Vladimir Putin đã lợi dụng "cái tôi và sự bất an" của Donald Trump để tạo ra sức ảnh hưởng gần như thôi miên đối với cựu tổng thống Hoa Kỳ, người đã từ chối chấp nhận bất kỳ đánh giá tiêu cực nào về nhà lãnh đạo độc đoán người Nga từ chính đội ngũ của mình, và cuối cùng đã sa thải cố vấn an ninh quốc gia của mình, HR McMaster, vì điều đó.
Đánh giá táo bạo về lòng trung thành của Trump đối với Putin xuất hiện trong cuốn sách At War With Ourselves: My Tour of Duty in the Trump White House của McMaster, do HarperCollins xuất bản và sẽ ra mắt vào ngày 27 tháng 8. The Guardian đã có được một bản sao.
“Sau hơn một năm làm công việc này, tôi không thể hiểu được Putin đã nắm giữ Trump như thế nào”, McMaster nhớ lại câu nói trong hồi ký kể về 457 ngày đầy biến động mà vị tướng đã nghỉ hưu này từng giữ chức cố vấn an ninh quốc gia từ tháng 2 năm 2017 cho đến khi ông bị sa thải bằng một dòng tweet vào tháng 4 năm 2018.
Bình luận này, với vợ của McMaster, Katie, xuất hiện sau vụ đầu độc Sergei Skripal, một cựu sĩ quan tình báo Nga và con gái của ông ta tại Anh do các điệp viên của Putin thực hiện, vào tháng 3 năm 2018.
Trong khi các nhà lãnh đạo phương Tây khác bắt đầu đưa ra phản ứng mạnh mẽ đối với vụ ám sát, McMaster cho biết, Trump ngồi trong Nhà Trắng nịnh nọt một bài báo của tờ New York Post với tiêu đề: “Putin dành nhiều lời khen ngợi cho Trump, chê bai chính trị Hoa Kỳ”. Theo cuốn sách, Trump đã viết một ghi chú đánh giá cao về bài báo bằng bút Sharpie màu đen và yêu cầu McMaster “chuyển đoạn trích này cho Putin”.
“Tôi chắc chắn rằng Putin sẽ sử dụng bản cắt có chú thích của Trump để làm ông ta xấu hổ và che đậy cho vụ tấn công”, McMaster viết.
Ông cho biết ông đã trao tờ giấy cho văn phòng thư ký Nhà Trắng, nơi xử lý các thông tin liên lạc của Phòng Bầu dục.
“Sau đó, khi có bằng chứng cho thấy Điện Kremlin, và rất có thể chính Putin đã ra lệnh tấn công bằng chất độc thần kinh vào Skripal, tôi đã bảo họ không được gửi nó”.
Trên thực tế, McMaster nói, sự nịnh hót rõ ràng của Putin đối với Trump là một nỗ lực được tính toán của nhà lãnh đạo Nga nhằm lợi dụng tổng thống và gây chia rẽ giữa ông và các cố vấn diều hâu ở Washington DC như McMaster thúc giục Hoa Kỳ cứng rắn hơn với Điện Kremlin.
“Putin, một cựu nhân viên KGB tàn nhẫn, đã lợi dụng cái tôi và sự bất an của Trump bằng lời nịnh hót”, McMaster viết.
“Putin đã mô tả Trump là 'một người rất xuất chúng, tài năng, không còn nghi ngờ gì nữa', và Trump đã tiết lộ sự yếu đuối của mình trước cách tiếp cận này, sự đồng cảm của ông với những người đàn ông mạnh mẽ và niềm tin rằng chỉ mình ông mới có thể tạo dựng được mối quan hệ tốt đẹp với Putin.
“Giống như những người tiền nhiệm George W Bush và Barack Obama, Trump quá tự tin vào khả năng cải thiện quan hệ với nhà độc tài ở Điện Kremlin. Thực tế là hầu hết các chuyên gia chính sách đối ngoại ở Washington ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn với Điện Kremlin dường như chỉ khiến tổng thống chuyển sang cách tiếp cận ngược lại”.
McMaster mô tả cách Trump bị ám ảnh bởi báo cáo của Mueller về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 đến mức “khó có thể thảo luận về Putin và Nga”.
Ông nói rằng Trump “liên kết mọi chủ đề liên quan đến Nga” với báo cáo, và cáo buộc của đảng Dân chủ và những người phản đối khác rằng chiến dịch của ông, và cá nhân Trump, đã thông đồng với “chiến dịch thông tin sai lệch của Nga” để xoay chuyển cuộc bầu cử.
Mặc dù cố vấn đặc biệt Mueller không tìm thấy bằng chứng về âm mưu tội phạm, nhưng ông đã tìm thấy nhiều sự cố trong đó chiến dịch của Trump cố gắng che giấu mối liên hệ của mình với các điệp viên Nga và bản thân Trump đã cố gắng can thiệp hoặc chặn cuộc điều tra.
Khi McMaster phát hiện tại một hội nghị an ninh vào tháng 2 năm 2018 ở Munich rằng Mueller đã truy tố hơn một chục điệp viên Nga vì tội can thiệp bầu cử, Trump đã đăng một dòng tweet mỉa mai rằng vị tướng này đã "không" chỉ ra rằng kết quả bầu cử không bị thay đổi hoặc bị ảnh hưởng bởi những nỗ lực của Nga.
Đó là một trong số nhiều lời chỉ trích từ Trump cho thấy mối quan hệ ngày càng rạn nứt với McMaster, hầu như trên khắp nước Nga, dẫn đến việc ông bị phế truất chỉ một tháng sau đó.
"Về Putin và Nga, tôi đã bơi ngược dòng với tổng thống ngay từ đầu", McMaster viết, người kế nhiệm cố vấn an ninh quốc gia, John Bolton, cũng đã bất hòa với tổng thống và trở thành một trong số nhiều cựu quan chức chính quyền lên án nỗ lực tái tranh cử của Trump.
McMaster nhớ lại một sự kiện khác mà ông bị Trump chỉ trích, tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 7 năm 2017 tại Hamburg, Đức, sự kiện này trở nên nổi tiếng vì những gì tờ Guardian mô tả vào thời điểm đó là "tình anh em chớm nở" giữa các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Nga khi họ dành nhiều giờ để trò chuyện riêng tư.
“Thông điệp cơ bản của tôi trong cuộc họp chuẩn bị cuối cùng tại trung tâm hội nghị Hamburg Messe là ‘đừng trở thành kẻ ngốc’”, McMaster viết, lưu ý rằng ông đã nói với tổng thống về những gì Putin tìm kiếm, bao gồm cả việc Hoa Kỳ từ bỏ Ukraine và rút quân khỏi Syria và Afghanistan, điều mà sau đó Trump đã ra lệnh.
“Tôi đã nói với Trump về cách Putin đã lừa dối Bush và Obama. ‘Ngài Tổng thống, ông ta là kẻ nói dối giỏi nhất thế giới.’ Tôi gợi ý rằng Putin tự tin rằng ông ta có thể ‘đóng vai’ Trump và đạt được điều ông ta muốn, giảm nhẹ lệnh trừng phạt và đưa Hoa Kỳ ra khỏi Syria và Afghanistan với giá rẻ, bằng cách thao túng Trump bằng những lời hứa mơ hồ về ‘mối quan hệ tốt đẹp hơn’. Ông ta sẽ đề nghị hợp tác về chống khủng bố, an ninh mạng và kiểm soát vũ khí.
“Tôi có thể nhận ra rằng Trump đang mất kiên nhẫn với ‘cảm giác tiêu cực’ của tôi. Tôi đã nói những gì tôi cần nói. Nếu ông ta định phản đối, tôi hy vọng ông ta sẽ phản đối nhà độc tài Nga, chứ không phải tôi.”
Bất chấp mối quan hệ căng thẳng với Trump được ghi chép trong cuốn sách của mình, cùng những lời chỉ trích cựu tổng thống trong đó, McMaster chưa bao giờ tham gia vào hàng ngũ các cựu quan chức chính quyền khác háo hức chỉ trích ông sau khi ông rời nhiệm sở.
