Trong những tuần gần đây, Brazil chứng kiến cuộc tranh luận gay gắt xoay quanh trào lưu nuôi và chăm sóc búp bê “tái sinh”.
Những con búp bê này giống trẻ sơ sinh thật đến từng chi tiết. Dẫn đầu là Gabi Matos, một phụ nữ 21 tuổi sống tại thành phố Campinas, người đã thu hút hơn 1,3 triệu người theo dõi trên YouTube với các video chăm sóc búp bê như con ruột.
Trào lưu “nuôi búp bê” lan rộng
Búp bê “tái sinh” xuất hiện lần đầu ở Mỹ vào đầu thập niên 1990, được thiết kế nhằm mô phỏng trẻ sơ sinh với độ chi tiết cao như làn da có nếp nhăn, mẩn đỏ, móng tay, lông mi, tĩnh mạch và khả năng chớp mắt, khóc, ngậm núm vú giả. Chúng thường được chế tác từ silicone hoặc nhựa vinyl và có giá lên tới hàng nghìn USD.
Gabi Matos nhận con búp bê đầu tiên khi mới 9 tuổi và hiện sở hữu 22 “đứa con nhỏ”, mà cô chăm sóc như công việc toàn thời gian. Cô chia sẻ: “Tôi luôn yêu trẻ con và búp bê. Khi thấy những tác phẩm nghệ thuật này, tôi đã yêu chúng ngay lập tức.” Tuy nhiên, bên cạnh sự ngưỡng mộ, Matos cũng phải đối mặt với nhiều bình luận tiêu cực, thậm chí bị cho là cần điều trị tâm thần. “Thật đáng buồn khi sở thích này lại bị phán xét như vậy,” cô nói.

Gabi Matos bế một con búp bê trong chuyến đưa búp bê đi dã ngoại ở công viên thành phố Campinas ngày 22/5. Ảnh: AFP
Hồi tháng 4, làn sóng chỉ trích dâng cao khi video một nhóm sưu tập búp bê tái sinh tổ chức “cuộc sinh nở” giả tại công viên ở Sao Paulo lan truyền. Một người trong nhóm thực hiện nghi lễ kéo búp bê ra khỏi túi ối, kẹp dây rốn như một ca sinh thật. Cư dân mạng chia thành hai luồng ý kiến: một bên lên án, một bên coi đây là sở thích vô hại. Diễn viên Luana Piovani bình luận trên Instagram: “Hãy để họ nuôi búp bê. Nếu họ sinh con thật, chuyện có khi còn tệ hơn.”
Một trong những người nổi bật trong cộng đồng yêu búp bê là Alana Generoso – người đã mở cửa hàng chuyên bán búp bê “tái sinh” tại Campinas với tên gọi “Bệnh viện Phụ sản Trẻ em Alana”. Không gian ở đây mô phỏng khoa sản thật, từ lồng ấp, bàn cân đến xe đẩy và cả giấy khai sinh cho mỗi “em bé” trước khi trao cho khách hàng.
Generoso, 46 tuổi, khẳng định đa số khách hàng hoàn toàn tỉnh táo, bao gồm cả người lớn và trẻ nhỏ. “Bạn không chỉ mua một con búp bê, bạn đang mua một giấc mơ,” cô nói. Tuy vậy, Generoso cũng thừa nhận: “Có người thực sự coi búp bê là con ruột. Nhưng đó không phải là số đông.”
Vấn đề này thậm chí đã được đưa ra thảo luận tại quốc hội Brazil. Một số nghị sĩ đề xuất hỗ trợ tâm lý cho những người nuôi búp bê, trong khi số khác lo ngại có thể xuất hiện hành vi lạm dụng dịch vụ công bằng cách giả vờ búp bê là trẻ em thật. Tuần trước, một nghị sĩ mang cả “cháu gái tái sinh” đến nghị trường để thể hiện lập trường.
Mục sư theo đạo Tin Lành, ông Manoel Isidorio, cho rằng “chơi búp bê không có tội.” Nhà tâm lý học Viviane Cunha phân tích: sưu tập búp bê chỉ bị coi là rối loạn khi hành vi đó gây hại cho xã hội, cảm xúc hoặc tài chính của cá nhân. Bà dẫn chứng: “Nếu một người nghỉ làm vì tin rằng búp bê bị sốt, thì đó là lúc cần tư vấn chuyên môn.”
Cunha cho rằng hiện tượng này phản ánh nhu cầu gắn kết cảm xúc trong xã hội ngày càng cô lập sau đại dịch. Theo bà, thú chơi búp bê tái sinh là một cách con người tìm lại cảm giác gần gũi và chăm sóc trong bối cảnh thiếu thốn kết nối xã hội.
Về phía Matos, cô tin rằng sự phân biệt giới tính đóng vai trò trong làn sóng chỉ trích. “Đàn ông có thể chơi game, thả diều, đá bóng mà không ai cho là bất thường. Nhưng phụ nữ chăm búp bê lại bị coi là bệnh hoạn,” cô thẳng thắn nêu quan điểm.
VietBF@ sưu tập