Dùng bình giữ nhiệt cần lưu ý vấn đề này để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Bình giữ nhiệt từ lâu đã trở thành vật dụng quen thuộc, đặc biệt với những người bận rộn, yêu thích sự tiện lợi hay thường xuyên di chuyển. Công dụng chính của bình là giữ cho nước uống hoặc thực phẩm duy trì được nhiệt độ mong muốn trong nhiều giờ liền. Nhờ thiết kế lớp cách nhiệt chân không, bình giữ nhiệt sẽ giúp chúng ta có thể thưởng thức trà nóng vào sáng sớm, hay vẫn có nước mát lạnh để giải khát giữa trưa hè.
Tuy nhiên, một sai lầm mà không ít người đang mắc phải khi sử dụng bình giữ nhiệt đó là "trữ đồ" trong bình giữ nhiệt quá lâu. Sai lầm tưởng chừng vô hại này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng đồ uống mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe.
Vì sao không nên "trữ đồ" trong bình giữ nhiệt quá lâu?
1. Vi khuẩn vẫn có thể phát triển - dù bình giữ nhiệt giữ nóng/lạnh
Nhiều người cho rằng "đồ ăn còn nóng" nghĩa là vẫn an toàn. Tuy nhiên, bình giữ nhiệt không có khả năng tiệt trùng. Sau một thời gian nhất định, nhiệt độ bên trong bình có thể tụt xuống vùng "nguy hiểm" (dưới 60°C đối với thực phẩm nóng hoặc trên 5°C đối với thực phẩm lạnh).
Đây là khoảng nhiệt lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi nhanh chóng. Một số loại vi khuẩn nguy hiểm như Salmonella, Listeria, Clostridium perfringens có thể gây ngộ độc thực phẩm, buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí nặng hơn nếu nhiễm lượng lớn.
2. Một số loại thực phẩm có thể ăn mòn bình giữ nhiệt
Bình giữ nhiệt thường làm từ inox nhưng không phải loại nào cũng đủ chất lượng để chống lại các phản ứng hóa học từ thực phẩm có tính axit cao như:
- Nước chanh, nước cam, giấm, cà chua, canh chua…
- Một số loại sinh tố có vị chua
Chưa kể đến trường hợp, nếu sử dụng bình không đạt chuẩn (inox 201 thay vì inox 304, inox 316), lớp kim loại bên trong sẽ càng dễ bị ăn mòn, thậm chí giải phóng kim loại nặng như nickel, chromium vào thực phẩm - hoàn toàn không tốt cho sức khỏe nếu dùng thường xuyên.
Sử dụng bình giữ nhiệt như thế nào là an toàn?
1. Chỉ nên đựng các loại nước "an toàn" với inox
Với bình giữ nhiệt, tốt nhất nên dùng để đựng nước lọc, nước đun sôi, trà, cà phê đen, nước thảo mộc, nước detox...
Hạn chế đựng nước trái cây có axit (cam, chanh, dứa…), nước có ga, sữa, cháo, món nhiều dầu mỡ, canh chua...
2. Bao lâu thì nước nóng/lạnh trong bình còn an toàn để dùng?
- Nước nóng:
Nhiệt độ nên được duy trì trên 60°C để ức chế vi khuẩn phát triển.
Giữ trong vòng 6 - 12 tiếng là an toàn với điều kiện ban đầu nước phải được đun sôi (trên 90°C) và bình đạt chuẩn giữ nhiệt.
Sau 12 tiếng, nhiệt độ thường giảm - nước chỉ nên dùng nếu không thay đổi mùi vị hoặc được hâm lại trước khi uống.
- Nước lạnh:
Nhiệt độ nên được giữ dưới 5°C nếu có đá hoặc để tủ lạnh trước.
Với nước lọc mát, có thể dùng trong 12 - 24 tiếng tùy bình, miễn là không có dấu hiệu đục màu, có mùi hoặc vị lạ.
Với nước có đá để lâu trong bình, nên kiểm tra nếu đá tan hết và nước bị "ấm lên" - đây là lúc vi khuẩn có thể phát triển.
3. Không nên "trữ đồ" quá 4 tiếng nếu là thực phẩm nấu chín
Dù không được khuyến khích, nhưng nhiều người vẫn tận dụng bình giữ nhiệt để đựng thực phẩm như cháo, sữa, súp, canh... Trong những trường hợp này, cần đặc biệt lưu ý: không nên để thực phẩm trong bình quá 4 tiếng.
Bởi sau khoảng thời gian này, thức ăn có thể bắt đầu phân huỷ, biến chất, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng món ăn mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây đầy bụng, rối loạn tiêu hoá hoặc thậm chí ngộ độc thực phẩm – nhất là với người già, trẻ nhỏ hoặc người có hệ tiêu hoá nhạy cảm.
4. Luôn vệ sinh bình kỹ sau mỗi lần sử dụng
Vệ sinh bình giữ nhiệt không chỉ dừng lại ở việc rửa sạch phần thân. Để đảm bảo an toàn và tránh mùi hôi tích tụ, bạn nên:
- Tháo rời các bộ phận nhỏ như ron cao su, nắp… để vệ sinh kỹ càng từng chi tiết.
- Đảm bảo bình được lau khô hoàn toàn sau khi rửa, tránh để ẩm bên trong vì dễ gây mốc hoặc ám mùi.
- Nếu sử dụng thường xuyên, nên khử mùi định kỳ mỗi tuần bằng nước nóng pha với baking soda hoặc giấm trắng – cách đơn giản nhưng rất hiệu quả.
5. Ưu tiên chọn bình giữ nhiệt chất lượng cao
Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và kéo dài tuổi thọ sản phẩm, bạn nên chọn những loại bình giữ nhiệt có chất lượng tốt và nguồn gốc rõ ràng. Khi mua, hãy ưu tiên các sản phẩm có:
- Chất liệu inox 304 hoặc 316, được đánh giá là an toàn với thực phẩm, không gỉ, không thôi nhiễm kim loại và có khả năng chống ăn mòn tốt.
- Chứng nhận an toàn thực phẩm từ các tổ chức uy tín như FDA (Hoa Kỳ), LFGB (Đức) hoặc SGS, giúp đảm bảo bình đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Khả năng giữ nhiệt từ 6 đến 24 tiếng (tuỳ loại) và thiết kế chống rò rỉ, tiện lợi khi mang theo trong túi xách hoặc balo mà không lo đổ tràn.
Kết luận
Trong bối cảnh ai cũng mong muốn tiết kiệm thời gian, việc tận dụng bình giữ nhiệt là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, an toàn thực phẩm luôn phải được đặt lên hàng đầu. Chỉ cần thay đổi một chút thói quen, bạn hoàn toàn có thể sử dụng bình giữ nhiệt một cách thông minh và hiệu quả mà vẫn đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.
VietBF@ Sưu tập
