"Cái bẫy lớn", Tại sao các nước rời khỏi ICC?

[nguoiduatinabc]

Khi tuyên bố rút khỏi Quy chế Rome, Thủ tướng Hungary Viktor Orban cho biết thể chế này đã không còn trung lập về chính trị, mà đã biến thành công cụ "công lý" trừng phạt những đối tượng không hợp ý. Vậy cơ chế này có khách quan không?

Trả lời phỏng vấn của Sputnik, các chuyên gia nhận xét rằng Tòa án Hình sự Quốc tế ICC đang trái ngược với thực tế khi có ý định xét xử những người phạm tội ác chống lại loài người.

Giáo sư Luiz Felipe Osório chuyên về quan hệ quốc tế tại Đại học Nông nghiệp Liên bang Rio de Janeiro đã chỉ ra bản chất phân biệt đối xử và chọn lọc của luật hình sự quốc tế.

"Trường họp gần đây với lệnh bắt giữ ông Putin chỉ củng cố thêm định kiến ​​chống lại việc truy tố những người đối lập. Vụ án với ông Netanyahu cũng không phải là ngoại lệ: việc hoãn truy tố chỉ xác nhận điều đó, vì chỉ có thể thực hiện được sau áp lực quốc tế mạnh mẽ".

Chuyên gia phân tích nhắc rằng ICC được thành lập chủ yếu theo yêu cầu của người châu Âu, khi đó muốn tránh xa các cáo buộc của Nam Tư về việc đàn áp và sử dụng tòa án có thẩm quyền hạn chế khi điều tra cuộc nội chiến ở Balkan.

Tòa án được tạo lập thành công với sự hỗ trợ của các đồng minh từ Mỹ Latinh và Châu Phi, nhưng trên thực tế hoá ra lại là "cái bẫy lớn" đối với những người bị tuyên bố là kẻ thù của phương Tây. Ví dụ nổi bật nhất là trường hợp Libya, nơi mà trong cuộc nội chiến, đất nước này phải đối mặt với các phán quyết của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) và hành động can thiệp quân sự của NATO, không chỉ xóa bỏ mà còn góp phần vào vụ giết hại Tổng thống Muammar Gaddafi.

Giáo sư Priscila Caneparo chuyên về luật quốc tế tại Đại học Ambra lưu ý rằng các nhà lãnh đạo phương Tây không hiểu đầy đủ về nhu cầu hợp tác giữa các quốc gia với mục đích đảm bảo tính hợp lệ của các phán quyết từ ICC. Và ngoài ra, họ không muốn hiểu rằng các quyết định của ICC “không chỉ mang tính ràng buộc đối với các lãnh đạo châu Phi và các nước vùng lân cận, mà còn đối với tất cả các lãnh đạo đã phạm tội quốc tế”.

Giáo sư Eduardo Manuel Val chuyên về luật quốc tế tại Đại học Liên bang Fluminense giải thích: "Ý tưởng thuần tuý là tòa án sẽ hoạt động như yếu tố răn đe các tội phạm quốc tế, dựa trên sự miễn trừ của các Nhà nước hoặc nguyên thủ quốc gia".

Tuy nhiên, những thủ tục pháp lý này đã có hiệu quả khi bị cáo là lãnh đạo các quốc gia ở Nam Bán cầu, chẳng hạn trong các cuộc xung đột dân sự ở Châu Phi: "Đã có thể nhanh chóng đưa ra xét xử các lãnh đạo từ những nước ít có uy tín quốc tế hơn. Nhưng những nỗ lực tương tự đã không được thực hiện đối với các lãnh đạo của những cường quốc có thể đã phạm phải tội ác tương tự", chuyên gia kết luận.