Lưu lượng máy bay vận tải quân sự hạng nặng đến trung tâm hậu cần hàng không then chốt của NATO-Ukraine tại Rzeszów, Ba Lan gần như đã tăng gấp đôi so với mức trung bình vài tháng gần đây.
Máy bay thương mại và quân sự cùng "chia sẻ" đường băng tại sân bay Rzeszów-Jasionka. Ảnh: Getty Images
Số lượng máy bay vận tải quân sự đến trung tâm hậu cần hàng không then chốt của NATO-Ukraine tại Rzeszów, Ba Lan đã tăng vọt, dẫn đầu là các máy bay Boeing 747 có sức chở 130 tấn do Không quân Mỹ (USAF) thuê, hiện đang hạ cánh gần như hàng ngày, cùng với sự tham gia của máy bay vận tải từ khoảng sáu lực lượng không quân khác.
Báo Kyiv Post ngày 2/5 đã rà soát các nền tảng theo dõi chuyến bay nguồn mở và dữ liệu đến/đi tại sân bay Rzeszów – trung tâm hậu cần hàng không chính của NATO tại miền Đông Ba Lan – và phát hiện lưu lượng máy bay vận tải quân sự hạng nặng trong khoảng thời gian từ ngày 24/4 đến 1/5 gần như đã tăng gấp đôi so với mức trung bình vài tháng gần đây.
Sự gia tăng đột biến này dường như không liên quan đến việc ký kết thỏa thuận khai thác khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine vào hôm 30/4 – thỏa thuận mà Nhà Trắng từng tuyên bố là điều kiện tiên quyết để nối lại các chuyến viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine.
Tuy nhiên, thông báo vào ngày 1/5 về việc Mỹ dỡ bỏ lệnh đình chỉ bán vũ khí viện trợ cho Ukraine cũng không có liên hệ rõ ràng với số lượng các chuyến bay, cả trước và sau thời điểm công bố. Dựa trên số chuyến và loại máy bay, việc nối lại viện trợ không có vẻ bắt nguồn trực tiếp từ quyết định của chính quyền Trump.
Dù số lượng nhiều hơn thường lệ, trong bảy ngày qua, trung bình mỗi ngày có ba đến bốn chuyến bay vận tải quân sự được xác minh hoặc có khả năng cao đã hạ cánh tại Rzeszów. Tuy nhiên, tần suất này chỉ bằng khoảng một nửa so với giai đoạn cao điểm hồi cuối tháng 4/2024, khi Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận viện trợ kéo dài 5 tháng và các nhà hoạch định Mỹ vội vã cung cấp đạn dược và vũ khí cho quân đội Ukraine (AFU).
Loại hàng hóa được vận chuyển trong khoảng 24/4 – 1/5 không được công bố, và cũng không thể xác minh chắc chắn rằng các chuyến bay này là dành riêng cho AFU.
Tuy nhiên, loại máy bay đến Rzeszów và điểm xuất phát của các chuyến bay trong 7 ngày đó có mẫu số tương đồng hoặc gần như giống hệt với các chuyến bay vận tải quân sự trong đợt tăng viện do Mỹ dẫn đầu vào tháng 4/2024. Giống như năm ngoái, các máy bay vận tải Boeing 747 do USAF thuê tiếp tục là xương sống của hoạt động vận tải. Tùy cấu hình, hầu hết các máy bay này có sức chở từ 120 - 130 tấn.
Chuyến bay đầu tiên trong tuần qua là một máy bay của Bộ Tư lệnh Vận tải Hàng không USAF (AMC) khởi hành từ Charleston, South Carolina, và hạ cánh tại Rzeszów ngày 24/4. Đơn vị vận hành là Kalitta Air – một nhà thầu lâu năm chuyên vận hành Boeing 747 cho chính phủ Mỹ trên toàn cầu.
Ngày 30/4, hai chiếc Boeing 747 của Kalitta Air đã hạ cánh xuống Rzeszów. Một chiếc bay hơn 7.600 km từ Anchorage, Alaska; chiếc còn lại cất cánh từ South Carolina, ghé tiếp nhiên liệu tại Gander, Canada – một điểm dừng quen thuộc cho các chuyến bay vượt Đại Tây Dương.
Ngoài Kalitta, USAF còn hợp tác với một nhà thầu lâu năm khác là Atlas Air để vận hành chuyến bay Boeing 747 từ Dover, Delaware đến Rzeszów vào ngày 1/5.
Hai máy bay Boeing 747 khác bay cho USAF nhưng không công bố công ty thuê vận hành: một chiếc khởi hành từ Chicago và hạ cánh tại Rzeszów ngày 28/4; một chiếc khác mang mật danh Duke28 bay từ Fort Belvoir, Virginia và hạ cánh ngày 29/4.
Vào hôm 1/5, một máy bay 747 khác của Kalitta Air cũng đang trên đường đến Rzeszów từ Dover, Delaware, theo nền tảng theo dõi may bay nguồn mở. Nhìn chung, trong tuần qua, tần suất các chuyến bay 747 do USAF thuê là trung bình một chuyến mỗi ngày – gấp đôi so với tần suất ghi nhận trong tháng 2 và 3.
Không phải mọi chuyến bay vận tải quân sự đều được ghi lại chính thức. Ngày 29/4, mạng xã hội Mỹ và sau đó là truyền thông truyền thống xác nhận một máy bay vận tải hạng siêu nặng An-124-100 của Antonov Airlines (Ukraine) đã chuyển ba khung thân tiêm kích F-16 đến Rzeszów vào ngày 26/4.
Ngoài các chuyến thuê của Mỹ, các chuyến bay vận tải quân sự của các quốc gia NATO khác cũng diễn ra hàng ngày trong tuần qua. Một số trường hợp, chuyến đến không được ghi nhận trên hệ thống nguồn mở nhưng chuyến rời đi thì có. Ngày 1/5, hai chiếc A400 của Không quân Đức cất cánh từ Rzeszów bay về Cologne. Theo Airbus, một chiếc A400 có thể chở tối đa khoảng 37 tấn. Không rõ các máy bay này đến từ đâu hoặc nhiệm vụ cụ thể là gì, nhưng lịch sử cho thấy chức năng chính của các máy bay NATO đến Rzeszów là hỗ trợ hoạt động NATO ở Đông Ba Lan và vận chuyển viện trợ quân sự cho Ukraine.
Một số hoạt động hàng không khác được xác nhận rõ ràng. Các phi công vận tải C-130 của Không quân Canada là những người bận rộn nhất trong tuần qua, với các chuyến bay từ Zagreb đến Rzeszów vào các ngày 25, 26, 27 và 28/4.
Một chiếc A400 của Không quân Hoàng gia Anh (RAF) đến Rzeszów từ căn cứ Brize Norton ngày 27/4. Một máy bay RAF khác, không mang mã chiến đấu, cũng bay song song và hạ cánh cùng lúc.
Không quân Tây Ban Nha điều một chiếc A332 đến Rzeszów ngày 28/4 từ Madrid, đỗ chưa đầy 4 giờ rồi quay về Tây Ban Nha. Ngày 29/4, một chiếc A400 của Không quân Bỉ hạ cánh, và một chiếc khác của Phi đội Vận tải số 15 cũng đến nơi ngày 30/4. Một máy bay vận tải nhẹ/chở người C-27J của Không quân Italy cất cánh từ Pisa và hạ cánh tại Rzeszów ngày 30/4.
Tính cả các chuyến bay 747 do USAF thuê, tổng số chuyến bay vận tải quân sự đến Rzeszów trong tuần dao động từ 3 đến 4 chuyến mỗi ngày – tương đương khoảng một nửa so với thời điểm cao điểm hỗ trợ khẩn cấp vào tháng 4/2024, theo nghiên cứu của Kyiv Post.
Ngoài các chuyến vận tải, Kyiv Post còn ghi nhận nhiều chuyến bay quân sự đến Rzeszów không liên quan đến hàng hóa, bao gồm một máy bay trinh sát tầm xa Rivet Joint và máy bay tiếp nhiên liệu của RAF (ngày 28/4); các chuyến chở binh sĩ giữa Anh, Thụy Điển và Đức; và các chuyến bay nội địa của quân đội Ba Lan.
Tuy nhiên, tính chung trong tất cả hoạt động hàng không tại Rzeszów, các chuyến bay quân sự chỉ chiếm thiểu số – so với các chuyến bay dân sự thường lệ quanh năm từ các điểm đến như Berlin, London, Copenhagen, và các điểm nghỉ dưỡng theo mùa như Maroc, Ai Cập, Croatia. Trung bình mỗi ngày sân bay Rzeszów đón khoảng 30 - 40 lượt hạ cánh của các loại máy bay.
VietBF@sưu tập
