Theo truyền thống, các hệ thống máy bay không người lái (UAV) phụ thuộc rất nhiều vào kết nối mạng liên tục để điều hướng và thu nhận mục tiêu, khiến chúng dễ bị gây nhiễu và bị ảnh hưởng bởi các biện pháp đối phó điện tử khác. Việc tích hợp AI để tránh các ảnh hưởng đó là một bước ngoặt trong chiến tranh UAV.
Máy bay không người lái Shahed 136 do Iran sản xuất được trang bị AI hiện có thể nhận dạng và tấn công mục tiêu một cách độc lập bằng cách phân tích dữ liệu trực quan và xác định các vật thể giống với cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như nhà máy điện. Sự phát triển này cho phép UAV chống lại các chiến thuật tác chiến điện tử truyền thống, tự động xác định và tấn công mục tiêu ngay cả khi không có kết nối mạng.
Nga đã nâng cao khả năng phục hồi và hiệu quả của những UAV này tại cả ở những khu vực có tình trạng gây nhiễu nặng hoặc mạng lưới liên lạc bị gián đoạn, cho phép máy bay không người lái hoạt động trong các môi trường có tính cạnh tranh cao. Các hệ thống AI đã biến Shahed 136 từ một UAV đơn giản thành công cụ chiến tranh tinh vi, đặt ra những thách thức mới cho lực lượng phòng thủ.
Khả năng vượt qua các biện pháp đối phó điện tử khiến chúng đặc biệt nguy hiểm đối với cơ sở hạ tầng dân sự và quân sự quan trọng, làm gia tăng mối lo ngại về sự an toàn của lưới điện, trung tâm chỉ huy và các cơ sở thiết yếu khác. UAV Shahed đã chứng minh được giá trị trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine, nơi chúng được sử dụng trong các cuộc tấn công bầy đàn và các cuộc tấn công chính xác.
Nga đã bắt đầu trang bị cho các UAV Shahed 136 của mình các hệ thống tự động để tránh phòng không của đối phương và tìm mục tiêu bất chấp sự can thiệp của EW, cho phép Shahed phối hợp các cuộc tấn công. Một công nghệ khác sử dụng trong UAV Shahed 136 và trong UAV Gerbera là modem lưới. Các công nghệ này cho phép các UAV trao đổi dữ liệu, tạo thành một mạng lưới linh hoạt, trong đó mỗi UAV hoạt động như một bộ lặp tín hiệu.
UAV Veter
Máy bay không người lái "Veter" (Wind) do một công ty Nga phát triển hiện đang được sử dụng tích cực trong các hoạt động của Chiến dịch đặc biệt. Những UAV này có khả năng AI cho phép chúng tự động khóa mục tiêu mà không cần sự can thiệp trực tiếp của con người. AI của UAV Veter cho phép chúng tự động điều hướng và tấn công mục tiêu mà không cần thêm thông tin đầu vào từ người điều khiển.
Khi đã xác định được mục tiêu, UAV sẽ khóa mục tiêu, tự động bay về phía mục tiêu, đảm bảo độ chính xác ngay cả trong môi trường có biện pháp đối phó tác chiến điện tử. Khả năng này đã được quân đội Nga kiểm tra và xác minh kỹ, xác nhận hiệu quả của máy bay không người lái trong các tình huống chiến đấu thực tế. Người vận hành có thể lập trình các UAV này để chia sẻ dữ liệu vị trí, trạng thái và cảnh báo cho nhau.
Một công ty tư nhân của Nga từ vùng Transbaikal có tên là Veter đã có thể sản xuất tới 3.000 UAV tích hợp AI mỗi tháng và hơn 6.000 UAV Veter đã được sử dụng trong các hoạt động chiến đấu. Nếu một máy bay không người lái bị ảnh hưởng bởi chiến tranh điện tử hoặc bị bắn hạ, nó có thể báo hiệu cho những máy bay khác trong đàn tránh khu vực đó.
Người ta trang bị cho các UAV các mô-đun chỉ huy và đo xa sử dụng ELRS (dải tần 2,4 GHz và 900 MHz) hoặc giao thức Crossfire (868 MHz ở EU và Nga hoặc 915 MHz ở Mỹ, Châu Á và Australia). Các giao thức này cho phép UAV liên lạc hiệu quả trong phạm vi lên tới 40 km.
Veter-8 có tải trọng lên tới 2,5 kg, tầm bay 10-15 km; Veter-10, có tải trọng từ 2 đến 3,5 kg, tầm bay 15-20 km, và Veter-13 có thể mang tới 8 kg đạn, tầm bay lên tới 20 km. Tất cả các mẫu đều đạt tốc độ 150 km/h. Tính năng chính của hệ thống dẫn đường UAV kamikaze Veter là sự hiện diện của một mô-đun tự động với máy tính tích hợp và các thuật toán phần mềm sử dụng công nghệ AI.
Nhận dạng và bắt giữ mục tiêu dựa trên các dấu hiệu quang học và hồng ngoại của mục tiêu. Mô-đun được kích hoạt khi UAV đi vào phạm vi của thiết bị tác chiến điện tử của đối phương. Phần cứng và phần mềm này cho phép người vận hành ở khoảng cách xa đáng kể so với địa điểm phóng.
UAV Rusak-S
Một UAV được trang bị AI khác là "Rusak-S", được thiết kế để xác định và ưu tiên các mục tiêu như xe bọc thép, pháo binh và bộ binh bằng mạng nơ-ron tích hợp. Người điều khiển chọn mục tiêu mong muốn và ra lệnh cho UAV tấn công. Sau đó, UAV tự động bay về phía mục tiêu, đạt tốc độ lên tới 80 km/h và 150 km/h trong giai đoạn tấn công, trong phạm vi 20 km.
Những UAV này mang theo tải trọng từ 2,5 đến 3 kg, hoạt động như các kamikaze có khả năng gây thiệt hại đáng kể cho đối phương. Đáng chú ý, Rusak-S hoạt động độc lập trong 500 đến 1000 m cuối cùng của chuyến bay, khiến nó ít bị ảnh hưởng bởi các cuộc tấn công điện tử. Việc đưa AI vào UAV làm nổi bật tầm quan trọng ngày càng tăng tính tự chủ trong chiến tranh.
Các tiến bộ trong công nghệ UAV đại diện cho sự thay đổi đáng kể trong tác chiến hiện đại, cho thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của các hệ thống tự động trong các hoạt động quân sự. Việc bổ sung AI càng củng cố vai trò của chúng như một thành phần quan trọng trong chiến lược của Nga nhằm tận dụng các loại vũ khí thích hợp, tiết kiệm chi phí.
Người ta nhận thấy sự cần thiết phải phát triển các biện pháp đối phó với UAV do AI điều khiển, bao gồm công nghệ gây nhiễu mạnh hơn, hệ thống radar tiên tiến và các giải pháp chống UAV dựa trên AI. Sự phát triển trong công nghệ UAV này không chỉ phản ánh các ưu tiên chiến lược của Nga mà còn báo hiệu sự chuyển đổi rộng hơn về bản chất của xung đột hiện đại, nơi mà ưu thế về công nghệ đang trở thành yếu tố quyết định.
VietBF@ Sưu tập
