Trung Quốc đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng béo phì ngày càng nghiêm trọng

[PinaColada]

Theo một nghiên cứu quốc tế mới đây, số người thừa cân và béo phì tại quốc gia này có thể đạt 630 triệu vào năm 2050. Đây là con số đáng báo động, phản ánh sự thay đổi trong lối sống, thói quen ăn uống và mức độ vận động của người dân. Nhằm giải quyết vấn đề này, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC) đã công bố một sáng kiến quy mô lớn nhằm kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Giám đốc NHC Lôi Hải Siêu đã công bố sáng kiến này tại kỳ họp “Lưỡng hội” – cuộc họp lập pháp thường niên của Trung Quốc. Theo đó, hệ thống bệnh viện trên toàn quốc sẽ thành lập các "phòng khám quản lý cân nặng đa ngành" với mục tiêu giúp bệnh nhân giảm cân an toàn và hiệu quả. Ông Lôi khẳng định rằng các phòng khám này sẽ cung cấp môi trường tư vấn chuyên nghiệp, hỗ trợ người dân kiểm soát cân nặng và hướng tới một lối sống lành mạnh hơn.

Trong 40 năm qua, tỷ lệ béo phì tại Trung Quốc đã tăng mạnh, đặc biệt là ở nam giới. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí "The Lancet" cho thấy vào năm 2021, số người trưởng thành thừa cân và béo phì ở Trung Quốc đã vượt quá 400 triệu, cao hơn gấp đôi so với Ấn Độ và Hoa Kỳ. Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, gan nhiễm mỡ, ung thư và suy giảm nhận thức.

Béo phì thường được đánh giá thông qua chỉ số khối cơ thể (BMI), được tính bằng cân nặng chia cho bình phương chiều cao. Tại Trung Quốc, một người có BMI từ 24 trở lên được coi là thừa cân, trong khi BMI trên 28 được xác định là béo phì. Ví dụ, một người cao 1m75 sẽ bị xem là thừa cân nếu nặng trên 73,5 kg và béo phì nếu cân nặng vượt 86 kg. Với số lượng người béo phì ngày càng gia tăng, Trung Quốc đang đứng trước bài toán lớn về y tế và sức khỏe cộng đồng.

Trong những năm gần đây, các khu vực phát triển như Thượng Hải, Quảng Đông và Sơn Đông đã đi tiên phong trong việc thành lập các phòng khám quản lý cân nặng tại các bệnh viện. Những cơ sở này hoạt động dưới nhiều tên gọi khác nhau như "phòng khám giảm cân" hay "phòng khám điều trị béo phì và rối loạn chuyển hóa". Các bệnh viện tại Thượng Hải đã có những bước đi đáng kể trong lĩnh vực này, điển hình như Bệnh viện Nhân dân số 10 Thượng Hải khai trương Trung tâm Chẩn đoán và Điều trị Béo phì vào tháng 7 năm 2024. Trong khi đó, Bệnh viện Nhi Thượng Hải cũng thành lập Phòng khám Đa ngành về Giảm cân và Chuyển hóa vào tháng 1 năm 2024.

Chuyên gia dinh dưỡng Vương Gia Lộ tại Bệnh viện Nhân dân Thượng Hải nhận định rằng nhu cầu về phòng khám quản lý cân nặng tại các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải là rất cao. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng đội ngũ chuyên gia y tế chưa được phân bổ đồng đều giữa các bệnh viện. Những bệnh viện tuyến đầu thường có trang thiết bị và nhân lực tốt hơn để vận hành các phòng khám này, trong khi các bệnh viện tuyến dưới còn gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai dịch vụ tương tự.

Béo phì không chỉ là vấn đề của các thành phố lớn mà còn đang gia tăng nhanh chóng ở các vùng nông thôn và khu vực kém phát triển. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy chỉ số BMI của người dân nông thôn Trung Quốc đã bắt đầu bắt kịp với người dân thành thị từ năm 2005. Sự gia tăng này đặt ra áp lực lớn lên hệ thống y tế địa phương, nơi mà các nguồn lực còn hạn chế.

Trong khi đó, mạng xã hội Trung Quốc tràn ngập các quảng cáo giảm cân cực đoan, từ các trại huấn luyện khắc nghiệt – thậm chí nguy hiểm đến tính mạng – cho đến việc bán thuốc ức chế thèm ăn không rõ nguồn gốc. Trước tình trạng này, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn điều trị mới và phê duyệt một số liệu pháp hiện đại, bao gồm việc kê đơn semaglutide – một loại thuốc điều trị tiểu đường có tác dụng giảm cảm giác thèm ăn. Chuyên gia Vương Gia Lộ cho rằng các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể hỗ trợ bệnh nhân một cách hệ thống và cá nhân hóa, giúp họ giảm cân an toàn mà không gặp phải các tác dụng phụ nguy hiểm.

Tuy nhiên, việc đảm bảo bệnh nhân tuân thủ các lịch tái khám và duy trì chế độ giảm cân là một thách thức lớn. Theo ông Vương, cần có thêm các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng để giúp người dân hiểu rõ về lợi ích của việc kiểm soát cân nặng đúng cách. Đồng thời, các nhà hoạch định chính sách cần xây dựng hướng dẫn điều trị tiêu chuẩn hóa, thiết lập giá dịch vụ thống nhất và xác định phạm vi bảo hiểm y tế áp dụng để đảm bảo tất cả người dân đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế cần thiết.

Hiện nay, sáng kiến thành lập hệ thống phòng khám quản lý cân nặng là bước tiến quan trọng nhất trong chiến lược kiểm soát béo phì của Trung Quốc. Giám đốc NHC Lôi Hải Siêu đã kêu gọi sự hợp tác của nhiều ngành khác nhau để hỗ trợ sáng kiến này, chẳng hạn như việc lắp đặt cân trong phòng khách sạn và tăng cường giáo dục sức khỏe cộng đồng. Đây được xem là một nỗ lực nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của béo phì đối với sức khỏe người dân và hệ thống y tế của quốc gia đông dân nhất thế giới.

VietBF@sưu tập