quốc gia thống nhất. Ví dụ như tại California, Tesla vẫn chờ phê duyệt cho hoạt động robotaxi.
Bên cạnh đó, các vụ kiện liên quan đến trách nhiệm khi xảy ra tai nạn tự hành hay vấn đề bảo mật phần mềm cũng có thể ảnh hưởng đến tốc độ triển khai công nghệ mới này.
Tóm lại Elon Musk và Tesla đang đứng trước cơ hội tái định nghĩa toàn bộ ngành giao thông cá nhân với robotaxi tự hành. Với lợi thế dữ liệu khổng lồ, kế hoạch triển khai nhanh tại Austin và mục tiêu 1 triệu xe vào cuối 2026, Tesla đang dẫn đầu cuộc đua.
Tuy nhiên, để biến tầm nhìn thành hiện thực, Tesla cần vượt qua thách thức về an toàn, pháp lý và đối tác cạnh tranh.
Nếu thành công, mô hình xe tự hành của Musk không chỉ tạo ra nguồn doanh thu mới khổng lồ mà còn thay đổi cách con người di chuyển, giảm ùn tắc và tai nạn, cũng như định hình lại ngành vận tải toàn cầu trong thập kỷ tới.
VietBF@ Sưu tập
