Công nghệ trí khôn nhân tạo (AI) có thể khiến nhiều nơi ở Hoa Kỳ, trong đó có California, sử dụng lại năng lượng nguyên tử.
Theo CalMatters hôm Thứ Năm, 30 Tháng Giêng, sử dụng AI là một cách giúp tạo ra nhiều việc làm và lợi nhuận ở California, nơi sinh ra của công nghệ này. Tuy vậy, nó sử dụng rất nhiều năng lượng.
Một câu hỏi cho ChatGPT sử dụng năng lượng như mở một bóng đèn 20 phút, một nhà nghiên cứu nói với NPR.
Sự lan truyền ngày càng rộng rãi của AI có thể làm hư kế hoạch xóa bỏ hết thải khí carbon từ đây đến năm 2045, cho dù các công ty AI cung cấp cho tiểu bang nhiều tiền thuế.
Vấn đề này đang làm các nhà lập pháp của tiểu bang cân nhắc về một giải pháp từng được cho rằng không thể tưởng tượng được là sử dụng lại năng lượng nguyên tử để tạo sự cải tiến và phát triển kinh tế như thập niên 1960.
Một số nhà lập pháp đang kêu gọi xây thêm lò nguyên tử, cũng như tìm cách cải tiến lò nguyên tử Diablo Canyon vẫn còn hoạt động ở vùng ven biển miền Trung California. Lò nguyên tử đó do công ty Pacific Gas & Electric giám sát, và họ cho biết sẵn sàng để mở lò nguyên tử này lâu hơn dự định.
Các nhà lập pháp và các cơ quan của California đang có những biểu hiện nhỏ của sự thay đổi suy nghĩ về năng lượng nguyên tử, từng quyết tâm dẹp hoàn toàn năng lượng nguyên tử ở tiểu bang. Họ đang bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố ngoài tiểu bang như mục tiêu về môi trường; các tập đoàn công nghệ đang bắt đầu nỗ lực khôi phục năng lượng nguyên tử; và liên bang thông qua luật phát triển lò nguyên tử và chế tạo công nghệ nguyên tử mới do Tổng Thống Joe Biden ký vào mùa Hè năm ngoái.
Thượng Nghị Sĩ Henry Stern của California, thành viên của Ủy Ban Năng Lượng Thượng Viện và là một luật sư môi trường, được nhiều nhà hoạt động về môi trường chống nguyên tử nêu tên. Ông cũng là một người phản đối lò nguyên tử Diablo Canyon, nhưng cho rằng sẽ có nhiều dự luật ủng hộ năng lượng nguyên tử trong tương lai.
Công nghệ AI có thể sẽ phát triển và sử dụng năng lượng ít hơn, giảm nhu cầu cần khôi phục năng lượng nguyên tử lại. Công ty DeepSeek của Trung Quốc mới công bố một mẫu AI, và cho biết chỉ sử dụng một phần năng lượng so với các đối thủ cạnh tranh của Mỹ. Tuy nhiên, những gì công ty đó nói có chính xác hay không vẫn còn được tranh cãi.
Các tập đoàn công nghệ đang kêu gọi sử dụng năng lượng nguyên tử như Tổng Thống Richard Nixon từng kêu gọi xây dựng 1,000 lò nguyên tử ở Hoa Kỳ vào năm 2000, nhưng thiếu 900 lò so với mục tiêu, và hiện nay nước Mỹ vẫn còn 90 lò nguyên tử hoạt động.
Các tập đoàn công nghệ cho biết họp muốn tăng số lò nguyên tử và đã có những giải pháp ra khỏi California để có thêm năng lượng.
Microsoft từng ký hợp đồng vào Tháng Chín năm ngoái để mở lại một lò nguyên tử ở Pennsylvania. Amazon và Google công bố ký thỏa thuận với các công ty năng lượng chuyên thiết kế lò nguyên tử nhỏ.
Meta cũng công bố vào Tháng Mười Hai, đang lấy ý kiến về năng lượng nguyên tử để giúp theo đuổi công nghệ AI.
Những tập đoàn công nghệ hầu hết muốn có những lò nguyên tử nhỏ, tạo năng lượng bằng 1/3 các lò bình thường, nhưng dễ xây dựng và tốn ít chi phí hơn. Tuy nhiên, những lò nguyên tử nhỏ này chỉ mới là thiết kế, và chưa được thử nghiệm.
Vào năm 1976, California đưa đạo luật ngưng xây lò nguyên tử mới cho đến khi chính phủ liên bang có kế hoạch bỏ chất thải nguyên tử lâu dài. Sau đó gần năm thập niên, chính phủ liên bang vẫn chưa nghĩ ra được cách bỏ chất thải.
Vào năm 2013, công ty điện lực Edison cho biết sẽ đóng cửa lò nguyên tử San Onofre ở San Diego County vì bị hư một số thiết bị, làm California chỉ còn hai lò ở Diablo Canyon.
Các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới đang chạy đua để tạo ra những công cụ AI mới nhất, cần sử dụng rất nhiều điện, nhưng ít ai biết rõ cần bao nhiêu điện vì thế giới công nghệ không bao giờ rõ ràng về vấn đề này. Tuy vậy, ai cũng biết họ cần nhiều trung tâm dữ liệu để tạo năng lượng cho AI và những trung tâm đó cần rất nhiều năng lượng.
Nhật báo Los Angeles Times cho biết California có ít nhất 270 trung tâm dữ liệu, và đa số tọa lạc tại khu vực kỹ nghệ Silicon Valley. Các tập đoàn công nghệ còn đang có kế hoạch mở thêm nhiều trung tâm khắp tiểu bang.
Năm 2025 và 2026 sẽ là giai đoạn quan trọng về sự cân nhắc của các nhà lập pháp California về năng lượng nguyên tử. Những thay đổi chính sách ở California sẽ tạo ra một quá trình lựa chọn nơi xây lò nguyên tử chậm và lâu dài, khác với cách mà các tập đoàn công nghệ muốn hoạt động.
Ngoài thay đổi luật về nguyên tử ở California và xin được giấy phép từ nhiều cơ quan tiểu bang và liên bang, những công ty muốn xây lò nguyên tử có thể đối mặt với nhiều vụ kiện cũng như sự phản đối của các nhóm chống nguyên tử.
Cũng trong giai đoạn này, các tập đoàn công nghệ sẽ làm rõ là họ muốn theo đuổi năng lượng nguyên tử ở California hay muốn giải quyết vấn đề năng lương tại các tiểu bang khác. Một lý do là vì nhiều công ty AI có trụ sở ở California, nhưng điều đó không có nghĩa là trung tâm dữ liệu của họ phải đặt tại tiểu bang này.
Những dự luật về nguyên tử được đưa ra trong những năm gần đây thất bại trước khi các tập đoàn công nghệ muốn đầu tư vào năng lương nguyên tử, nên không được vận động trong giai đoạn năm 2023 và 2024. Sự ủng hộ từ công chúng và vận động cho hai dự luật đến từ một số nhóm ủng hộ nguyên tử nhỏ cùng một số nhóm lao động và Học Viện Năng Lượng Nguyên Tử.
Một số nhà lập pháp nói với CalMatters, họ không phản đối chuyện các tập đoàn công nghệ muốn tham gia vào tranh cãi về năng lượng ở California, có thể tạo ra nhiều cuộc đối thoại thú vị, và có thể mang lại nhiều thay đổi tích cực cho tiểu bang.
