Tư thế ngủ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà c̣n có mối quan hệ trực tiếp đến việc pḥng ngừa và điều trị một số bệnh.
Theo nghiên cứu của Giáo sư Chris, một chuyên gia về giấc ngủ người Anh, có 6 tư thế ngủ phổ biến: tư thế bào thai, tư thế khúc gỗ, tư thế mất tích, tư thế người lính, tư thế nằm sấp và tư thế sao biển.
Nh́n chung, tư thế ngủ lư tưởng nhất là tư thế bào thai - cuộn tṛn và nằm nghiêng về bên trái. Tư thế ngủ này không chỉ giúp thư giăn toàn bộ cơ bắp mà c̣n giúp năo bộ được thư giăn hoàn toàn khiến con người cảm thấy thoải mái, dễ chịu một cách tự nhiên.
Thực tế, đối với người khỏe mạnh, tư thế ngủ b́nh thường là đủ, miễn sao vẫn duy tŕ được sự thoải mái. Tuy nhiên, đối với người trung niên, người cao tuổi và những người mắc bệnh măn tính việc hiểu được ưu và nhược điểm của các tư thế ngủ khác nhau đặc biệt quan trọng.
Ảnh minh họa/Nguồn: Pexels
Bệnh nhân tăng huyết áp
Đối với người bị huyết áp cao, tư thế ngủ nghiêng bên trái có thể là lựa chọn an toàn nhất. Nguyên nhân là do ḍng máu trở về tim, đi vào bên phải. Do đó, ngủ nghiêng về bên phải có thể có nguy cơ chèn ép các mạch máu chảy về tim và sau đó cản trở quá tŕnh lưu thông máu. V́ vây, tốt nhất người bị huyết áp cao nên ngủ nằm nghiêng bên trái thay v́ nằm ngửa.
Cả người bị tăng huyết áp khi nằm hoặc tăng huyết áp về đêm vẫn nên uống thuốc huyết áp trước khi đi ngủ, duy tŕ lịch tŕnh ngủ sớm đều đặn và kiêng rượu, cà phê vào buổi tối để giúp điều ḥa huyết áp khi ngủ.
Ngoài ra, chiều cao gối cũng ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ và sức khỏe của người bệnh. Do tăng huyết áp thường đi kèm với xơ cứng mạch máu năo nên gối quá thấp có thể làm tăng lưu lượng máu lên năo và gây quá tải cho mạch máu năo. Nếu gối quá cao có thể khiến máu lên năo không đủ, năo sẽ bị thiếu oxy và thiếu máu cục bộ trầm trọng hơn.
Bệnh nhân bị huyết khối năo
Bệnh nhân bị huyết khối năo nên duy tŕ tư thế nằm ngửa là tốt nhất. Do bệnh nhân bị huyết khối năo đă bị xơ vữa động mạch nên việc nằm nghiêng có thể làm trầm trọng thêm t́nh trạng tắc nghẽn lưu thông máu, dễ dẫn đến t́nh trạng kết tụ và h́nh thành cục máu đông dần dần tại vị trí tổn thương của lớp nội mạc động mạch, không có lợi cho tuần hoàn năo và ảnh hưởng đến quá tŕnh phục hồi sau bệnh.
Tư thế nằm ngửa có thể đảm bảo động mạch cảnh không bị chèn ép, giúp năo được cung cấp đủ máu, có lợi cho quá tŕnh phục hồi.
Bệnh nhân suy tim
Nằm nghiêng về bên phải hoặc ở tư thế nửa nằm nửa ngồi với một chiếc gối cao tốt hơn cho những bệnh nhân suy tim. V́ suy tim nhẹ đ̣i hỏi phải giảm gánh nặng cho tim và giúp thở dễ dàng hơn nên mọi người sẽ nằm nghiêng về bên phải và nâng đầu lên một cách thích hợp.
Đối với những người bị suy tim nặng, áp dụng tư thế nửa nằm nửa ngồi với gối cao có thể cải thiện lưu thông máu phổi, giảm tắc nghẽn phổi và tăng lượng oxy lấy vào, có lợi cho việc làm giảm các triệu chứng khó chịu như hồi hộp, tức ngực và khó thở.
Bệnh nhân đột quỵ
Bệnh nhân đột quỵ hoặc những người có nguy cơ đột quỵ cao nên tránh duy tŕ cùng một tư thế ngủ trong thời gian dài. Đặc biệt với người bị đột quỵ không nên thường xuyên ấn vào bên bị đau, cố gắng thay đổi tư thế nằm thường xuyên để tránh bị loét.
Bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ
Ngủ nghiêng về bên phải, tốt nhất là trên giường cứng với gối có độ cao vừa phải là tư thế phù hợp nhất với bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ. Người bệnh thoái hóa đốt sống cổ cần giữ cổ ở tư thế tự nhiên, không nên nằm ngửa v́ sẽ gây ra t́nh trạng lơm giữa độ cong sinh lư của cột sống cổ và mặt giường, làm t́nh trạng bệnh trầm trọng hơn.
Bệnh nhân bị viêm tụy
Bệnh nhân viêm tụy nên cân nhắc chọn tư thế ngủ nằm sấp v́ tuyến tụy nằm sâu trong khoang bụng nên nằm ngửa sẽ làm trầm trọng thêm các triệu chứng như chướng bụng và đau bụng. Tuy nhiên, cần lưu ư dùng gối rỗng để dễ thở hơn và thời gian nằm sấp không nên quá dài để tránh chèn ép các cơ quan như tim, phổi.
Bệnh nhân sỏi mật
Nằm ngửa hoặc nằm nghiêng về bên phải phù hợp với những người bị sỏi mật. Bản chất túi mật giống như một cái chai. Khi ngủ nghiêng về bên phải với cổ hướng lên trên, sỏi mật sẽ ít có khả năng rơi vào ống mật và gây ra cơn đau quặn mật.
Người bị bệnh đường tiêu hóa
Xét về mặt giải phẫu, độ cong lớn của dạ dày và các lối ra của dạ dày vào tá tràng và ruột non vào ruột già đều nằm ở bên trái. Ngủ nghiêng về bên trái sẽ chèn ép các mô này, không có lợi cho quá tŕnh tiêu hóa thức ăn của dạ dày và ruột vào ban đêm.
Bệnh nhân bị khí phế thũng
Bệnh khí phế thũng đ̣i hỏi phải duy tŕ hơi thở đều đặn, v́ vậy tốt nhất nên nằm ngửa, ngẩng đầu và duỗi nhẹ hai tay lên trên. Không bao giờ ngủ ở tư thế sấp v́ tư thế này sẽ chèn ép phổi, cản trở quá tŕnh thở và giấc ngủ của người bệnh.
Đối với những người không mắc bệnh lư cụ thể nào, theo giới chuyên gia, nếu muốn ngủ ngon hơn, hăy chọn đúng gối và đúng giường. Giấc ngủ lành mạnh không chỉ liên quan đến tư thế ngủ mà c̣n liên quan chặt chẽ đến giường ngủ. Do đó, việc học cách chọn gối và nệm phù hợp cũng rất quan trọng.
VietBF@sưu tập
