Tổng thống Mỹ Trump hôm qua (7/4) tuyên bố không thay đổi lập trường về thuế, nhưng cho biết có thể 'cởi mở' với một số cuộc đàm phán. Phát biểu đưa ra trong bối cảnh các đối tác thương mại của Mỹ đang tìm kiếm phản ứng trước động thái tăng thuế của chính quyền Tổng thống Trump.
Một số nước đã lên kế hoạch cử đoàn đàm phán tới Mỹ, trong khi Ủy ban châu Âu đề nghị giảm thuế quan chung, nhưng cảnh báo trả đũa cũng là một lựa chọn.
Tổng thống Trump vẫn tỏ ra hết sức cứng rắn trong vấn đề thuế quan. Ảnh: Reuters.
Phát biểu tại cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại phòng Bầu dục, Tổng thống Donald Trump cho biết, thuế quan “rất quan trọng” đối với chương trình nghị sự kinh tế của ông và nhìn chung sẽ không thay đổi. Tuy nhiên, ông cũng để ngỏ cho khả năng đàm phán khi nhấn mạnh có thể có thuế quan vĩnh viễn và cũng có thể có các cuộc đàm phán bởi ngoài thuế quan thì Mỹ cũng cần những thứ khác”.
“Rất nhiều quốc gia đang đến đàm phán các thỏa thuận với chúng tôi, và đó sẽ là những thỏa thuận công bằng. Trong một số trường hợp, họ sẽ phải trả mức thuế quan đáng kể. Đó sẽ là những thỏa thuận công bằng. Chúng ta có 36 nghìn tỷ đô la nợ. Tôi muốn thoát khỏi điều này và chúng ta có thể làm được điều đó nhanh chóng với các thỏa thuận phù hợp.”
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến Nhà Trắng để đàm phán trực tiếp với Tổng thống Donald Trump về chính sách thuế quan mới của Mỹ. Chuyến thăm được các đối tác thương mại khác của Mỹ theo dõi chặt chẽ và hy vọng triển vọng đạt thỏa thuận giữa 2 nước có thể cung cấp khuôn khổ cho các quốc gia khác.
Dù là bước đi được dự báo trước, song quyết định áp thuế hồi tuần trước của Tổng thống Donald Trump vẫn khiến các nhà đầu tư trên thế giới ngạc nhiên, làm các đối tác và đồng minh bối rối. Các bộ trưởng thương mại Liên minh châu Âu đã họp kín vào ngày hôm qua tại Luxembourg để cân nhắc các bước đi có thể bao gồm thuế đối với các công ty công nghệ Mỹ như Google, Apple hay Amazon. Ủy ban châu Âu đồng thời cho biết khối này sẽ áp thuế đối với quần Jeans, rượu whisky và xe máy của Mỹ ngay từ ngày 9/4 để đáp trả việc Tổng thống Donald Trump tăng thuế thép và nhôm. Tuy nhiên, EU vẫn chưa quyết định phản ứng đối với mức thuế đối ứng 20% của Mỹ. Theo Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, khối 27 nước thành viên sẵn sàng đàm phán với Mỹ và đã đưa ra mức thuế “0 đổi 0” đối với hàng hóa công nghiệp như đã thực hiện thành công với nhiều đối tác thương mại khác.
Tuy nhiên, bà Ursula von der Leyen cũng cảnh báo: "Chúng tôi vẫn sẵn sàng đàm phán với Mỹ. Nhưng chúng tôi cũng chuẩn bị để phản ứng thông qua các biện pháp đối phó và bảo vệ lợi ích của mình. Và ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ tự bảo vệ mình trước những tác động gián tiếp thông qua việc chuyển hướng thương mại. Và vì mục đích này, chúng tôi sẽ thành lập một lực lượng đặc nhiệm giám sát nhập khẩu. Chúng tôi sẽ làm việc với ngành công nghiệp để đảm bảo rằng chúng tôi có cơ sở bằng chứng cần thiết cho các biện pháp chính sách của mình. Và chúng tôi sẽ giữ liên lạc rất chặt chẽ để giảm thiểu tác động không mong muốn.”
Sau mức thuế trả đũa 34% đói với các sản phẩm của Mỹ, Trung Quốc hôm qua một lần nữa cáo buộc Mỹ chơi "không công bằng". Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết các quan chức nước này đã gặp đại diện của 20 doanh nghiệp Mỹ bao gồm Tesla và GE Healthcare và kêu gọi họ thực hiện "hành động cụ thể" để giải quyết vấn đề thuế quan. Thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc cũng nêu rõ, nước này sẽ vẫn mở cửa cho đầu tư nước ngoài.
Các quốc gia châu Á khác đang tìm kiếm cơ hội đàm phán với Mỹ. Theo Bộ Thương mại Hàn Quốc, nhà đàm phán hàng đầu Inkyo Cheong sẽ đến Washington trong tuần này để bày tỏ mối quan ngại về mức thuế 25% đối với hàng hóa Hàn Quốc và thảo luận về các cách giảm thiểu thiệt hại cho các doanh nghiệp Hàn Quốc, bao gồm các nhà sản xuất ô tô lớn và nhà sản xuất thép.
Indonesia, một trong những nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á cho biết sẽ hợp tác với các doanh nghiệp để tăng nhập khẩu lúa mì, bông, dầu và khí đốt từ Mỹ nhằm giúp giảm thặng dư thương mại của nước này, ở mức 18 tỷ đô la vào năm 2024. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Malaysia Zafrul Abdul Aziz cho biết nước này sẽ tìm cách đưa ra phản ứng thống nhất từ Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á trước động thái áp thuế toàn diện của Mỹ.
Thị trường châu Á mở cửa sáng nay với tâm lý lạc quan hơn, phục hồi sau mức thấp nhất trong 1 năm rưỡi khi thị trường lấy lại nhịp độ sau đợt bán tháo mạnh gần đây với hy vọng rằng Mỹ có thể sẵn sàng đàm phán một số mức thuế quan mạnh tay của mình.
Thủ tướng Nhật Bản chỉ đạo chính phủ dốc sức đối phó
Hôm nay (8/4), Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã chỉ đạo toàn bộ chính phủ nước này cần có những phản ứng và hành động nhanh chóng trên mọi phương diện trước các lệnh áp đặt thuế quan của Mỹ. Chủ trương này của nhà lãnh đạo Nhật Bản được đưa ra sau cuộc điện đàm được cho là “không đạt kết quả như mong muốn” với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào đêm qua (7/4).
Để ứng phó với các biện pháp thuế quan của Mỹ, vào sáng nay (8/4), Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru đã tổ chức một cuộc họp với sự tham gia của tất cả các bộ trưởng nội các. Tại cuộc họp này, nhà lãnh đạo Nhật Bản đã chỉ đạo chính phủ nhanh chóng hành động trên mọi phương diện, bao gồm việc thông qua các cuộc đàm phán ngoại giao để đề nghị Mỹ bãi bỏ hoặc giảm thuế quan, đồng thời có biện pháp hỗ trợ các ngành công nghiệp trong nước.
Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Ishiba Shigeru một mặt cho rằng, các biện pháp thuế quan mà chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt đối với Nhật Bản “là vô cùng đáng tiếc và không mong muốn”, không phù hợp với quan hệ thực tế giữa hai quốc gia cũng như Hiệp định thương mại song phương, mặt khác ông nhấn mạnh: Những biện pháp hạn chế thương mại trên diện rộng của Mỹ sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu và hệ thống thương mại đa phương.
Nhà lãnh đạo Nhật Bản cũng thông báo với các thành viên tham gia cuộc họp về kết quả cuộc điện đàm giữa ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump diễn ra vào tối qua (7/4, theo giờ địa phương), khẳng định hai bên đã “truyền đạt suy nghĩ của mình”, đồng thời cho biết “hai bên sẽ tiếp tục có những cuộc thảo luận thẳng thắn và mang tính xây dựng” trong thời gian tới.
Cũng trong cuộc họp, Thủ tướng Ishiba Shigeru đánh giá vai trò quan trọng đặc biệt của ngành công nghiệp ô tô đối với nền kinh tế Nhật Bản, nhấn mạnh đây “là ngành công nghiệp cốt lõi”, trong khi nhôm - thép “là những ngành công nghiệp tạo nên xương sống của nền kinh tế Nhật Bản”. Việc áp dụng “thuế quan qua lại” có thể có những tác động lớn đến tất cả các ngành công nghiệp. Vì vậy, nhà lãnh đạo Nhật Bản mong muốn chính phủ cần có những phản ứng mang tính tổng thể, cần phân tích kỹ lưỡng những tác động của các biện pháp thuế mới của Mỹ đối với Nhật Bản, xây dựng và triển khai đồng bộ các giải pháp để cung cấp hỗ trợ cần thiết cho các ngành công nghiệp trong nước, bao gồm cả hỗ trợ tài chính; đồng thời nhấn mạnh các nỗ lực ngoại giao phải được thực hiện, nhất là thúc đẩy mạnh mẽ các giải pháp để Mỹ xem xét lại việc áp đặt thuế quan mới.
Trước đó vào đêm hôm qua, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm kéo dài khoảng 25 phút. Tại cuộc điện đàm, nhà lãnh đạo Nhật Bản đã bày tỏ lo ngại mức thuế cao của Mỹ sẽ làm suy yếu khả năng đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Mỹ - nơi Tokyo đang là nhà đầu tư lớn nhất trong 5 năm liên tục, và chính sách thuế của Mỹ sẽ làm giảm mong muốn, cũng như quyết tâm đầu tư vào Mỹ từ phía các doanh nghiệp Nhật Bản. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Ishiba cho rằng Tổng thống Donald Trump cần thay đổi chính sách thuế đối với Nhật Bản, đồng thời tiếp tục nỗ lực đẩy mạnh đầu tư, tăng cường hợp tác vì lợi ích của cả hai nước. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng cuộc điện đàm này vẫn chưa mang lại kết quả như mong đợi.
Trong một thông báo trước đó, ông Ishiba cũng nhấn mạnh, sẵn sàng sang thăm Mỹ vào thời điểm thích hợp để thúc đẩy đối thoại trực tiếp.
Đối sách đa dạng hóa của Thái Lan
Trong khi đó, Chính phủ Thái Lan sẽ cung cấp các khoản vay không lãi suất và hỗ trợ tài chính để giúp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nhằm giảm thiểu tác động đối với các doanh nghiệp Thái Lan do chính sách thuế mới của Mỹ.
Theo ông Supavud Saicheua, cố vấn của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra, chính phủ Thái Lan đang chuẩn bị một gói vay lãi suất thấp trị giá 3 tỷ baht (hơn 86 triệu USD) để hỗ trợ các nhà xuất khẩu Thái Lan có thể bị ảnh hưởng bởi chính sách tăng thuế quan của Mỹ.
Ông Supavud cho biết chính sách thuế quan của Mỹ được thúc đẩy bởi ba mục tiêu: thu hẹp thâm hụt thương mại, bù đắp thâm hụt ngân sách và khuyến khích các công ty Mỹ chuyển sản xuất về nước.
Để ứng phó, Thái Lan đã vạch ra một kế hoạch chiến lược giúp điều chỉnh lại quan hệ thương mại với Mỹ. Kế hoạch này bao gồm nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp dư thừa của Mỹ, đặc biệt là những sản phẩm cần thiết làm đầu vào sản xuất, sau đó tăng thêm giá trị thông qua chế biến trong nước để tái xuất khẩu toàn cầu. Thúc đẩy hợp tác với các tiểu bang nông nghiệp của Mỹ là trọng tâm của cách tiếp cận này.
Theo đó, chính phủ Thái Lan đang nỗ lực tìm kiếm quan hệ đối tác với các tiểu bang nông nghiệp quan trọng của Mỹ nhằm tận dụng thế mạnh trong ngành chế biến thực phẩm, giúp tăng cường vị thế trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.
Song song với xúc tiến đàm phán thương mại, chính phủ Thái Lan cũng có kế hoạch tăng cường kiểm soát gian lận xuất xứ trong tái xuất khẩu và xem xét nhập khẩu năng lượng từ Mỹ cũng như tăng đầu tư tại Mỹ.
Chính sách thuế quan mới của Mỹ đang tạo ra những thách thức đáng kể đối với Thái Lan. Trước mức thuế mới lên tới 36%, dự kiến có hiệu lực kể từ ngày 9/4, Thái Lan đang nỗ lực tìm cách ứng phó thông qua đàm phán với Mỹ để bảo vệ lợi ích thương mại quốc gia. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Thái Lan, với các mặt hàng chủ lực như điện tử, máy móc và nông sản.
