Cuộc bầu cử Tòa án Tối cao Wisconsin vào thứ Ba được coi là cuộc đua quan trọng nhất năm 2025, với những hậu quả sâu rộng đối với cả tiểu bang chiến trường và cả quốc gia.
Cuộc đua diễn ra giữa Thẩm phán Tòa án Quận Waukesha do Trump hậu thuẫn và cựu Tổng chưởng lý Wisconsin Brad Schimel và Thẩm phán Tòa án Quận Dane Susan Crawford , người trước đây đại diện cho các nhóm cánh tả như Planned Parenthood với tư cách là luật sư và được các nhóm như danh sách ủng hộ phá thai EMILY ủng hộ . Việc bỏ phiếu sớm sẽ diễn ra đến hết ngày 30 tháng 3.
Cuộc đua diễn ra sau cuộc bầu cử Tòa án Tối cao Wisconsin năm 2023, trong đó Janet Protasiewicz thiên về tự do đã đánh bại ứng cử viên bảo thủ Dan Kelly và lật ngược cán cân của tòa án thành đa số 4-3 theo hướng tự do. Trong khi những người bảo thủ có cơ hội giành lại đa số một lần nữa với sự nghỉ hưu của Thẩm phán cấp tiến Ann Walsh Bradley, thì đảng Dân chủ coi cuộc chiến này là cơ hội để thúc đẩy chính sách và vẽ lại bản đồ lập pháp mà cuối cùng có thể khiến đảng Cộng hòa mất hai ghế tại Hạ viện Hoa Kỳ và giúp đảng Dân chủ thu hẹp khoảng cách với đa số mong manh của đảng Cộng hòa.
“Nếu bạn nói với tôi 16 tháng trước khi tôi bắt đầu chiến dịch này rằng chúng ta sẽ là cuộc đua số một tại Hoa Kỳ ở Wisconsin… Tôi sẽ nói rằng không có cơ hội nào cả. Đây chỉ là Tòa án Tối cao Wisconsin — nhưng nó lớn hơn thế. Ý tôi là, đối thủ của tôi đang bán ghế quốc hội ở đây, tranh cử vào tòa án này. Họ đã thoát khỏi rắc rối. Họ không còn quan tâm đến hiến pháp hay luật pháp nữa. Họ đang thực hiện sứ mệnh chính trị là nắm quyền lực và kiểm soát, và sứ mệnh này vượt ra ngoài Wisconsin,” Schimel nói trong một lần xuất hiện trên Breitbart News hôm thứ Bảy.
Trong khi các cuộc đua tư pháp là phi đảng phái, cả hai bên của hành lang chính trị đều đầu tư rất nhiều vào kết quả của cuộc bầu cử. Các thẩm phán Wisconsin phục vụ nhiệm kỳ mười năm và một cơ hội khác để thay đổi tòa án sẽ không xuất hiện cho đến năm 2028.
“Hai năm trước, phe tự do đã tiếp quản Tòa án Tối cao Wisconsin của chúng ta. Họ đã giành được đa số ghế tại tòa án, và kể từ đó, họ đã trải qua một chương trình nghị sự chính trị,” Schimel nói. “Họ đang bãi bỏ tất cả các luật mà họ không đồng ý. Họ chỉ đang kiểm tra danh sách tất cả những điều này trong danh sách mong muốn của họ.”
“Và nó còn lớn hơn cả Wisconsin, bởi vì tất nhiên, đối thủ của tôi đã bị tờ New York Times phát hiện . Họ đã nhận được email mời tất cả những nhà tài trợ tỷ phú quốc gia này đến để nói rằng, nếu họ bầu bà ấy vào Tòa án Tối cao Wisconsin, họ sẽ phân chia lại bản đồ quốc hội ở Wisconsin và biến hai ghế quốc hội của đảng Cộng hòa thành ghế quốc hội của đảng Dân chủ,” ông giải thích chi tiết. “Tất nhiên điều đó có nghĩa là rất khó có khả năng, khi chúng ta bước vào nửa sau nhiệm kỳ của Tổng thống Trump, ông ấy sẽ có đa số trong Quốc hội Hoa Kỳ để làm bất cứ điều gì nữa.”
Thư mời qua email mà Breitbart News nhận được cho một cuộc họp báo vào ngày 13 tháng 1 với các nhà tài trợ của đảng Dân chủ, Crawford và Chủ tịch đảng Dân chủ Wisconsin Ben Wikler có dòng tiêu đề như sau: "Cơ hội đưa thêm hai ghế tại Hạ viện vào cuộc chơi năm 2026". Đáng chú ý, các trợ lý của Reid Hoffman đã giúp tổ chức sự kiện này, tờ New York Times đưa tin . Hoffman, được cho là một du khách trước đây đến Đảo Epstein, sau đó đã đóng góp cho cuộc đua, cùng với các tỷ phú cánh tả khác.
“Nhưng chiến thắng trong cuộc đua này cũng có thể giúp đảng Dân chủ giành thêm hai ghế tại Hạ viện Hoa Kỳ, tức là một nửa số ghế cần thiết để giành quyền kiểm soát Hạ viện vào năm 2026”, email viết.
Hai ghế này hiện do Dân biểu Bryan Steil (R-WI) nắm giữ tại Quận quốc hội số 1 ở Đông Nam Wisconsin và Dân biểu Derrick Van Orden (R-WI) nắm giữ tại Quận quốc hội số 3 ở phía tây của tiểu bang chiến trường này.
Schimel lưu ý rằng "bất chấp cuộc chiến gian nan mà họ tạo ra", Tổng thống Trump đã giành chiến thắng tại tiểu bang này vào tháng 11 năm 2024 vì người dân Wisconsin "muốn khôi phục lại trạng thái bình thường tại tiểu bang của chúng ta".
Ông cho biết: “Chúng ta phải khôi phục tính khách quan của Tòa án Tối cao trong cuộc bầu cử ngày 1 tháng 4 này để đảm bảo rằng Wisconsin tuân thủ luật pháp - không phải lập pháp trên ghế thẩm phán như các thẩm phán này đã làm”.
Tòa án Tối cao Wisconsin dự kiến sẽ thụ lý một số vụ án nổi cộm, bao gồm vụ kiện thách thức lệnh hạn chế phá thai năm 1849 (hiện đang bị tòa án hoãn lại) và vụ kiện chống lại Đạo luật 10 của Wisconsin, một đạo luật hạn chế quyền thương lượng tập thể của nhân viên khu vực công được Thống đốc đảng Cộng hòa Scott Walker thông qua năm 2011.
Tính toàn vẹn của cuộc bầu cử cũng là mối quan tâm của những người bảo thủ: ngay sau khi Protasiewicz đắc cử năm 2023, đa số theo chủ nghĩa tự do của Tòa án Tối cao Wisconsin đã bãi bỏ lệnh cấm đối với các thùng bỏ phiếu trong tiểu bang và thúc đẩy cơ quan lập pháp tiểu bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát vẽ lại bản đồ của Đại hội đồng Tiểu bang và Thượng viện Tiểu bang. Phiếu bầu tháng 4 cũng bao gồm một sửa đổi được đề xuất nhằm đưa các yêu cầu về ID của cử tri vào hiến pháp tiểu bang.
Schimel chỉ ra lịch sử phản đối việc xác minh danh tính cử tri của Crawford cũng như công việc của bà với tư cách là luật sư chính đấu tranh chống lại việc này tại Tòa án Tối cao tiểu bang sau khi nó được thông qua vào năm 2011 .
“Chúng tôi không thể sử dụng nó cho đến cuộc bầu cử năm 2016 vì cuộc chiến pháp lý mà bà ấy đã dẫn đầu chống lại nó. Khi bà ấy tranh cử thẩm phán Tòa án Quận Dane, đó là vai trò mà bà ấy đang đảm nhiệm hiện nay — đó là quận tự do nhất của chúng tôi — khi bà ấy tranh cử ở đó, bà ấy đã khoe khoang về việc mình là luật sư đã dẫn đầu cáo buộc đó,” ông nói. “Bà ấy khoe khoang về việc mình là luật sư đã theo đuổi các cải cách bảo thủ khác. Bây giờ bà ấy giả vờ rằng mình không có ý kiến, nhưng bà ấy đã mời [trong] một cuộc phỏng vấn, bà ấy đã mời một vụ kiện vì… chúng tôi có một cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp trên lá phiếu để hỏi cử tri Wisconsin xem họ có muốn luật [căn cước] cử tri đó được ghi nhận trong hiến pháp hay không.”
“Bà ấy đang tiết lộ họ sẽ làm gì để bãi bỏ điều này. Ở Wisconsin, việc xác minh danh tính cử tri được hơn 70 phần trăm ủng hộ. Nó sẽ được thông qua miễn là cử tri rời khỏi phe bảo thủ và bỏ phiếu cho điều này. Nhưng bà ấy đã ra hiệu nếu bà ấy ngồi trên ghế thẩm phán, [rằng] bà ấy sẽ tìm cách bãi bỏ nó,” ông nói.
Cuộc bầu cử Tòa án Tối cao Wisconsin năm 2025 đã thu hút khoản chi tiêu khổng lồ từ bên ngoài tiểu bang và đã phá vỡ kỷ lục chi tiêu toàn quốc trước đó cho một cuộc thi tư pháp — 56 triệu đô la cho cuộc đua vào Tòa án Tối cao Wisconsin năm 2023 — ở mức hơn 81 triệu đô la . Một bài đánh giá của Milwaukee Journal Sentinel cho thấy 77 phần trăm các nhà tài trợ của Crawford đến từ bên ngoài Wisconsin, so với chỉ 15 phần trăm các nhà tài trợ của Schimel.
“Thật điên rồ khi người dân California sẽ quyết định ai sẽ là người của Tòa án Tối cao Wisconsin. Điều đó là sai. Tôi đang tranh cử cho người dân Wisconsin và hơn bốn phần năm tiền bạc và tiền quyên góp của tôi đến từ những người bỏ phiếu ngay tại Wisconsin. Chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta biến số tiền đó thành phiếu bầu vào ngày 1 tháng 4”, Schimel nói.
“Những người ủng hộ đối thủ của tôi đều là con trai trong các môn thể thao của con gái, con trai, con trai trong phòng vệ sinh của con gái — tất cả những thứ đó. Đó là những người đứng về phía cô ấy. Đó là những người tài trợ cho chiến dịch của cô ấy,” ông nói thêm.
Cuộc thăm dò gần đây cho thấy cuộc đua rất căng thẳng ở tiểu bang chiến trường, nhưng cũng chỉ ra rằng nhiều cử tri không biết nhiều về cả hai ứng cử viên. Schimel cho biết "cuộc thăm dò duy nhất có ý nghĩa là cuộc thăm dò vào ngày 1 tháng 4".
“Các cuộc thăm dò mà tôi đang thấy, thực ra là các cuộc thăm dò đáng tin cậy mà tôi đang thấy, cho thấy chúng ta ngang ngửa, rằng điều này là ngang ngửa, điều đó có nghĩa là tôi đang dẫn trước, bởi vì phe bảo thủ luôn có số phiếu thấp hơn trên toàn quốc, nhưng cụ thể là ở Wisconsin,” ông đánh giá. “Vì vậy, trong một trận đấu cân bằng ngay bây giờ, điều này hoàn toàn nằm trong tầm tay chúng ta.”
“Một biện pháp khác mà tôi nghĩ là quan trọng hơn các cuộc thăm dò là những gì bạn đang thấy trên thực tế. Tôi, chỉ 15 phút trước, đã hoàn thành việc động viên một đội ngũ lớn những người gõ cửa từng nhà đang tiến ra. Chúng tôi có năng lượng. Chúng tôi có những người đang viết bưu thiếp, gọi điện thoại, gửi email, dựng biển báo, gõ cửa từng nhà. Tất cả những điều này đang diễn ra với một năng lượng mà tôi chưa từng thấy đối với bất kỳ cuộc đua nào tại tòa án mùa xuân”, ông nói.
“[Năng lượng] [thực sự] vượt quá mức cho phía chúng tôi. Phía họ thì thiếu sức sống. Họ tức giận, và họ không có gì để tập hợp lại. Chúng tôi làm vậy ở đây vì chúng tôi biết rằng mọi thứ đều đang bị đe dọa,” ông nói thêm.
