Một bà cụ có tính tình cau có, thường xuyên nổi giận vì những sự việc nhỏ nhặt, hơn nữa, mỗi khi tức giận hay dùng lời lẽ ác độc, vô tình đã làm tổn thương nhiều người, vì thế bà ta giao tiếp với hàng xóm bạn bè đều không được hài hòa.
Bà ta cũng biết khuyết điểm của mình, mong muốn sửa lại lỗi lầm thành tật này. Nhưng mỗi khi tức lên thì chính bà ta cũng không thể khống chế được tâm mình.
Một hôm, một người đã nói với bà:
- Chùa gần đây có một vị thiền sư, cũng là vị cao tăng, tại sao bà không đến xin lời chỉ dạy, biết đâu thiền sư có thể giúp được cho bà.
Bà ta cũng cảm thấy có lý, đã đến tham vấn với thiền sư.
Khi bà ta thổ lộ tâm trạng của mình, bà ta có thái độ rất thành khẩn, rất mong muốn có được một vài lời khai thị từ vị thiền sư đó. Vị thiền sư im lặng nghe bà kể lể, chờ cho bà ấy nói hết, mới dẫn bà ta vào một thiền phòng, sau đó khóa cửa thiền phòng và rời khỏi đó.
Bà ta một lòng muốn có được lời chỉ dạy của thiền sư, nhưng không ngờ thiền sư đã nhốt bà ta vào trong một thiền phòng vừa lạnh vừa u tối. Bà ta tức tối hét lên, cũng như ngày thường, bà ta buông những lời nhục mạ quái ác. Nhưng cho dù bà ta có la hét cách nào, nhưng ở ngoài vẫn im lặng, thiền sư hình như không nghe thấy lời nào.
Khi không còn chịu đựng được nữa, thì bà ta thay đổi thái độ cầu xin thiền sư thả mình ra, nhưng thiền sư vẫn không động lòng thay đổi cách hành xử của mình, vẫn mặc kệ bà ta tiếp tục nói gì thì nói.
Qua một hồi rất lâu, cuối cùng trong thiền phòng cũng không còn tiếng la hét hay nói năng của bà ta nữa, thì lúc này, phía ngoài thiền phòng mới có tiếng nói của thiền sư hỏi:
- Bà còn giận không?
Thế là bà ta giận dữ trả lời:
- Tôi chỉ giận tôi, tôi hối hận sao phải nghe lời người khác, tìm đến cái nơi quỷ quái này để xin ý kiến của ngươi.
Thiền sư ôn tồn nói:
- Kể cả chính mình bà cũng không chịu buông tha, thì bà làm sao có thể tha lỗi cho người khác chứ? - Nói xong thiền sư lại im lặng.
Sau một thời gian im lặng, thiền sư lại hỏi:
- Bà còn giận không?
Bà ta trả lời:
- Hết giận rồi!
- Tại sao hết giận!
- Tôi giận thì có ích gì? không phải vẫn bị ông nhốt tôi trong cái phòng vừa u tối vừa lạnh lẽo này hay sao?
Thiền sư nói với vẻ lo lắng:
- Bà xử sự kiểu này càng đáng sợ hơn đấy, bà đã đè nén cơn tức giận của mình vào một chỗ, một khi nó bộc phát ra thì càng mãnh liệt hơn. - Nói xong, thiền sư lại quay đi.
Lần thứ 3 thiền sư quay lại hỏi bà ta, bà ta trả lời:
- Tôi không giận nữa, ông không xứng đáng để tôi giận.
Thiền sư nói:
- Cái gốc tức giận của bà vẫn còn, bà cần phải thoáng ra khỏi vòng xoáy của tức giận trước đã.
Sau một hồi lâu, bà ta đã chủ động hỏi thiền sư:
- Bạch thiền sư, ngài có thể nói cho con biết tức giận là cái gì không?
Thiền sư bước vào, vẫn không nói chuyện, chỉ có động tác như vô tình đổ đi ly nước trong cái ly trên tay.
Lúc này thì bà ta hình như đã hiểu.
Thì ra mình không bực tức, thì làm gì có tức tối giận hờn? Tâm địa trống không, không có một vật gì, thì làm gì có tức tối?
Trong lòng không có bực tức, thì làm sao có cơn giận?
Thật ra tức tối không những tự làm cho mình khổ đau, và những người xung quanh cũng theo đó mà buồn lòng. Lúc tức tối tức giận, không gì ngăn cản cái miệng, buông lời quái ác, một số lời lẽ trong đó có thể làm đau lòng người nghe, thậm chí có cả những người yêu thương quan tâm mình. "Nhất niệm sân tâm khởi, bách vạn chướng môn khai", chỉ một niệm khởi sân mà kết quả là muôn ngàn chướng ngại nẩy sinh.
Cho nên đừng nên vì sự việc nhỏ nhặt mà gây ra chuyện hại người hại mình, tức tối la hét là hành vi của kẻ ngu muội.
Tuy chúng ta chưa thể là một người thông minh, nhưng tối thiểu chúng ta cũng đủ trí tuệ ngăn cản mình làm một con người ngu dại. Xem nhẹ hơn mọi sự việc không như ý, đồng thời tìm thấy ích lợi trong im lặng, giác ngộ ý thiền trong cuộc sống. Từ đó chúng ta sẽ cảm nhận cuộc sống không cần phải mệt mỏi như ta tưởng, cũng không phải khốn khó như ta đã gặp.
Những sự việc nhỏ nhặt cũng giống như những hạt cát trong đôi giày đã làm cho bạn khó chịu.
(Nguồn: Phật Giáo)
____________________ _
Trong giáo lý của nhà Phật, sân giận là một trong tam độc: Tham – Sân – Si. Mà cái "Sân" này không chỉ khiến mình khổ tâm mà còn thiêu rụi hết công đức đã tu tập được trước đó, kiểu như “đốt chùa trong một niệm sân” vậy đó. Vậy giờ làm sao để trị nó đây?
1. Quán vô thường:
Giận dữ thường bắt nguồn từ việc mình chấp vào cái "tôi", cái "của tôi". Mà Phật dạy vạn pháp vô thường – mọi thứ đến rồi đi, người ta đối xử tệ cũng rồi qua, không có gì tồn tại mãi. Nghĩ vậy cho nhẹ lòng, đỡ chấp.
2. Hít thở, chánh niệm:
Khi cơn giận nổi lên, dừng lại và thở.
Phật dạy: “Biết mình đang giận là đã bớt giận một nửa.”
Lúc đó, bạn thử tự nhủ: “Ta đang nổi sân… Ta cần quay về với hơi thở.”
Tưởng đơn giản vậy chứ hiệu nghiệm lắm!
3. Nuôi dưỡng tâm từ bi:
Cái đối lập với sân là từ – lòng thương yêu. Phật dạy, khi ai đó làm mình giận, hãy quán chiếu xem người đó đang đau khổ, có thể họ cũng đang bị “tam độc” hành hạ. Mình hiểu được, thì mình thương thay vì giận.
4. Không đè nén, cũng không bộc phát:
Phật dạy không nên kìm nén cơn giận quá mức, vì đè lâu nó thành bom nổ chậm. Nhưng cũng không nên xả giận bằng cách nói lời cay độc.
Thay vào đó là chuyển hóa – như trong câu chuyện bạn chia sẻ đó: Nhận diện, quan sát, để nó tự tan đi như mây khói.
5. Tụng kinh, trì chú, niệm Phật:
Khi giận, bạn thử niệm “Nam Mô A Di Đà Phật” hoặc trì chú “Om Mani Padme Hum” – những âm thanh này có khả năng giúp tâm mình tịnh lại như nước lắng phù sa.
6. Nhìn lại chính mình (Sám hối và tu tập hàng ngày):
Giận ai, trước tiên hỏi lại:
“Mình có đang đòi hỏi người khác phải như ý mình không?”
“Mình có đang nuôi dưỡng cái tôi quá lớn không?”
Sám hối, nhận lỗi với mình – là bước đầu của chuyển hóa.
Tóm lại, sân là ngọn lửa, nhưng nếu biết nhìn nó bằng ánh sáng của chánh niệm và từ bi, thì ngọn lửa đó lại có thể sưởi ấm trái tim chứ không phải thiêu đốt nữa.
VietBF@sưu tập
