Những nghị sĩ đảng Cộng hòa thân cận nhất của Tổng thống Donald Trump tại Hạ viện bất ngờ phản đối kế hoạch ngân sách mới, bất chấp nó việc được ông Trump tán thành.
Nghị sĩ Eric Burlison từng không ngần ngại bày tỏ sự ủng hộ với ông Trump nhưng giờ lại kiên quyết phản đối kế hoạch ngân sách mới của vị tổng thống. Ảnh: New York Times.
Theo New York Times, với nỗi lo thâm hụt, những người ủng hộ trung thành nhất của ông Trump đã không thể tiếp tục trái lương tâm để ủng hộ kế hoạch ngân sách mà Thượng viện đã thông qua, được ông Trump ủng hộ.
Lòng trung thành và sự phản đối bất ngờ
"Tôi yêu tổng thống", ông Eric Burlison, nghị sĩ hai nhiệm kỳ đến từ Ozarks của bang Missouri, từng không hề ngần ngại bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Tổng thống Trump. Tuy nhiên, ông Burlison cũng là một trong số những nghị sĩ đã tuyên bố cứng rắn rằng không thể ủng hộ kế hoạch ngân sách của đảng mình.
Ông Burlison cho rằng: "Nếu tôi trở về nhà mà chỉ mang thêm nợ và thâm hụt chứ không hề có giải pháp thay đổi nào, tôi sẽ cảm thấy rất tệ, không thể chấp nhận được chính mình".
Là một nghị sĩ bang, ông đã thành công trong việc thúc đẩy Ủy ban Lập pháp bang Missouri yêu cầu sửa đổi Hiến pháp Mỹ để cân đối ngân sách.
Sự bùng nổ kháng cự bất thường ở Capitol Hill đến từ các nhà lập pháp thường tự coi mình là những đồng minh thân cận nhất của ông Trump. Các nghị sĩ Đảng Cộng hòa từ lâu đã thể hiện sự tôn trọng đặc biệt đối với Tổng thống Trump. Và ngay từ đầu nhiệm kỳ thứ hai của ông, họ đã nhượng bộ trong các cuộc bỏ phiếu quan trọng, sau khi nhận cuộc gọi riêng hoặc bị ông công kích trên mạng xã hội.
Sau cuộc gặp giữa ông Trump và một nhóm các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Hạ viện hôm 8/4, một số ít người do dự đã không còn tiếp tục phản đối kế hoạch ngân sách của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, việc họ yêu cầu phải có cam kết cắt giảm chi tiêu sâu hơn đã tạo ra thách thức lớn cho các nhà lãnh đạo đảng khi phải đối mặt với nhóm nghị sĩ coi việc giảm nợ là mục tiêu tối thượng.
Cuộc chiến về con số
Vấn đề đối với những người thuộc đảng Cộng hòa như ông Burlison là mức cắt giảm chi tiêu mà kế hoạch ngân sách yêu cầu các ủy ban Thượng viện phải tìm ra - khoảng 4 tỷ USD trong một thập kỷ - chỉ là một phần rất nhỏ so với 2.000 tỷ USD cắt giảm chi tiêu mà Hạ viện đã thông qua.
Các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện lo ngại nếu họ đồng ý với kế hoạch ngân sách của Thượng viện, Thượng viện sẽ buộc họ phải chấp nhận mức cắt giảm chi tiêu thấp hơn nhiều so với mong muốn của họ.
Trong khi đó, lãnh đạo đảng này lại cho rằng mức cắt giảm chi tiêu mà họ đề xuất là tối thiểu và nhằm tạo sự linh hoạt để tuân thủ các quy định thủ tục nghiêm ngặt tại Thượng viện.
Tuy nhiên, các nghị sĩ bảo thủ cứng rắn tại Hạ viện lại không mấy mặn mà với lập luận của Thượng viện rằng việc kéo dài các đợt cắt giảm thuế do ông Trump đã ký vào năm 2017 sẽ không gây tốn kém gì, vì nó chỉ đơn giản chỉ là duy trì chính sách hiện tại. Các nghị sĩ đảng này ở Thượng viện đã áp dụng cách tiếp cận này để có thể gia hạn các đợt cắt giảm thuế vô thời hạn mà không làm tăng thâm hụt ngân sách.
Phản ứng từ những người ủng hộ cắt giảm chi tiêu rất gay gắt.
"Người dân Mỹ muốn và mong đợi kết quả, chứ không phải những trò gian lận tài chính nữa", nghị sĩ Andy Ogles của bang Tennessee nói.
"Thiếu nghiêm túc và đáng thất vọng", nghị sĩ Jodey Arrington của Texas, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách, tuyên bố.
"Vẫn là cách làm cũ vào thời điểm mà chúng ta đang cố gắng tránh xa điều đó", nghị sĩ David Schweikert của Arizona, người theo dõi sát sao tình hình nợ công, chia sẻ.
Ông Trump tán thành kế hoạch ngân sách mới trong khi không ít người ủng hộ trung thành của ông phản đối nó. Ảnh: Reuters.
Nỗ lực của Tổng thống Trump và sự kiên quyết của phe bảo thủ
Ông Trump tỏ ra rất nỗ lực để thúc đẩy kể hoạch. Ông đã gặp một nhóm nghị sĩ đảng Cộng hòa Hạ viện tại Nhà trắng vào ngày 8/4 trong hai giờ và kết thúc cuộc họp bằng một lời kêu gọi trên mạng xã hội, yêu cầu Hạ viện nhanh chóng thông qua kế hoạch ngân sách.
"Lờ đi và thực hiện nó; đây là một dự luật tuyệt vời", ông Trump nói với các nghị sĩ trong một bữa tối ở Washington vào tối 8/4. "Đừng phô trương nữa".
Tuy nhiên, một số người đã viện dẫn các nguyên tắc cốt lõi để thể hiện sự kháng cự mạnh mẽ.
"Chúng tôi tin rằng chúng tôi có thể thúc đẩy chương trình của ông ấy - tối đa hóa cắt giảm thuế và giảm chi tiêu - mà không cần phải thông qua kế hoạch ngân sách này", nghị sĩ Andy Harris của Maryland, Chủ tịch Freedom Caucus, nói.
Ông Harris cho biết đã từ chối lời mời gặp Tổng thống Trump vào ngày 8/4 tại Nhà trắng để thảo luận về những lo ngại của mình.
"Hãy để tổng thống dành thời gian với những người có thể thay đổi quan điểm. Ông ấy sẽ không thay đổi được suy nghĩ của tôi", ông nói.
Sự phản đối của nhóm người này khiến người ta nhớ lại những gì diễn ra vào tháng 12 năm ngoái, khi ông Trump kêu gọi các nghị sĩ đảng Cộng hòa thông qua dự luật cấp ngân sách cho chính phủ đồng thời nâng nợ trần. Hàng chục người đã từ chối.
Trong các cuộc đàm phán đó, ông Trump đã chỉ trích nghị sĩ Chip Roy của bang Texas, người kiên quyết phản đối dự luật này, cả công khai lẫn riêng tư, và yêu cầu ông ta phải rời khỏi vị trí.
Sự công kích đó như một lời nhắc nhở về những rủi ro khi chống lại ông Trump đối với nhiều nghị sĩ Cộng hòa, những người ngầm thừa nhận rằng kịch bản đáng sợ nhất của họ là ông Trump sẽ ủng hộ một đối thủ trong cuộc bầu cử sơ bộ tại khu vực của họ.
Giờ đây, ông Roy lại nằm trong số những người bảo thủ tài chính đang bất đồng với ông Trump. Ông tham dự cuộc họp tại Nhà trắng hôm 8/4, nhưng đã ra về và nói rằng ông vẫn phản đối nghị quyết ngân sách. "Bài toán vẫn không hợp lý", ông Roy nói.
