Tỷ phú Elon Musk tung hô X như “thành trì tự do ngôn luận” từ khi mua lại nền tảng này 2 năm trước. Kết quả, X trở thành diễn đàn đầy rẫy bạo lực và tư tưởng kích động thù địch.
Elon Musk mua lại Twitter vào năm 2022 và đổi tên nền tảng này thành X vào năm 2023.
Từ khi mua lại X (trước đây là Twitter) vào năm 2022, Elon Musk luôn phản đối sự kiểm duyệt của các công ty truyền thông xã hội đối với ý kiến trên Internet. Sở hữu mạng xã hội được các chính trị gia yêu thích, Musk sa thải hàng loạt nhân sự và thay đổi chính sách thông tin của X gần như ngay lập tức.
Bảng tin của người dùng giờ được chia thành hai mục riêng biệt: “Đang theo dõi”, nơi hiển thị các tài khoản người dùng theo dõi, và “Dành cho bạn”, nơi đề xuất cho người dùng bài viết với thuật toán tương tự TikTok.
Chuyên gia của BBC nhận xét cơ chế này tạo điều kiện cho sự thiên vị nội dung kích động thù địch, chia rẽ và bạo lực trên X. “Người giàu nhất thế giới đang sử dụng X để tiến hành thí nghiệm với toàn nhân loại dù không biết kết quả sẽ ra sao”, Lisa Jennings Young, cựu giám đốc nội dung Twitter, nhận xét.
Trả tiền cho tích xanh
Trước đây, tích xanh dùng để xác định danh tính của người dùng được X trao tặng miễn phí, chỉ cần người sở hữu đạt tiêu chuẩn cộng đồng. Hiện, người dùng phải đăng ký X Premium để nhận được tích xanh với giá 12,5 USD/tháng.
Tài khoản đăng ký Premium được hưởng nhiều đặc quyền và thường xuất hiện trong mục “Dành cho bạn”. Từ tháng 10, người đăng ký Premium còn được trả tiền nếu có nhiều lượt thích, chia sẻ và bình luận từ các tài khoản trả phí khác.
Điều này gây ra không ít vấn đề. X không có quy tắc xóa trực tiếp các bài đăng cực đoan hoặc sai sự thật. Nền tảng này chỉ xóa nội dung nếu bài viết “gây nhầm lẫn trên diện rộng, ảnh hưởng an toàn đại chúng hay gây hại nghiêm trọng” - những quy định khái quát và lỏng lẻo.
Những tháng gần đây, tài khoản X tên Inevitable West nổi lên với danh xưng tự phong là “Người bảo vệ các giá trị và văn hóa phương Tây”, thu hút hơn 130.000 người theo dõi. Trang này thu hút 30 triệu lượt xem mỗi này, Elon Musk thậm chí từng trả lời các bài viết của họ.
Tuy nhiên, nổi tiếng không đồng nghĩa với tác động tích cực. Trang X này từng đăng video giả, cho thấy cảnh Trump nói với Thủ tướng Anh rằng ông sẽ “xâm lược và làm nước Anh vĩ đại trở lại”. Trang này sau đó đăng không ít nội dung kêu gọi tấn công người Hồi giáo, phá bỏ nhà thờ và trục xuất người có tôn giáo khác. Có thể nói, đây là một tài khoản chủ trương kích động thù hận bằng các bài đăng về nhập cư và tôn giáo.
Dù vậy, X vẫn trả cho chủ tài khoản 2.500 USD/tháng với tần suất đăng bài 7 lần/ngày. Khi được yêu cầu trả lời bình luận, chủ tài khoản cho biết anh “thực chất đang kích động an toàn”, không kêu gọi bạo lực hay chia rẽ. Người này khẳng định không bao giờ xóa bài đăng, dù biết đó là tin giả, có thể gây hại.
“Thuật toán hiện tại của X ưu tiên những nội dung chia rẽ, gây hiểu lầm, miễn là không ảnh hưởng lợi ích của chủ sở hữu”, bà Nina Jankowicz, cựu giám đốc điều hành Ban quản lý thông tin sai lệch Mỹ, nhận xét. “Nền tảng này đã trở thành quảng trường đầy rẫy nội dung bạo lực và man rợ”.
Cuộc thí nghiệm không ai biết trước kết quả
Trong cuộc phỏng vấn vào năm 2023 với BBC, Musk cho biết phải vật lộn để duy trì công ty. Việc sa thải hàng loạt nhân sự là để bù vào thua lỗ tài chính. Ông không bình luận trực tiếp về cáo buộc ưu tiên nội dung thù địch nhưng đăng bài trên X: “Xin lỗi vì biến mạng xã hội này từ thiên đường trở thành nơi có nhiều trò đùa. Nhưng đùa như thế cũng khá vui”.
Phóng viên BBC từng thử nghiệm định tính bằng cách tạo 20 tài khoản trên X với danh tính của các nhân vật hư cấu. Những người này đăng bài thể hiện quan điểm chính trị đa dạng, thiết lập tài khoản ở chế độ riêng tư và không nhắn tin cho người khác.
6 tháng cuối năm, bảng tin của 20 tài khoản này đầy ắp các bài đăng phản đối chính trị gia, doanh nhân đối lập với Elon Musk và nhiều nội dung kích động thù địch.
Nhận xét về kết quả thí nghiệm, Andrew Kaun, nhà phân tích ứng dụng ở TikTok, nói: “Những thay đổi này không đơn giản là bỏ đi hay thêm vào vài thuật toán. Cơ chế an toàn của mạng xã hội này ngày càng lỏng lẻo và gần như không thể bảo vệ người dùng khỏi các tư tưởng độc hại”.
Lisa Jennings Young từng làm việc ở Twitter đến năm 2022. Bà nhận xét về chính sách nội dung hiện tại của X: “Tôi thấy như chúng ta đang trải qua cuộc thử nghiệm toàn nhân loại của Musk. Song, đến giờ không ai biết mục đích cuối cùng của cuộc thí nghiệm này là gì. Ông ta trêu đùa mọi người”.
Trả lời yêu cầu bình luận, X cho biết ưu tiên của họ là bảo vệ và bênh vực tiếng nói của người dùng. Mạng xã hội này có bộ hướng dẫn tránh sáng tạo nội dung kích động bạo lưc, chia rẽ. Trong đó, có quy tắc nêu rõ người dùng “không được lăng mạ, quấy rối hoặc khuyến khích người khác làm vậy”.
Trang web này thông báo với Ủy ban châu Âu vào tháng 11: “X nỗ lực trở thành diễn đàn công cộng, thúc đẩy và bảo vệ quyền tự do ngôn luận”.
VietBF@ sưu tập
