Nỗi lo của Nga trong cuộc xung đột Israel – Iran

[Romano]

Khi cuộc xung đột trực tiếp giữa Israel và Iran kéo dài sang ngày thứ năm, một số người Nga lo ngại nguy cơ thêm một đồng minh của nước này ở Trung Đông không thể trụ vững.Khi Israel bắt đầu ném bom các cơ sở hạt nhân của Iran vào sáng sớm 13/6, loại bỏ các chỉ huy quân sự và nhà khoa học hạt nhân của nước này, một số người cho rằng đây là lúc Nga thể hiện vai trò của mình.

"Chỉ có cuộc gặp thượng đỉnh giữa Nga và Mỹ, giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump, mới có thể ngăn thế giới khỏi thảm họa", ông trùm truyền thông Nga Konstantin Malofeyev nhận định. Ông cho rằng Nga có thể tận dụng mối quan hệ lâu dài của mình với Iran để đưa nước này vào bàn đàm phán, đổi lấy việc Mỹ dừng ủng hộ Ukraine.

"Trong bối cảnh như thế này, các yêu cầu (hỗ trợ) trở nên vô lý. … Đã đến lúc người Mỹ để lại Ukraine cho chúng tôi", Washington Post dẫn lời ông Malofeyev.

Tổng thống Putin bày tỏ ý muốn đóng vai trò hòa giải khi ông có các cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Trump.

Giới phân tích cho rằng cuộc xung đột Israel – Iran sẽ khiến thế giới bớt chú ý đến Nga - Ukraine, và việc dầu tăng giá giúp Nga có thêm nguồn thu.

Nhưng khi Israel mở rộng tấn công vào các thành phố và thị trấn của Iran, nhắm vào các cơ sở hạt nhân của nước này, nhiều ý kiến lo ngại các lãnh đạo Iran khó trụ vững, khiến Mátxcơva đứng trước nguy cơ mất đi một trong những đồng minh quan trọng nhất để đối trọng với phương Tây.

"Tình hình đang diễn biến theo hướng rủi ro với Nga", ông Konstantin Zatulin, giám đốc Viện các nước Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) tại Mátxcơva, viết trong bài đăng trên Telegram.CIS sẽ cùng Bộ Ngoại giao Iran tổ chức một hội nghị vào ngày 18/6 về "Hợp tác Nga - Iran trong thế giới đang thay đổi".

Các nhà phân tích khác của Nga bày tỏ lo ngại về khả năng Iran khó có thể giữ vững hệ thống chính trị.

Kể từ khi mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, Mátxcơva trở nên thân thiết với Tehran hơn. Iran được cho là đã cung cấp máy bay không người lái và tên lửa giá rẻ hỗ trợ Nga, đồng thời giúp Nga mở một nhà máy sản xuất máy bay không người lái của riêng mình.

Tháng 1 năm nay, hai nước ký thỏa thuận đối tác chiến lược, nhưng chưa thiết lập quan hệ liên minh quân sự.

“Rủi ro lớn nhất là bất kỳ giải pháp nào cho cuộc khủng hoảng này sẽ ảnh hưởng đến vị thế của Nga trong khu vực. Nếu Thủ tướng Netanyahu có thể tạo nên thay đổi về lãnh đạo ở Iran, thay đổi đó sẽ không thuận lợi với Nga như hiện tại”, ông Zatulin nhận định.

Theo chuyên gia này, dù Iran có thể vượt qua chiến dịch tấn công hiện tại, vũ khí hạt nhân có thể lan rộng ở Trung Đông cũng là kịch bản không phù hợp với lợi ích của Nga.

Ông cho rằng sau khi chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ, thay đổi ở Iran sẽ khiến Nga chịu thiệt hại lớn, đặc biệt khi Iran là quốc gia mạnh ở khu vực.

Ngày 16/6, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhắc lại mong muốn của Nga được làm trung gian giữa Israel và Iran, nhưng đến nay vẫn chưa bên nào phản hồi. Tổng thống Trump có vẻ đang cân nhắc điều này sau khi ông có cuộc điện đàm với ông Putin hôm 14/6, nhưng một số nhà lãnh đạo châu Âu không ủng hộ.

Cuộc xung đột Israel – Iran khiến Mỹ phải chuyển các hệ thống phòng thủ tên lửa đến căn cứ của họ trên khắp Trung Đông.

"Ukraine có thể quên chuyện có thêm các hệ thống phòng không", ông Sergei Markov, một nhà phân tích chính trị tại Nga, nhận định.

Tuy nhiên, một số chính trị gia Nga bày tỏ lo ngại cuộc giao tranh giữa Israel và Iran có thể đẩy thế giới đến bờ vực Thế chiến thứ ba.

"Họ đang khắc họa sự phát triển hạt nhân hòa bình như một mối đe dọa hạt nhân, theo cách này sẽ châm ngòi cho Thế chiến thứ ba. Các quốc hội trên toàn thế giới cần lên tiếng phản đối việc leo thang xung đột có thể lan ra khỏi Trung Đông”, ông Leonid Slutsky, chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Nga, cảnh báo trong phát biểu đưa ra ngày 16/6.