Lần đầu tiên trong cuộc xung đột Nga – Ukraine, các sân bay quân sự tại năm vùng của Liên bang Nga đã bị tấn công bằng thiết bị bay không người lái trong một chiến dịch phối hợp do Kiev thực hiện.
Ảnh chụp màn hình từ video về cuộc tấn công sân bay của Liên bang Nga được Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) công bố vào ngày 1/6/2025.
Kênh RT của Liên bang Nga tối 1/6, theo giờ địa phương, dẫn thông báo cùng ngày của Bộ Quốc phòng nước này cho biết các sân bay quân sự tại năm vùng của Liên bang Nga, bao gồm cả Siberia và Viễn Đông, đã trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái được điều phối bởi Kiev. Truyền thông Ukraine gọi đây là một chiến dịch lớn nhằm vào lực lượng không quân chiến lược của Liên bang Nga. Theo Moskva (Moscow), hầu hết các cuộc tấn công đã bị đẩy lùi, một số gây thiệt hại vật chất nhưng không có thương vong.
Mục tiêu bị tấn công
Theo Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, các sân bay bị nhắm mục tiêu nằm tại vùng Murmansk ở phía Bắc, vùng Ivanovo và Ryazan ở miền Trung Liên bang Nga, vùng Irkutsk ở Siberia và vùng Amur ở Viễn Đông
Truyền thông Ukraine cho biết các sân bay này có triển khai các máy bay ném bom chiến lược như Tu-95, Tu-22M và máy bay cảnh báo sớm A-50, cùng các loại máy bay khác. Bộ Quốc phòng Liên bang Nga chưa xác nhận thông tin này cũng như không tiết lộ các loại máy bay có mặt tại các sân bay.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột Nga – Ukraine leo thang hơn ba năm trước mà Kiev nhắm vào các cơ sở quân sự của Liên bang Nga tại Siberia và Viễn Đông.
Chi tiết các đợt tấn công
Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cho biết tất cả các cuộc tấn công sử dụng thiết bị bay không người lái cảm tử góc nhìn thứ nhất (FPV), và ít nhất một số máy bay được phóng đi từ các khu vực gần với các sân bay. Liên bang Nga cáo buộc “chế độ Kiev” tiến hành các cuộc “tấn công khủng bố”.
Theo truyền thông Ukraine và Liên bang Nga, các thiết bị bay không người lái đã được phóng từ những chiếc xe tải chở container đậu gần các sân bay. Kênh Telegram Shot đã đăng tải video cho thấy một số thiết bị bay không người lái cất cánh từ container ở vùng Irkutsk. Trong video có thể thấy cột khói bốc lên phía sau xe tải.
Video cũng ghi lại tiếng súng nổ, một nhân chứng nói rằng cảnh sát đã cố bắn hạ thiết bị bay không người lái bằng súng ngắn.
Một video khác từ Shot cho thấy đám đông ném đá vào các thiết bị bay không người lái bay ra từ một xe tải – cũng được cho là ở vùng Irkutsk.
Chiến dịch “Mạng Nhện”
Truyền thông Ukraine như Channel 24 và RBK Ukraine dẫn lời các nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho biết các vụ tấn công là một phần của chiến dịch lớn nhắm vào “không quân chiến lược” mang mật danh “Mạng Nhện”.
SBU xác nhận đứng sau chiến dịch này khi công bố một bức ảnh cho thấy lãnh đạo cơ quan – ông Vasily Malyuk – đang xem bản đồ năm sân bay Liên bang Nga. Cơ quan này tuyên bố khoảng 1/3 số máy bay mang tên lửa hành trình của Liên bang Nga đã bị đánh trúng trong các cuộc tấn công.
Theo truyền thông Ukraine, SBU đã chuẩn bị chiến dịch trong hơn một năm rưỡi, âm thầm vận chuyển thiết bị bay không người lái và container di động vào Liên bang Nga. Chiến dịch cũng được cho là do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trực tiếp giám sát, và theo một số báo cáo, tổng cộng 117 thiết bị bay không người lái đã được sử dụng trong cuộc tấn công.
Hậu quả
Theo Bộ Quốc phòng Liên bang Nga, tại các vùng Ivanovo, Ryazan và Amur, các cuộc tấn công bị đẩy lùi và không gây thiệt hại hay thương vong.
Tại vùng Murmansk và Irkutsk, một số máy bay bị cháy, nhưng các đám cháy đã được dập tắt nhanh chóng. Không có thương vong nào được báo cáo và Liên bang Nga không xác nhận có máy bay nào bị phá hủy.
Truyền thông Ukraine tuyên bố rằng khoảng 40 máy bay bị hư hại, bao gồm nhiều máy bay ném bom chiến lược. Chính quyền Liên bang Nga chưa bình luận về thông tin này.
Cuộc điều tra
Một số nghi phạm bị cáo buộc có liên quan đến vụ tấn công đã bị bắt giữ, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cho biết, nhưng không công bố danh tính hay số lượng.
Theo kênh Shot, nhà chức trách Liên bang Nga đã xác định các xe tải tham gia vụ việc và hiện đang phối hợp với các tài xế.
Một số kênh Telegram như Shot và Baza đưa tin rằng các điều tra viên OSINT Liên bang Nga truy vết được các thiết bị bay không người lái đến một nhà kho ở vùng Chelyabinsk (dãy Ural, miền Nam Liên bang Nga).
Lực lượng an ninh Liên bang Nga đã khám xét nhà kho này và đang điều tra chủ sở hữu. Một số xe tải liên quan đến vụ tấn công cũng được đăng ký tại vùng Chelyabinsk, theo các kênh này.
Vụ tấn công thất bại
Một xe tải chở thiết bị bay không người lái không đến được đích, theo các kênh Telegram Liên bang Nga. Chiếc xe bốc cháy khi đang di chuyển qua vùng Amur và phát nổ, các kênh này đăng video ghi lại thời điểm vụ nổ.
Sự cố diễn ra một ngày trước các vụ tấn công, theo Baza. Lửa phát ra từ một container và gây nổ. Tài xế thiệt mạng, được xác định là Vasily P., 62 tuổi. Ông đã dừng xe để kiểm tra khi thấy khói, và xe bị nổ khi ông đang kiểm tra container.
Hình ảnh cho thấy các thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất được sử dụng trong cuộc tấn công sân bay của Liên bang Nga, được đặt trong mái của các “căn nhà gỗ di động”, sau đó được vận chuyển bằng xe tải và được phóng đi từ đó. Nguồn: Cơ quan An ninh Ukraine - SBU.
Thời điểm nhạy cảm
Các vụ tấn công diễn ra chỉ một ngày trước vòng đàm phán mới giữa Liên bang Nga và Ukraine tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là vòng đàm phán trực tiếp thứ hai được nối lại sau ba năm đình trệ do Ukraine đơn phương rút lui vào mùa xuân 2022.
Trong vòng đàm phán đầu tiên vào ngày 16/5, hai bên đã đồng ý trao đổi tù binh quy mô lớn, mỗi bên 1.000 người. Vào ngày 2/6, hai bên dự kiến trao đổi đề xuất hòa bình trong khuôn khổ thỏa thuận đạt được hồi tháng 5/2025.
Ukraine đã gia tăng đáng kể các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái vào Liên bang Nga trong những tuần gần đây, bất chấp các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột. Ngoại trưởng Liên bang Nga Sergey Lavrov trước đó đã mô tả các vụ tấn công này là nỗ lực phá hoại tiến trình hòa bình.
Các đòn tấn công diễn ra chưa đầy một ngày sau khi hai cây cầu tại Liên bang Nga bị phá hủy, được nhà chức trách mô tả là hành động phá hoại. Tại vùng Bryansk, một cầu vượt sập xuống tuyến đường sắt, khiến 7 người thiệt mạng và ít nhất 69 người bị thương, theo thống đốc khu vực.
Chỉ vài giờ sau, một cầu đường sắt tại vùng Kursk cũng gãy đổ dưới sức nặng của đoàn tàu hàng, làm bị thương lái tàu và hai trợ lý.
Ủy ban Điều tra Liên bang Nga xác nhận cả hai cầu bị đánh sập, nhưng chưa nêu danh tính nghi phạm. Thượng nghị sĩ Liên bang Nga Andrey Klishas đổ lỗi cho Kiev về cả hai vụ việc này.
VietBF@ sưu tập
