Các nhà khảo cổ học ở Pháp đă phát hiện ra hàng chục ngôi mộ thời La Mă của những người đàn ông được chôn cùng với "tấm bia nguyền", một trong số đó được viết bằng tiếng Celt, một ngôn ngữ đă tuyệt chủng.

Một bộ xương được t́m thấy trong quá tŕnh khai quật bên dưới một bệnh viện lịch sử ở Orléans, Pháp, có một tấm bia nguyền giữa hai chân. (Ảnh: Service Archéologie Orléans)
Các cuộc khai quật bên dưới một bệnh viện thế kỷ 18 ở thị trấn Orléans, cách Paris khoảng 120 km về phía tây nam, đă phát hiện ra hơn 60 ngôi mộ được sắp xếp dọc theo một bức tường. Hóa ra, đó là một nghĩa trang, có niên đại từ cuối thế kỷ thứ nhất đến đầu thế kỷ thứ ba, có dấu vết của những chiếc quan tài bằng gỗ sơn và không có lễ hỏa táng.
Theo Dịch vụ Khảo cổ học Orléans, đơn vị khai quật địa điểm này, điều này có thể có nghĩa là những người chết thuộc một nhóm cụ thể, chẳng hạn như những người cùng nghề. Bất thường hơn nữa là việc phát hiện ra 21 tấm bia nguyền, là những tấm ch́ nhỏ cuộn tṛn có khắc chữ trên đó.
Được gọi bằng thuật ngữ tiếng Latin "defixiones", những tấm bia nguyền đă được t́m thấy trên khắp thế giới Địa Trung Hải cổ đại. Những tấm bia nguyền là tấm ch́ mỏng được dùng để nói chuyện với các vị thần linh. Một người nào đó sẽ viết ra một lời nguyền hoặc điều ước, đâm thủng tấm bia bằng một chiếc đinh và đặt nó xuống đất thông qua một ngôi mộ.
Cho đến nay, các chuyên gia đă có thể nghiên cứu chi tiết một trong những tấm bia đá và phát hiện ra rằng trên đó có khắc chữ bằng tiếng Gaul, một ngôn ngữ Celt đă tuyệt chủng .
Người đàn ông trong ngôi mộ được chôn cất với một tấm bia nguyền giữa hai chân, bên cạnh một chiếc b́nh bị đập vỡ và một số đồng xu. Sau khi tấm bia được t́m thấy từ ngôi mộ, một chuyên gia về phục chế đă xử lư hóa học tấm ch́ mỏng để bảo vệ nó khỏi bị ăn ṃn. Sau đó, các bức ảnh được chụp bằng phương pháp h́nh ảnh biến đổi phản xạ, tạo ra h́nh ảnh rơ nét của tấm bia, rồi các chuyên gia bắt đầu giải mă ḍng chữ viết tay Latin và dịch các từ tiếng Gaul.

Một tấm bia nguyền đă được mở ra, có ghi chép bằng tiếng Gaul, ngôn ngữ đă tuyệt chủng.(Ảnh: Service Archéologie Orléans)
Trong khi tiếng Gaul vẫn tiếp tục được sử dụng trong nhiều thế kỷ sau khi La Mă chinh phục khu vực này, th́ nó hiếm khi được viết ra - v́ vậy các tấm bia nguyền đă mang lại những bằng chứng mới quan trọng về ngôn ngữ đă biến mất này.
Cuộc khai quật khảo cổ tại địa điểm này sẽ kết thúc vào cuối tháng này và các nhà nghiên cứu sẽ tiến hành phân tích trong pḥng thí nghiệm sâu hơn đối với tất cả các vật liệu được phát hiện trong quá tŕnh khai quật.
VietBF@sưu tập