'Tột cùng thất vọng', tài xế Grab tắt app, đình công tại quốc gia 275 triệu dân

[Romano]

Dịch vụ xe công nghệ và giao đồ ăn tại Indonesia gặp gián đoạn ngày 20/5 khi hàng chục nghìn tài xế Grab, Gojek... tổ chức biểu tình.
Cuộc biểu tình của tài xế công nghệ diễn ra trong bối cảnh Grab đang đàm phán mua lại GoTo, công ty mẹ Gojek. Các tài xế phản đối chính sách mà họ gọi là bóc lột của Grab và GoTo.

Hiệp hội Garda Indonesia cho biết dự kiến hơn 25.000 tài xế taxi và xe ôm công nghệ sẽ tham gia biểu tình từ 13h ngày 20/5. Nhiều người di chuyển từ các thị trấn khác nhau để tề tựu tại nhiều địa điểm ở thủ đô Jakarta.

Mạng xã hội đăng tải những hình ảnh hơn 100 tài xế tập trung tại vài địa điểm chiều hôm nay. Theo Garda, Dinh Tổng thống, Bộ Giao thông, tòa nhà quốc hội, văn phòng Grab, GoTo nằm trong số các điểm biểu tình. Bên cạnh đó, hoạt động còn diễn ra ở các thành phố lớn khác như Yogyakarta và Surabaya. Tại Jakarta, cảnh sát nói sẽ triển khai hơn 2.500 sĩ quan để bảo vệ an ninh trật tự.Cũng như các ứng dụng xe công nghệ khác trên toàn cầu, Grab và GoTo bị nhà chức trách và liên đoàn theo dõi sát sao về các điều khoản dành cho tài xế, những người về cơ bản không được trả lương và không được hưởng phúc lợi như những người làm công ăn lương khác.

Trang tin địa phương Tempo đưa tin, tuần trước, một liên đoàn tài xế Indonesia cho biết họ phản đối kế hoạch sáp nhập Grab và GoTo vì lo ngại sức mạnh thị trường tăng lên sẽ ảnh hưởng xấu đến thu nhập của tài xế.

Theo Bloomberg, Grab đang đẩy nhanh nỗ lực thâu tóm GoTo, định giá các tài khoản, hợp đồng và hoạt động của ứng dụng gọi xe Indonesia. Các công ty đang muốn đạt được một thỏa thuận trong Quý 2.

Hãng nghiên cứu Euromonitor ước tính nếu hai bên sáp nhập, một “gã khổng lồ” chiếm 85% thị phần dịch vụ kỹ thuật số Đông Nam Á sẽ xuất hiện. GoTo cũng được thành lập năm 2021 sau vụ sáp nhập giữa Gojek và sàn thương mại điện tử Tokopedia.

Hiện tại, cả GoTo và Grab đang đối mặt với những khó khăn trong hoạt động kinh doanh. Cạnh tranh căng thẳng buộc GoTo thu hẹp hoạt động, rút khỏi Việt Nam tháng 9/2024 và bán cổ phần trong Tokopedia cho TikTok với giá 1,5 tỷ USD. Trong khi đó, vốn hóa Grab giảm 2/3 so với khi chào sàn Nasdaq năm 2021.

Dù vậy, Quý 1 năm nay, công ty ghi nhận lợi nhuận ròng 24 triệu USD – tăng mạnh so với khoản lỗ 104 triệu USD cùng kỳ năm 2022 – do các biện pháp cắt giảm chi phí.

Grab tổ chức nhiều cuộc đàm phán với GoTo nhưng chưa thành công, một phần vì lo ngại chống độc quyền nổi lên khi sáp nhập hai hãng công nghệ lớn nhất Đông Nam Á. Uber rời thị trường năm 2018 để đổi lấy cổ phần trong Grab. Các đối thủ nhỏ hơn chưa thể phá vỡ thế lưỡng long này.

Indonesia là thị trường gọi xe lớn nhất Đông Nam Á. Vụ đình công có thể gây gián đoạn lớn đến nhu cầu đi lại, đặt đồ ăn, giao hàng. Tài xế dự định thoát tài khoản trong 24 giờ. Garda – một trong các hiệp hội tài xế lớn nhất nước – đứng sau cuộc biểu tình.

Chủ tịch Garda Raden Igun Wicaksono bày tỏ các tài xế "tột cùng thất vọng" và tuyên bố sẽ không dừng lại cho đến khi nhu cầu của tài xế được đáp ứng. Ông cảnh báo các hành động còn tiếp tục leo thang.

Tài xế Grab, GoTo yêu cầu giới hạn mức chiết khấu phải trả cho các hãng xe là 10%, loại bỏ các chuyến xe giảm giá và điều chỉnh giá dịch vụ giao hàng.

Họ cũng kêu gọi Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto trừng phạt những công ty vi phạm luật giao thông vận tải, kêu gọi quốc hội tổ chức cuộc điều trần với sự tham gia của nhà quản lý, doanh nghiệp và tài xế.

Ngoài Grab, GoTo, tài xế của các nền tảng khác như Maxim, InDrive, Lalamove và Shopee cũng tham gia biểu tình.