Thịt chế biến sẵn, đồ uống nhiều đường, đồ chiên ngập dầu hay rượu bia... được bác sĩ chỉ ra là các tác nhân hàng đầu có thể gây ung thư.
Ung thư là một trong những căn bệnh đáng sợ nhất của thời đại ngày nay. Dù yếu tố di truyền và môi trường đóng vai trò quan trọng, các lựa chọn thực phẩm hàng ngày cũng âm thầm ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư.
Trong một video đang lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội, tiến sĩ Saurabh Sethi, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa được đào tạo tại Harvard, đã chỉ ra 6 loại thực phẩm phổ biến hàng ngày có liên quan đến sự tiến triển của ung thư theo các nghiên cứu khoa học.
Thịt chế biến sẵn: Tác nhân thầm lặng của ung thư
Thịt chế biến sẵn thường được xem là nguồn cung cấp protein tiện lợi. Một số người thậm chí còn coi chúng là lựa chọn bữa ăn dễ dàng. Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các loại thịt chế biến sẵn được xếp vào nhóm chất gây ung thư loại 1 (Group 1 carcinogens), nghĩa là có bằng chứng rõ ràng cho thấy chúng có thể gây ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng.
Tiến sĩ Saurabh Sethi cảnh báo rằng các nitrat và chất bảo quản có trong những loại thịt này có thể làm tổn thương các lớp niêm mạc ruột và thúc đẩy quá trình biến đổi tế bào, dẫn đến rủi ro sức khỏe.
Các chuyên gia khuyến cáo nên thay thế thịt chế biến sẵn bằng các loại thịt nạc chế biến tại nhà như gà nướng, hoặc các nguồn protein từ thực vật như đậu và đậu lăng. Những lựa chọn này ít gây viêm hơn và giàu chất xơ cũng như chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sức khỏe đường ruột.
Đồ uống nhiều đường: Nuôi dưỡng tế bào ung thư một cách âm thầm
Nước ngọt có ga và các loại đồ uống có hương vị thường được xem là nguồn năng lượng nhanh hoặc giúp cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, Sethi nhấn mạnh rằng các loại đồ uống chứa nhiều đường không chỉ làm tăng đường huyết mà còn nuôi dưỡng tình trạng viêm mạn tính và có thể đẩy nhanh quá trình phát triển ung thư. Việc thường xuyên tiêu thụ đồ uống nhiều đường có liên quan đến nguy cơ gia tăng các loại ung thư liên quan đến béo phì như ung thư vú, tuyến tụy và đại tràng.
Hãy thay thế bằng nước dừa tươi, nước trái cây ngâm tự làm hoặc thậm chí là trà thảo mộc đơn giản. Những lựa chọn này không chỉ giúp giải khát mà còn tránh được lượng đường dư thừa. Đồng thời, chúng cung cấp chất chống oxy hóa và giúp bổ sung nước, cả hai yếu tố đều quan trọng cho quá trình phục hồi tế bào và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Đồ chiên ngập dầu: Ngon miệng nhưng là tác nhân gây viêm
Một chiếc bánh gối giòn rụm hay vài miếng khoai tây chiên thường được xem là món ăn vặt vô hại, giúp xoa dịu tâm trạng. Tuy nhiên, việc chiên ngập dầu, đặc biệt là sử dụng dầu chiên lại nhiều lần, dẫn đến sự hình thành acrylamide - một hợp chất được biết là gây viêm và làm tăng nguy cơ ung thư. Tiến sĩ Saurabh Sethi nhấn mạnh rằng việc tiêu thụ đồ chiên thường xuyên có liên quan đến stress oxy hóa và tình trạng viêm mạn tính. Đây là môi trường lý tưởng để ung thư phát triển.
Hãy thay thế bằng cách nướng hoặc dùng nồi chiên không dầu để chế biến rau củ và các món ăn nhẹ, giúp giảm đáng kể lượng dầu sử dụng mà vẫn giữ được độ giòn. Dùng dầu ô liu để xào nhẹ và thêm rau củ nướng vào đĩa ăn sẽ tăng hương vị mà không mang lại tác hại cho sức khỏe.
Thịt cháy xém: Không đơn thuần chỉ là lỗi nướng thức ăn
Hương vị khói từ món nướng thường được nhiều người xem là "đỉnh cao ẩm thực". Nhưng Sethi cảnh báo về một nguy cơ tiềm ẩn: khi thịt bị nướng quá chín hoặc cháy xém sẽ sinh ra các hợp chất amin dị vòng (HCAs) và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) - những chất được biết là có khả năng gây tổn thương ADN. Sự tổn thương ADN lặp đi lặp lại là một trong những bước quan trọng dẫn đến sự hình thành ung thư.
Thay vì nướng ở nhiệt độ cao, hãy chọn cách nấu chậm, hấp hoặc nướng bằng lò. Nếu không thể tránh việc nướng, hãy ướp thịt trước bởi điều này giúp giảm đáng kể sự hình thành các hợp chất có hại. Ngoài ra, thêm các loại thảo mộc giàu chất chống oxy hóa như hương thảo (rosemary) và xạ hương (thyme) cũng giúp bảo vệ cơ thể.
Rượu bia: Mối nguy rõ ràng với các loại ung thư liên quan đến hormone
Một ly rượu vang mỗi ngày đôi khi còn được khuyên dùng cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, Sethi chỉ ra rằng việc tiêu thụ rượu, dù ở mức độ vừa phải, cũng có liên quan đến nguy cơ cao hơn của các loại ung thư liên quan đến hormone như ung thư vú và ung thư gan. Rượu có thể làm thay đổi mức estrogen và cản trở khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu như folate - một chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình sửa chữa ADN.
Thay vì uống rượu, hãy chọn các loại đồ uống lên men không chứa cồn như kombucha, nước củ dền lên men hoặc nước ép lựu. Những lựa chọn này không chỉ có vị chua dễ chịu mà còn mang lại lợi ích sức khỏe, nhờ vào lượng lớn probiotics và polyphenol hỗ trợ tiêu hóa và hệ miễn dịch.
Thực phẩm siêu chế biến: 'Đồng minh' của viêm mạn tính
Đồ ăn vặt đóng gói, mì ăn liền và các bữa ăn chế biến sẵn thường được xem là "cứu cánh" trong cuộc sống bận rộn. Tuy nhiên, những thực phẩm này thường bị loại bỏ phần lớn dưỡng chất tự nhiên và lại chứa nhiều phụ gia nhân tạo, đường tinh luyện và chất béo không lành mạnh. Tiến sĩ Sethi nhấn mạnh rằng việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến thường xuyên sẽ thúc đẩy tình trạng viêm mạn tính mức độ thấp - một yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển ung thư.
Thay vào đó, hãy ưu tiên nấu các bữa ăn đơn giản tại nhà bằng ngũ cốc nguyên hạt, rau củ tươi, các loại hạt và đậu. Ngay cả một tô cơm nấu với đậu và rau củ hay cháo yến mạch cũng có thể mang lại dưỡng chất phục hồi cho cơ thể mà không chứa các thành phần nhân tạo.
