Một thẩm phán liên bang ra lệnh kéo dài thời hạn chót Tổng thống Donald Trump đưa ra cho nhân viên liên bang nào tự nguyện xin nghỉ việc trước cuối ngày 6/2 sẽ nhận được một khoản ưu đãi tài chính.
Phán quyết của Thẩm phán Tòa án Liên bang George O'Toole Jr tại Boston đã chỉ đạo chính quyền gia hạn thời hạn đó cho đến sau phiên tòa mà ông lên lịch vào chiều 10/2. Ông O'Toole không nói gì về tính hợp pháp của chương trình ông Trump đưa ra, vốn đang bị một số công đoàn lao động phản đối. Thẩm phán cho biết sẽ cân nhắc các lập luận vào tuần tới.
Tại Tòa Bạch Ốc, phát ngôn viên Karoline Levitt cho hay hơn 40.000 nhân viên liên bang đã nộp đơn xin nghỉ việc, đổi lại, họ sẽ tiếp tục được trả lương cho đến ngày 30 tháng 9.
“Chúng tôi khuyến khích những nhân viên liên bang tại thành phố này chấp nhận lời đề nghị rất hào phóng này”, bà cho biết vào khoảng thời gian phán quyết của thẩm phán được đưa ra. “Họ không muốn trở lại văn phòng làm việc. Nếu họ muốn lừa đảo người dân Mỹ, thì họ được phép nhận khoản tiền này và chúng tôi sẽ tìm những người có trình độ cao” để thay thế họ.
Chương trình nghỉ việc này do ông Elon Musk, doanh nhân tỷ phú đang là cố vấn hàng đầu của ông Trump, điều phối. Đây là một phần trong mục tiêu của tổng thống đảng Cộng hòa nhằm xây dựng lại chính phủ liên bang, làm suy yếu những gì mà các đồng minh của ông tố cáo là “nhà nước ngầm” vốn làm suy yếu nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Các quan chức chính quyền cho rằng họ có thể tiết kiệm tiền của người thọ thuế bằng cách trao cho nhân viên “một cơ hội có giá trị, chỉ có một lần trong đời”.
Đảng Dân chủ và các công đoàn cảnh báo rằng người lao động có thể rơi vào thế kẹt.
Vào ngày 5/2, chính quyền đã tăng cường áp lực buộc nhân viên phải nghỉ việc, gửi lời nhắc nhở rằng tiếp theo sau có thể là chuỗi sa thải hoặc cho nghỉ việc.
“Phần lớn các cơ quan liên bang có khả năng sẽ bị thu hẹp quy mô thông qua việc tái cấu trúc, sắp xếp lại và cắt giảm biên chế”, thông báo từ Văn phòng Quản lý Nhân sự, một trung tâm trong nỗ lực thu hẹp quy mô chính phủ của ông Musk, nói.
Thông báo cho biết bất kỳ ai muốn tiếp tục ở lại sẽ phải “trung thành” và “phải tuân theo các tiêu chuẩn nâng cao về sự phù hợp và hành vi khi chúng tôi tiến lên phía trước”. Một số nhân viên cũng có thể được phân loại lại để hạn chế các biện pháp bảo vệ công chức.
Thông báo nói “Những nhân viên có hành vi sai phạm hoặc có các hành vi sai trái khác sẽ được ưu tiên điều tra và kỷ luật thích hợp, bao gồm cả việc chấm dứt hợp đồng.”
Đảng Dân chủ kêu gọi người lao động không nên chấp nhận chương trình này vì nó không thông qua sự cho phép của Quốc hội, làm tăng nguy cơ họ sẽ không được trả lương.
“Đây là một trò bịp chứ không phải là một đợt nghỉ việc được thưởng tiền,” ông Everett Kelley, chủ tịch Liên đoàn Công nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ cho biết.
Ông Kelley cho biết ông nói với người lao động rằng “nếu là tôi, tôi sẽ không làm điều đó”.
Một nhân viên tại Bộ Giáo dục, người cũng nói với điều kiện giấu tên vì sợ bị trả thù, cho biết chính quyền dường như rất muốn mọi người ký vào thỏa thuận.
Thỏa thuận này ‘chính xác như những gì nó thể hiện’
Ông Trump đã giao cho ông Musk, người đàn ông giàu nhất thế giới, phụ trách cái gọi là Cơ quan Hiệu quả Chính phủ, đây là một sáng kiến toàn diện nhằm giảm quy mô và phạm vi của chính phủ liên bang.
Các quan chức chính quyền Trump đã tổ chức các buổi hỏi đáp với nhân viên khi thời hạn nộp đơn đến gần.
Rachel Oglesby, chánh văn phòng Bộ Giáo dục, người trước đây làm việc tại Viện Chính sách Nước Mỹ Trên hết, nói ông Trump đang cố gắng cắt giảm lực lượng lao động liên bang.
“Tôi biết có rất nhiều câu hỏi về việc liệu điều đó có thật hay chỉ là trò lừa bịp”, bà nói. “Và nó chính xác như những gì nó thể hiện. Đó là một trong nhiều công cụ mà ông ấy đang sử dụng để cố gắng thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử là cải cách công chức và thay đổi DC (tức thủ đô Washington của Mỹ).”
Theo một bản ghi âm mà AP có được, vấn đề này cũng đã được thảo luận trong một cuộc họp với các nhân viên Bộ Nông nghiệp. Ông Marlon Taubenheim, một viên chức nhân sự, thừa nhận rằng “đây là thời điểm rất thử thách” và “có rất nhiều căng thẳng”.
“Thật không may, chúng tôi không có tất cả các câu trả lời,” ông nói.
Bà Jacqueline Ponti-Lazaruk, một lãnh đạo cơ quan khác, cho biết nhân viên “có lẽ không có đủ thời gian để đưa ra quyết định thay đổi cuộc đời”.
Đối với những người ở lại, bà nói, “chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc”.
Những lời đảm bảo từ các quan chức hành chính không làm giảm bớt mối lo ngại trong nhiều cơ quan. Một số nhân viên liên bang cho biết họ không tin tưởng vào tính hợp lệ của các đề nghị, nghi ngờ rằng ông Trump có thẩm quyền giải ngân tiền. Những người khác chỉ ra hồ sơ gian lận của ông với tư cách là một ông trùm bất động sản ở New York.
Các kế hoạch của Musk đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình ở Washington
Các cuộc biểu tình rải rác đã nổ ra bên ngoài các tòa nhà liên bang, bao gồm cả cuộc biểu tình vào ngày 4/2 tại Văn phòng Quản lý Nhân sự.
“Tôi đang chấp nhận rủi ro và mạnh dạn và cố gắng khiến nhiều nhân viên liên bang hơn chấp nhận rủi ro để lên tiếng”, Dante O'Hara, người cho biết ông làm việc cho chính phủ, nói. “Bởi vì nếu chúng tôi không làm vậy, thì tất cả chúng tôi sẽ mất việc và họ sẽ đưa tất cả những người trung thành hoặc những người sẽ là lực lượng xung kích của họ”.
Các công việc trong chính phủ thường được coi là vị trí an toàn, nhưng O'Hara cho biết có nỗi sợ hãi trong lực lượng lao động. Cảm giác từ các đồng nghiệp của ông là “Tôi không biết liệu mình có còn ở đây vào ngày mai không vì, giống như, chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra.”
Ông Dan Smith, một cư dân Maryland có cha là nhà khoa học nghiên cứu tại Bộ Nông nghiệp, cho biết những người làm việc cho chính phủ liên bang “không được đánh giá cao và bị coi thường”.
“Một chuyện là thu hẹp quy mô chính phủ. Một chuyện là cố gắng xóa sổ nó”, ông Smith nói. “Và đó là những gì đang diễn ra. Và đó là điều đáng sợ và ghê tởm và cần phải đẩy lùi”.
Bà Mary-Jean Burke, một nhà vật lý trị liệu của Bộ Cựu chiến binh tại Indianapolis, cho biết bà lo ngại rằng sẽ có quá nhiều người rời đi, gây nguy hiểm cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Bà Burke, người cũng là một viên chức công đoàn, cho biết những nghi ngờ cũng ngày càng tăng về việc có nên chấp nhận lời đề nghị hay không.
Vẫn theo lời bà, ông Trump đã đạt được mục tiêu rõ ràng của mình là làm rung chuyển lực lượng lao động liên bang.
