Trump: Ukraine “có thể trở thành của Nga một ngày nào đó” trước cuộc gặp Vance-Zelensky

[vuitoichat]

Theo như trước cuộc gặp được lên kế hoạch trong tuần này giữa phó tổng thống của ông, JD Vance, và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, khiến Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng Ukraine có thể trở thành của Nga một ngày nào đó’, đặt ra nghi vấn về tương lai độc lập của quốc gia có chủ quyền này.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Donald Trump tại Trump Tower ở New York, ngày 27 tháng 9 năm 2024. Shannon Stapleton/Reuters/Tập tin

“Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng Ukraine ‘có thể trở thành của Nga một ngày nào đó’, đặt ra nghi vấn về tương lai độc lập của quốc gia có chủ quyền này, vốn đã tự vệ trước cuộc xâm lược toàn diện của Moscow suốt gần ba năm qua với sự hỗ trợ của phương Tây.”

Trump đã thảo luận về nỗ lực của chính quyền ông nhằm chấm dứt chiến tranh trong một cuộc phỏng vấn với Fox News phát sóng vào thứ Hai, trước cuộc gặp được lên kế hoạch trong tuần này giữa phó tổng thống của ông, JD Vance, và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

“Ukraine có thể đạt được một thỏa thuận hoặc không. Ukraine có thể trở thành của Nga một ngày nào đó, hoặc cũng có thể không,” Trump nói. Ông nhấn mạnh rằng muốn thấy sự hoàn vốn từ khoản viện trợ của Mỹ cho Ukraine, đồng thời một lần nữa đề xuất ý tưởng trao đổi khoáng sản đất hiếm của Kyiv.

Những bình luận của Tổng thống Mỹ có thể sẽ khiến Điện Kremlin hài lòng, khi Nga đã sáp nhập bất hợp pháp bốn khu vực của Ukraine kể từ khi phát động cuộc xâm lược toàn diện và tìm cách buộc Ukraine phải khuất phục hoàn toàn.

“Một bộ phận đáng kể người dân Ukraine muốn sáp nhập vào Nga, và thực tế đó là không thể phủ nhận,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố với các phóng viên hôm thứ Ba khi được hỏi về phát biểu của Trump.

Khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, nước này tin rằng sẽ chiếm được thủ đô Kyiv trong vài ngày và phần còn lại của đất nước trong vài tuần. Khi cuộc chiến chuẩn bị bước sang năm thứ 4 vào cuối tháng này, Moscow hiện kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine. “Năm 2023, Nga đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý giả mạo tại bốn khu vực bị chiếm đóng—Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson—nhằm hợp thức hóa việc sáp nhập các vùng này.”

“Peskov cho biết người dân tại những khu vực này đã ‘bất chấp nhiều nguy hiểm, xếp hàng và bỏ phiếu’ để gia nhập Nga. Ông nói thêm: ‘Điều này phần lớn phù hợp với những lời của Tổng thống Trump.’

“Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, Trump cho biết chính quyền của ông đã đạt được ‘tiến bộ to lớn’ trong việc đặt nền tảng cho các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng giữa Nga và Ukraine. Hôm thứ Hai, Zelensky cho biết ‘một số nhân vật quan trọng’ trong chính quyền Trump sẽ đến thăm Ukraine trong tuần này, trước Hội nghị An ninh Munich tại Đức, nơi ông dự kiến gặp Vance.”

“Trump một lần nữa nhấn mạnh sự quan tâm của mình đến việc thu lại lợi ích từ khoản viện trợ của Mỹ cho Kyiv. Ông nói: ‘Họ sở hữu vùng đất vô cùng giá trị với khoáng sản đất hiếm, dầu khí và nhiều tài nguyên khác. Tôi muốn đảm bảo rằng khoản tiền của chúng tôi được bảo vệ.'”

“Tôi đã nói với họ rằng tôi muốn số khoáng sản đất hiếm tương đương 500 tỷ đô la, và họ về cơ bản đã đồng ý làm điều đó, vì vậy ít nhất chúng ta không cảm thấy ngu ngốc. Nếu không, chúng ta sẽ thật ngu ngốc. Tôi đã nói với họ rằng chúng ta phải nhận lại được thứ gì đó. Chúng ta không thể tiếp tục chi tiền theo cách này”, ông nói thêm.

“Trong khi chính quyền Biden khẳng định rằng việc ủng hộ Kyiv nhằm bảo vệ ‘quyền của người dân trong việc quyết định tương lai của chính họ’ và duy trì ‘nguyên tắc rằng một quốc gia không thể thay đổi biên giới của nước láng giềng bằng vũ lực’, thì những phát biểu của Trump lại nhấn mạnh cách tiếp cận mang tính giao dịch hơn trong chính sách địa chính trị của ông.”

“Những phát biểu của Trump có thể đem lại lợi ích cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã tìm cách biện minh cho cuộc xâm lược Ukraine bằng tuyên bố sai rằng người Nga và người Ukraine là ‘một dân tộc – một chỉnh thể thống nhất’ và rằng Ukraine không phải là một quốc gia có chủ quyền.”

Khi một số nhà lãnh đạo châu Âu chuẩn bị gặp các quan chức cấp cao trong chính quyền Trump tại Munich tuần này, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda nhấn mạnh hôm thứ Ba rằng Nga “không thể được hưởng lợi” từ cuộc chiến ở Ukraine và không được giành chiến thắng.

Phát biểu với CNN bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Chính phủ Thế giới tại Dubai, Duda nói rằng trong một “kịch bản hoàn hảo, Ukraine nên giành lại tất cả vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng hiện nay”, nhưng ông thừa nhận rằng ưu tiên hiện nay là đảm bảo rằng “cuộc chiến chấm dứt” không theo “điều kiện của Nga”.