Thuốc Đông y hay niềm tin vào các
"bài thuốc gia truyền" đã ít nhiều ăn sâu vào tâm lý nhiều người ở Việt Nam. Lợi dụng việc này, nhiều kẻ gian đã chế ra thuốc Đông y giả mạo tung ra bán ở thị trường, mặc cho người bệnh vô tình mua uống khiến cho bệnh tình trở nặng hơn, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Theo ghi nhận của trang mạng VNExpress hôm 2 tháng Sáu, cho thấy tình trạng mua bán, sử dụng thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc ở Việt Nam rất được phổ biến dù đã được khuyến cáo, nhắc nhở từ các bác sĩ và gới chức thẩm quyền y tế sở tại.
Một loại thuốc Đông y gia truyền không rõ nguồn gốc, xuất xứ được bán ở Việt Nam gây ngộ độc cho người lỡ uống vào. (Ảnh: VNExpress)
Năm 2022, Google đã cho gỡ xuống hơn 2,000 quảng cáo vi phạm thuộc dạng thuốc
"gia truyền ba đời",” "thần y", "cam kết chữa khỏi bệnh"… trên Youtube.
Trở lại bệnh viện sau một năm uống loại thuốc "gia truyền" chữa sạn thận, người đàn ông 53 tuổi đã nhận ra kết quả 2 quả thận đã bị hư hại hoàn toàn, sự sống bây giờ chỉ còn phụ thuộc vào máy chạy lọc thận.
Gặp lại bệnh nhân vào cuối tháng Năm, bác sĩ Phạm Quang Khải, Khoa Phẫu Thuật Thận Tiết Niệu-Nam Học, bệnh viện E ở Hà Nội, sững sờ khi thấy ông bệnh nhân cũ nay gầy ốm, vàng da, phù mặt, mệt mỏi vì không thể đi vệ sinh.
Khi bệnh viện cho kiểm tra lại, chức năng của thận ông này chỉ dưới 10%, chỉ số creatinine vượt ngưỡng nguy kịch, 2 quả thận gần như hư hại hoàn toàn.
Một năm trước đây, ông bệnh nhân này có phát hiện ra sạn thận với kích thước lớn, bác sĩ chỉ định cho máy tán sạn để tránh bị tắc nghẽn, cơ hội khỏi bệnh đến 99%. Tuy nhiên, ông này đã từ chối vì cho rằng,
"dân gian có cách chữa trị riêng, không đau đớn, rẻ tiền". Bác sĩ tuy đã cố gắng giải thích cho bệnh nhân nhưng đã không thành công.
"Để duy trì sự sống, bệnh nhân buộc phải cho lọc thận một tuần ba buổi, không thể can thiệp bằng thuốc hay phẫu thuật được nữa", bác sĩ Khải cho biết thêm.
Tương tự như vậy, có người phụ nữ 45 tuổi, mắc xơ gan do viêm gan mãn tính từ năm 2020, được chỉ định dùng thuốc kháng virus điều trị tại nhà. Nghe người quen, bà tìm mua thuốc chữa viêm gan”có nguồn gốc
"ba đời gia truyền", tổ nghiệp vốn là bác sĩ Đông y nổi tiếng trên mạng với cam kết khỏi 100%. Người bán nói
"thuốc có nguồn gốc thảo dược, an toàn như cam thảo, nhân trần, táo tàu, không sợ độc tố nào".
Sau năm tháng uống thuốc, bà này trở lại bệnh viện để cho kiểm tra, phát hiện bị nhiễm độc gan, xơ gan nghiêm trọng.
Lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông Y Hà Nội, cho biết không thể phủ nhận hoàn toàn công dụng tốt từ loại thuốc gia truyền. Nhiều bài thuốc gia truyền, thuốc Đông y được chứng minh có tác dụng điều trị hoặc bồi bổ sức khỏe, được cấp giấy phép cho bán ra thị trường.
Tuy nhiên, các loại thuốc được quảng cáo rầm rộ như
"gia truyền", tự xưng là "nhà tôi ba đời truyền lại", "chữa bá bệnh…" mà không cần phải khám bệnh trực tiếp, vẫn thấy bán tràn lan trên thị trường Việt Nam.
Nơi chế biến sản xuất thường cho pha trộn với nhiều thành phần dược thảo để tăng mức hiệu quả, như được thảo trị tiểu đường đã bị cấm từ thập niên 70, chất corticoid giảm đau chống viêm… Một số thuốc Nam có chứa độc tố như thạch tín, arsenic,.. nếu được bào chế không đúng cách, không cho khử ra hết chất độc, không đúng liều lượng, cũng chứa đựng nhiều rủi ro.
"Các chế phẩm này có thể khiến cho người bệnh có cảm giác thấy giảm triệu chứng đau, tưởng rằng đã khỏi bệnh nhưng trên thực tế đang âm thầm tàn phá mọi bộ phận trong cơ thể, đến khi phát hiện ra thì đã quá muộn", bác sĩ Khải nói.
Gần đây, hàng loạt đường dây sản xuất thuốc giả tại Việt Nam bị khám phá và cho bắt giữ, bao gồm cả thuốc Tây y và Đông y.
Thuốc Đông y chưa được cấp giấy chứng nhận đã thấy bán ra ngoài thị trường Việt Nam. (Ảnh: Tuổi Trẻ)
Gần đây nhất là hôm 27/5, Quản Lý Thị Trường Tỉnh Cà Mau đã phát hiện ra 257 loại thuốc Đông y không xác định được nguồn gốc, xuất xứ.
Trước đó, Công An Tỉnh Thái Nguyên cũng phát hiện ra có nhiều nghi can có dấu hiệu sử dụng mạng xã hội để quảng cáo mua bán thuốc giả, có gắn mác thuốc Đông y chữa các bệnh xương khớp, bao tử, ruột.
Cùng thời điểm này, giới hữu trách cũng khám phá ra có nhiều loại thuốc thành phẩm và bán thành phẩm, chủ yếu là thuốc trị xương khớp, nhưng không rõ xuất xứ, nguồn gốc.
Nói với báo VNExpress, ông Tạ Mạnh Hùng, phó cục trưởng Quản Lý Dược, Bộ Y Tế, cho rằng nguyên nhân do các giao thương mại điện tử khiến cho nguy cơ mua bán thuốc giả tăng cao. Trong khi đó, hệ thống kiểm nghiệm với ba Viện Trung ương và 62 trung tâm cấp tỉnh vẫn
"chưa sắp xếp đồng bộ về nguồn nhân lực cũng như trang thiết bị hiện đại". Trong khi đó, những kẻ chế biến thuốc giả đang hoạt động ngày càng tinh vi, và rất khó kiểm soát chặt chẻ.
Theo nghiên cứu của Viện Chính Sách và Quản Lý Y Tế cho thấy, 73% người Việt Nam từng sử dụng thuốc gia truyền, nhưng chỉ 34% mua từ nguồn gốc thuốc đáng tin cậy. Điều đáng lo là 68% tin rằng thuốc thảo dược
"không có tác dụng phụ nào"..
