Khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump muốn có thành tựu bằng cách quyết định sử dụng nhiều biện pháp có thể để kiểm soát tài nguyên của các nước và nhiều cơ sở hạ tầng hơn, như cảng biển và tuyến đường vận chuyển.
Ông Lư Gia Thành hiện ở vào t́nh thế bị kẹt trong quan hệ căng thẳng Trung - Mỹ. Ảnh: Creaders.
Áp lực từ chính quyền Trump
Ngay sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Donald Trump bắt đầu nhắm tới Panama, Canada, Greenland và những nơi khác. Ông cho rằng Panama hiện đang do Trung Quốc kiểm soát, v́ vậy Mỹ phải giành lại quyền kiểm soát này. Trong bối cảnh đó, Ngoại trưởng M.Rubio đă đến thăm Panama vào ngày 1/2 và chính phủ Panama đă tỏ ra khá "hợp tác", ngay lập tức tuyên bố rút khỏi Sáng kiến Vành đai, Con đường của Trung Quốc.
Là một doanh nhân thương mại và nhà đầu tư nổi tiếng ở Hong Kong, ông Lư Gia Thành đă chuẩn bị bán 43 cảng ở 23 quốc gia trước khi ông Trump nhậm chức v́ các cảng này không có lăi. Nhưng giờ đây, những lời nói và hành động của ông Trump đối với Panama đă thúc đẩy ông thoát ra kịp thời, mặc dù Hutchison Ports, một công ty con của CK Hutchison, đă có thỏa thuận với chính phủ Panama để có quyền vận hành cảng cho đến năm 2047. Một câu chuyện kịch tính đă xảy ra.
Trong bài phát biểu trước lưỡng viện Quốc hội ngày 4/3, ông Trump nhắc lại rằng Mỹ muốn lấy lại Kênh đào Panama. Ông cũng đề cập đến việc một công ty Mỹ đă công bố kế hoạch mua hai cảng ở Kênh đào Panama. Đó là công ty quản lư tài sản và đầu tư vốn cổ phần nổi tiếng Black Rock.
Vào đêm muộn ngày 4/3, Cheung Kong Hutchison Holdings Limited (CK Hutchison), thuộc sở hữu của người giàu nhất Hong Kong Lư Gia Thành, đă thông báo công ty đă đạt được thỏa thuận về nguyên tắc với một tập đoàn do BlackRock đứng đầu, toàn bộ giao dịch có giá trị 22,8 tỷ USD.
Trung Quốc quyết tâm ngăn chặn thương vụ
Rơ ràng, ông Lư Gia Thành đă không "tham khảo ư kiến" chính quyền trung ương Trung Quốc ở Bắc Kinh trước khi quyết định vụ giao dịch này, nhưng không hoàn toàn loại trừ khả năng Bắc Kinh đă biết trước khi thỏa thuận diễn ra. Vào thời điểm đó, giới lănh đạo Trung Quốc đang bận rộn với kỳ họp "Lưỡng hội" của nên tạm thời chưa có động thái.
Ngay sau khi hai phiên họp kết thúc, tờ Ta Kung Pao thân chính phủ ở Hong Kong và sau đó là các cơ quan truyền thông Trung Quốc đă sử dụng những ngôn chỉ trích mạnh mẽ nhằm vào ông Lư Gia Thành.
Chính quyền muốn tỷ phú Hong Kong phải dừng giao dịch. Trong mấy ngày gần đây, chiến lược của Trung Quốc đă có sự điều chỉnh rơ ràng. Trước hết, lập trường chính thức đă thay đổi khi ngưng chỉ trích Lư Gia Thành và cho rằng không thể chấp nhận sự ép buộc từ nước ngoài. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ mũi dùi vào ông Trump thay v́ ông Lư Gia Thành. Đồng thời, chính quyền trung ương quyết định Tổng cục Quản lư thị trường quốc gia sẽ tiến hành điều tra chống độc quyền đối với các giao dịch của CK Hutchison.
Cảng Cristobal ở đầu phía Đại Tây Dương của kênh đào Panama. Ảnh: Reuters.
Để tăng áp lực lên gia tộc Lư Gia Thành, Bắc Kinh đă ra chỉ thị rằng các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc trong tương lai không được phép phát triển kinh doanh với gia tộc họ Lư, tạm thời không bao gồm các hợp tác kinh doanh hiện tại. Cuối cùng, chính quyền đang cố gắng tiếp cận lôi kéo Blackstone, một đối thủ cạnh tranh của BlackRock, ám chỉ nếu công ty này không lắng nghe Bắc Kinh sẽ rất khó làm ăn tại Trung Quốc, mà lợi ích to lớn của BlackRock ở Trung Quốc là điều ai cũng biết.
Trong hoàn cảnh như vậy, ông Lư Gia Thành đă phải tạm dừng dự án. Trước khi đến ngày cuối cùng của thương vụ vào tháng 7, cuộc đấu tranh giữa Trung Quốc, Lư Gia Thành, bên bán và cuối cùng là chính phủ Mỹ đang ngấm ngầm diễn ra.
Ông Lư Gia Thành sẽ ra sao?
Xét về pháp lư, trước hết, toàn bộ gia đ́nh ông Lư Gia Thành đều đă nhập quốc tịch Canada. Ông hiện không c̣n sống ở Hong Kong. Công ty Cheung Kong Hutchison Holdings Limited được đăng kư tại Quần đảo Cayman, vùng lănh thổ hải ngoại của Anh. Như vậy, dù Hong Kong hay Trung Quốc muốn can thiệp, họ dường như cũng không có thẩm quyền pháp lư.
Hơn nữa, bản thân ông Lư Gia Thành không c̣n quyền thực tế đối với công ty nữa, mà người con trai cả của ông, Lư Trạch Cơ, đang nắm quyền điều hành.
Tuy nhiên, văn pḥng Công ty CK Hutchison của Lư Gia Thành lại đặt tại Hong Kong, nghĩa là mọi tài liệu, giấy tờ đều có ở đó. Hơn nữa, 12% doanh thu của CK Hutchison đến từ Trung Quốc đại lục và Hong Kong. Gia đ́nh họ Lư cũng có hộ chiếu Hong Kong, Trung Quốc. Chính v́ lư do này mà Tổng cục Quản lư thị trường quốc gia đă tiến hành một cuộc điều tra chống độc quyền với danh nghĩa "bảo vệ lợi ích của các công ty Trung Quốc (tức là Cheung Kong Hutchison Holdings Limited)".
Dưới những áp lực như trên, kết quả có nhiều khả năng là ông Lư Gia Thành sẽ phải khuất phục trước ư muốn của Bắc Kinh và từ bỏ giao dịch. Nếu đúng như vậy th́ có nghĩa là tập đoàn của ông phải chịu thua lỗ v́ lư do chính trị. Chưa kể đến việc phải trả số tiền đền bù lớn cho bên mua. Trên thực tế, ông Lư Gia Thành đă gánh chịu hậu quả bước đầu: giá trị thị trường của 4 công ty của ông, bao gồm cả Cheung Kong Holdings, hiện đă "bốc hơi" hơn 78,1 tỷ đô la Hong Kong (HKD).
Kết quả c̣n lại ít có khả năng xảy ra hơn: ông Lư Gia Thành sẽ làm mọi cách để thực hiện vụ giao dịch. Nếu điều này xảy ra, mặc dù chính phủ Trung Quốc sẽ để lại ấn tượng không tốt đối với các doanh nghiệp tư nhân và nước ngoài, nhưng cả Lư Gia Thành và người mua đều sẽ bất ḥa với Bắc Kinh và họ sẽ buộc phải từ bỏ các hoạt động kinh doanh trong tương lai liên quan đến Trung Quốc.
Tóm lại, t́nh thế hiện nay không hề đơn giản. Về cơ bản, đây là cuộc cạnh tranh giữa hai gă khổng lồ kinh tế giành giật các nguồn tài nguyên như biển và đường thủy trên thế giới. Ông Lư Gia Thành và Tập đoàn BlackRock trở thành những quân cờ. Và cuộc ganh đua này chỉ mới bắt đầu.
VietBF@ sưu tập
