Reuters: Mỹ chuẩn bị 'đòn giáng cực mạnh' nếu Ukraine không ký thỏa thuận khoáng sản

[miro1510]

Các nguồn tin của hãng Reuters cho hay Mỹ đe dọa cắt quyền truy cập của Ukraine vào các trạm internet vệ tinh Starlink nếu Kiev không đạt được thỏa thuận với Washington về tài nguyên khoáng sản quan trọng.

Hiện tại, các quan chức Mỹ và Ukraine đang đàm phán về các điều khoản của một thỏa thuận khoáng sản sửa đổi sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky từ chối ký vào đề xuất ban đầu vì thỏa thuận đó chưa sẵn sàng để bảo vệ Ukraine và lợi ích của Ukraine. Ông Zelensky cho rằng đề xuất của Washington chưa công bằng bởi vì không bao gồm các cam kết an ninh cho Ukraine.

Phát biểu với truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ ngày 19/2, ông Zelensky cho biết: "Tôi đã nói tài liệu này chưa sẵn sàng. Chúng tôi sẽ không ký vào đây. Tôi luôn sẵn sàng đón nhận các bạn đầu tư vào đất nước, vào tài nguyên thiên nhiên của chúng tôi... Nhưng nếu cho đi thứ gì, thì chúng tôi phải được nhận lại cái gì đó".

Sau đó vào ngày 20/2, theo trang tin Axios, các nguồn tin từ cả hai phía hiện cho biết thỏa thuận này có vẻ ngày càng khả thi hơn khi “đã có những cải thiện đáng kể và phù hợp với luật pháp Ukraine”.

Một số trợ lý của Tổng thống Ukraine đã khuyến khích ông ký vào đề xuất sửa đổi để tránh đối đầu thêm với người đồng cấp Donald Trump và giúp Tổng thống Mỹ có lý do chính đáng để tiếp tục ủng hộ Ukraine.

Ông Donald Trump. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Tiếp đó vào ngày 21/2, theo báo The Kyiv Independent, trong một phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ gần như sắp ký một thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm với Ukraine.

Ông Trump nói: "Tôi nghĩ chúng ta đã khá gần rồi" rồi cho biết thêm: “Tôi nghĩ (phía Ukraine) muốn điều đó. Họ cảm thấy tốt về điều đó, và đó là một điều quan trọng — đó là một vấn đề lớn, nhưng họ muốn điều đó, và nó giữ chúng tôi ở lại, và họ rất vui về điều đó. Chúng tôi sẽ lấy lại được tiền của mình".

Cùng ngày, hãng Reuters trích dẫn ba nguồn tin quen thuộc với các cuộc đàm phán cho biết Mỹ đã đe dọa cắt quyền truy cập của Ukraine vào các trạm internet vệ tinh Starlink nếu Kiev không đạt được thỏa thuận với Mỹ về tài nguyên khoáng sản quan trọng,

Các nhà đàm phán Mỹ đã cảnh báo rằng Ukraine sẽ mất quyền truy cập vào các trạm Starlink – thuộc sở hữu của công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk – nếu Kiev không ký thỏa thuận, theo nguồn tin của Reuters.

Các trạm internet Starlink đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo liên lạc trong xung đột Nga-Ukraine. Năm ngoái, Ukraine cho biết có khoảng 42.000 trạm đang hoạt động trong khắp các đơn vị quân đội, bệnh viện, doanh nghiệp và tổ chức viện trợ.

Theo các nguồn tin, Washington lần đầu tiên đưa ra khả năng ngừng cung cấp Starlink sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ chối thỏa thuận do Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent trình bày vào ngày 12/2.

Thỏa thuận này được cho là nhằm giành 50% quyền kiểm soát tài nguyên thiên nhiên của Ukraine, bao gồm khoáng sản quan trọng, dầu mỏ và khí đốt, mà không đưa ra bất kỳ đảm bảo an ninh cụ thể nào cho Ukraine.

Khai thác đất hiếm ở Ukraine. Ảnh: Quỹ Tài sản Nhà nước Ukraine

Mối đe dọa về Starlink lại được nhắc đến trong các cuộc đàm phán với Đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg, người đến Kiev vào hôm 19/2 và đã gặp ông Zelensky cũng như các quan chức Ukraine khác tại Kiev vào ngày 20/2.

Một nguồn tin nói với Reuters rằng việc mất quyền truy cập vào Starlink sẽ là thảm họa đối với Ukraine.

“Ukraine vận hành dựa vào Starlink. Họ coi đó như Ngôi sao Bắc Đẩu của mình”, nguồn tin cho biết và nhấn mạnh rằng: “Mất Starlink… sẽ là một đòn giáng mạnh (vào các lực lượng của Ukraine)”.

SpaceX bắt đầu cung cấp các trạm Starlink cho Ukraine ngay sau khi Liên bang Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào ngày 24/2/2022, giúp Kiev có lợi thế quan trọng trong liên lạc trên chiến trường. Tuy nhiên, kể từ đó, tỷ phú công nghệ Elon Musk ngày càng chỉ trích Ukraine một cách công khai.

Ông Musk, người được Tổng thống Trump giao nhiệm vụ loại bỏ “gian lận” và “lãng phí” khỏi ngân sách chính phủ, đã kêu gọi đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) – một tổ chức cung cấp viện trợ nhân đạo quan trọng cho Ukraine.

Trong khi đó, ông Trump cũng bắt đầu công kích người đồng cấp Ukraine sau khi ông Zelensky từ chối ký thỏa thuận khoáng sản.

Ông Trump đã đặt câu hỏi về tính chính danh của ông Zelensky với tư cách là tổng thống Ukraine và tuyên bố rằng ông Zelensky không quan trọng trong các cuộc đàm phán hòa bình với Liên bang Nga.