Davis là cộng sự hơn 20 năm của Musk, người đang áp dụng tôn chỉ hành động "đập đi xây lại" của ông tại DOGE để cắt giảm chi tiêu chính phủ Mỹ.
Khi Elon Musk mua lại Twitter vào năm 2022, Steve Davis, một trong những trợ lý hàng đầu của ông, đã tập trung vào việc cắt giảm chi phí ở công ty này đến mức thắc mắc cả về việc trả bao nhiêu tiền cho dịch vụ vệ sinh tại trung tâm dữ liệu ở Atlanta.
Davis, lãnh đạo công ty chuyên cung cấp dịch vụ xây dựng và sửa chữa đường hầm Boring thuộc sở hữu của Musk, lúc đó được giao nhiệm vụ cắt giảm chi phí tại Twitter. Ông trở nên nổi tiếng với việc luôn ép giá các nhà cung cấp, nhanh chóng sa thải hàng loạt lãnh đạo cấp cao và khiến những nhân viên cấp dưới luôn bất an, theo lời các cựu nhân viên Twitter, nay là mạng xã hội X.
Steve Davis tại trụ sở SpaceX ở Los Angeles, tháng 7/2019. Ảnh: AFP
Theo giới quan sát, cách Davis chạy đua nâng cao hiệu quả hoạt động cũng như cắt giảm bộ máy tại Twitter không khác gì một cuốn "sổ hướng dẫn" đang được áp dụng cho chiến dịch tinh giản chính phủ Mỹ, khi ông trở thành "cánh tay phải" của Musk để vận hành Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE).
Lo âu đã lan rộng khắp các cơ quan chính phủ ở Washington khi tỷ phú giàu nhất thế giới ráo riết hiện thực hóa cam kết cắt giảm ngân sách, tinh gọn bộ máy mà Tổng thống Donald Trump đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử.
Cách tiếp cận "không khoan nhượng" của DOGE đã được thể hiện rõ qua việc chính quyền Trump đang tiến tới xóa bỏ Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), tổ chức viện trợ nước ngoài với 10.000 nhân viên và ngân sách 40 tỷ USD.
Một quan chức USAID cho biết Davis và Musk đang miệt mài thúc đẩy nỗ lực này. Davis thường xuyên liên lạc với Peter Marocco, quan chức thuộc Bộ Ngoại giao đang chỉ đạo việc tinh giản USAID.
Thực tế, vai trò nổi bật của Davis tại DOGE không khiến những người từng làm việc với ông và Musk ngạc nhiên. Davis đã dành hơn 20 năm giúp cắt giảm chi phí tại các doanh nghiệp như SpaceX, Boring và Twitter, khiến ông trở thành lựa chọn số một đối với Musk cho vai trò mới tại DOGE.
Năm 2003, khi còn là một sinh viên kỹ thuật hàng không vũ trụ tại Đại học Stanford, Davis đã được Musk đích thân chọn để gia nhập SpaceX vào thời điểm mà việc chế tạo tên lửa phóng có thể tái sử dụng còn rất mơ hồ.
Theo cuốn tiểu sử về Elon Musk của tác giả Ashlee Vance xuất bản năm 2015, ông đã gọi cho trợ lý giảng dạy tại trường của Davis hỏi tên những sinh viên mới tốt nghiệp chăm chỉ và chưa lập gia đình. Davis phù hợp với yêu cầu và bắt đầu tham gia dự án phát triển tên lửa đẩy Falcon 1 ở Quần đảo Marshall, đôi khi ngủ trong căn lều ngay bên cạnh tên lửa.
Ông sau đó tham gia nghiên cứu Falcon 9, tên lửa chủ lực của SpaceX, và tàu vũ trụ Dragon Capsule. Khi Musk trao cho Davis ngân sách 5.000 USD để mua một linh kiện được báo giá 120.000 USD, ông đã làm nên điều không tưởng: Thiết kế linh kiện tương tự trong 9 tháng với chi phí chỉ 3.900 USD.
Davis điều hành Boring trong hơn 8 năm qua, kể từ khi Musk nảy ra ý tưởng về việc di chuyển nhanh dưới lòng đất trong lúc đang kẹt xe ở Los Angeles hồi cuối năm 2016. Theo lời các cựu nhân viên tại đây, ông nổi tiếng là người tiết kiệm. Mọi khoản chi phí, dù nhỏ đến đâu, cũng đều phải qua bàn làm việc của Davis. Điều này khiến việc phê duyệt mọi thứ trở nên khó khăn nhưng giúp ông giữ được mức ngân sách thấp.
Davis thậm chí tự duyệt các khoản chi đến vài trăm USD, điều được coi là bất thường với một công ty đã huy động thành công khoảng 800 triệu USD vốn.
Hai cựu nhân viên Boring cho hay Davis quản lý công ty với yêu cầu cực cao và không ngừng tập trung vào hiệu quả.
"Ông ấy ghét lãng phí", một người nói, "Ông ấy muốn tham gia vào mọi quá trình ra quyết định".
Davis cũng đưa ra những điều kiện khó khăn với các nhà cung cấp sản phẩm như thép nguyên liệu, cảm biến hay thậm chí những mặt hàng nhỏ như phụ kiện đường ống. Chỉ thị ưa thích của Davis dành cho nhân viên khi tiến hành đàm phán là: "Lật lại vấn đề và hỏi lại".
"Davis đã chứng minh qua tất cả những nỗ lực của mình rằng ông ấy có thể làm được nhiều điều với rất ít nguồn lực trong tay", một cựu nhân viên Boring nhận xét.
Nhưng ba người từng làm việc với Davis mô tả ông đôi khi khá "tàn nhẫn" hoặc lạnh lùng. Một cựu nhân viên kể Davis có lần lên lịch họp trùng với kỷ niệm 13 năm ngày cưới của nhân viên này. Ông từ chối thay đổi lịch, nhưng sau đó không xuất hiện tại cuộc họp.
Khi Musk mua lại Twitter, không ai khác ngoài Davis là người được chọn tham gia vào quá trình tiếp quản nền tảng mạng xã hội này.
Davis đam mê công việc đến nỗi có một thời gian, ông ngủ lại tại văn phòng Twitter cùng bạn đời và đứa con mới sinh của họ. Một cựu nhân viên X cho hay Davis sẽ gọi cho họ vào bất kỳ giờ nào trong ngày, kể cả ban đêm hay cuối tuần để thảo luận công việc.
Davis luôn chú trọng đến việc thu thập dữ liệu để cắt giảm chi phí. Trong các tài liệu từ vụ kiện do các cựu nhân viên Twitter đệ trình năm 2023, Davis đã tham gia vào nhiều cuộc thảo luận qua email liên quan đến cắt giảm. Một email gửi cho Davis thậm chí có tiêu đề "Email về tiết kiệm hàng ngày".
Vụ kiện mô tả Davis quyết tâm cắt giảm mạnh chi phí và nhân lực ở Twitter để làm hài lòng Musk. Trong một cuộc họp năm 2022, Davis cho biết công ty sẽ ngừng làm việc với các nhà môi giới để đàm phán hợp đồng cho thuê tài sản nhằm giảm chi phí. Khi được hỏi lý do, Davis và các đồng minh khác của Musk tại cuộc họp nói rằng "Elon muốn điều này", theo đơn kiện.
Elon Musk (trái) và Steve Davis tại một sự kiện của công ty Boring ở Los Angeles hồi năm 2018. Ảnh: Boring Company
Davis yêu cầu phó chủ tịch phụ trách bất động sản lúc bấy giờ của Twitter là Tracy Hawkins tìm cách tiết kiệm 500 triệu USD một năm. Sau khi Hawkins và nhóm của bà cảnh báo Davis về những rủi ro tài chính khi phá vỡ hợp đồng cho thuê, như phí bồi thường đơn phương chấm dứt hợp đồng, Davis nói "chúng ta sẽ không trả những khoản đó. Chúng ta sẽ không trả tiền cho chủ nhà".
Khi một nhân viên Twitter nói với Davis rằng công ty cần giấy phép xây dựng để lắp đặt phòng tắm riêng bên cạnh văn phòng của Musk, Davis bác bỏ.
"Chúng ta không làm vậy. Chúng ta không cần tuân theo những quy tắc đó", ông trả lời.
Một cựu nhân viên Twitter cho hay chiến thuật thường được Davis sử dụng là ngừng thanh toán cho các nhà cung cấp, buộc họ phải đàm phán lại các điều khoản có lợi hơn đối với Twitter.
Một số người khi đó suy đoán Davis sẽ trở thành giám đốc điều hành Twitter. Nhưng sau cùng, ông trở lại Boring, nơi có cơ sở chính tại Las Vegas và Bastrop, Texas, gần Austin.
Tại đây, ông tiếp tục củng cố danh tiếng của mình như một ông chủ siêu tiết kiệm và nghiêm khắc.
Các nhân viên cũ vẫn kể lại cho nhau những câu chuyện về việc họ được điều bay qua lại giữa Austin và Las Vegas để giao nhận các linh kiện cần thiết, như cảm biến cho máy khoan đường hầm. Davis thích nhận các linh kiện trong ngày hơn là vận chuyển chúng qua dịch vụ thương mại và phải chờ sang ngày hôm sau.
Có lần, các nhân viên suýt rơi vào khủng hoảng khi một linh kiện quan trọng bị lạc đường khi đến Las Vegas. Chiếc xe tải vận chuyển mà Boring theo dõi từ xa đã dừng lại không rõ lý do nhiều giờ ở Arizona. Trước áp lực phải đáp ứng thời hạn ngặt nghèo của Davis, họ đã trả tiền cho người họ hàng của một nhân viên sống gần khu vực để tìm đến nơi chiếc xe đang đỗ và thúc giục tài xế di chuyển.
Một số người cho biết Davis thường lên lịch họp lúc 19h hoặc muộn hơn cho các kỹ sư. Ông thường tham gia từ xa. Một người thường xuyên nói chuyện với Davis qua điện thoại kể rằng ông luôn cố gắng làm nhiều việc cùng lúc trong các cuộc họp, vừa ăn vừa gọi điện.
Đa nhiệm dường như là đặc điểm gắn liền với Davis từ thời sinh viên. Trong khi đang theo học tiến sĩ kinh tế tại Đại học George Mason ở Fairfax, Virginia, Davis vẫn làm việc toàn thời gian tại SpaceX và sở hữu một cửa hàng sữa chua mang tên Mr. Yogato tại Dupont Circle, Washington. Alex Tabarrok, giáo sư cũ của Davis, vẫn nhớ cách cậu học trò xoay xở với đủ loại vai trò khác nhau.
"Tôi đã nói với cậu ấy 'này, em đang học lấy bằng tiến sĩ đấy, không thể vừa làm cho công ty vừa điều hành doanh nghiệp cùng lúc được. Hãy tập trung lấy bằng tiến sĩ đi'", giáo sư Tabarrok kể.
Nhưng Davis không từ bỏ bất kỳ mục tiêu nào. Ông đưa xu hướng kinh doanh tại Mr. Yogato vào một bài báo học thuật và mang sữa chua đến lớp cho các bạn nếm thử. Tabarrok không nhớ điểm của Davis, nhưng nói rằng người này khá nổi bật.
"Cậu ấy có rất nhiều năng lượng và tinh thần kinh doanh mạnh mẽ", ông nói. "Thật thú vị khi thấy cậu ấy trở thành 'cánh tay phải' đáng tin cậy nhất của Elon".
