Từ «MAGA» đến «MEGA»: Phe cực hữu châu Âu trông chờ Trump tiếp sức

[vuitoichat]

Theo như sự hiện diện của các lãnh đạo hoặc những gương mặt hàng đầu của rất nhiều đảng cực hữu ở châu Âu tại buổi lễ nhậm chức tổng thống của Donald Trump ngày 20/01/2025 vừa qua, bởi phe cực hữu châu Âu nay cũng mơ đến MEGA ( Make Europe Great Again - Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại).

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (T) gặp thủ tướng Ý Giorgia Meloni tại Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida, Hoa Kỳ, ngày 04/01/2025. via REUTERS - ITALIAN GOVERNMENT

Tại buổi lễ nhậm chức tổng thống của Donald Trump ngày 20/01/2025, đã có sự hiện diện của các lãnh đạo hoặc những gương mặt hàng đầu của rất nhiều đảng cực hữu ở châu Âu, như thủ tướng cực hữu của Ý Giorgia Meloni hay nghị sĩ châu Âu người Pháp Marion Maréchal.

Đối với các đảng này, chiến thắng của Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ có thể tạo điều kiện cho họ bành trướng thế lực. Trump đã trở lại nắm quyền cũng với khẩu hiệu "MAGA" ( Make America Great Again - Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại ), phe cực hữu châu Âu nay cũng mơ đến MEGA ( Make Europe Great Again - Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại).

“Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại” cũng chính là khẩu hiệu đã được thủ tướng dân tộc chủ nghĩa cực đoan của Hungary Viktor Orban sử dụng vào tháng 6 năm ngoái khi nước này bắt đầu đảm nhận chức chủ tịch luân phiên của Liên Hiệp Châu Âu. Orban là một trong số hiếm hoi lãnh đạo châu Âu thân cận với Trump và bản thân ông công khai ủng hộ Trump ngay từ năm 2016. Tuy không đến dự lễ nhậm chức tổng thống của nhà tỷ phú hôm 20/01, nhưng vào năm ngoái, thủ tướng Hungary đã gặp Trump đến 3 lần.

Phe cực hữu càng “hồ hởi phấn khởi” bởi vì trong hàng ngũ chính quyền Trump 2.0 nay có cả chủ nhân các tập đoàn công nghệ Elon Musk và Mark Zuckerberg, những người có nguồn tài chính dồi dào để hỗ trợ các đảng cực hữu châu Âu. Elon Musk đã thể hiện rõ mục tiêu của ông trên mạng xã hội X của ông vào thứ Bảy tuần trước, khi lấy lại khẩu hiệu của thủ tướng Hungary Orban: “Từ MAGA đến MEGA: Làm cho châu Âu vĩ đại trở lại”. Tỷ phú Mỹ, rất thân cận với Donald Trump, đặc biệt ủng hộ thủ tướng cực hữu của Ý Giorgia Meloni và đảng cực hữu Đức AfD.

Theo chân Elon Musk, nhiều người sử dụng Internet đã truyền bá khẩu hiệu “MEGA” trên nền tảng X vào cuối tuần này. Tại Pháp, công thức này đã được nghị sĩ châu Âu Marion Maréchal lấy lại vào cuối tuần qua. Trên mạng X, Marion Maréchal viết: “Động lực từ chiến thắng của Donald Trump chắc chắn sẽ truyền cảm hứng cho chúng ta”. Đồng thời, nữ nghị sĩ châu Âu kêu gọi một “cuộc cách mạng chống tư tưởng cấp tiến”. Nói chung, chủ thuyết của các đảng cực hữu châu Âu rất phù hợp với tư tưởng của Donald Trump, đó là triệt để chống nhập cư, bác bỏ thành phần tinh hoa, xem thường các định chế quốc tế…

Trên trang Euronews, ông Javier Carbonell, một nhà phân tích tại Trung tâm Chính sách Châu Âu, dự báo: "Chiến thắng của Trump sẽ có những tác động đối với phe cực hữu ở Liên Hiệp Châu Âu. Có một hiệu ứng lan tỏa đến những cử tri cảm thấy phe cực hữu nay đã trở nên bình thường hơn. Điều này tất nhiên sẽ làm gia tăng thế lực của các đảng cực hữu trong Liên Hiệp Châu Âu."

Tuy nhiên, theo bà Sophie Pornschlegel, phó giám đốc của tổ chức tư vấn Europe Jacques Delors, trả lời Euronews, trường hợp của Trump không thể lặp lại ở các nước Liên Hiệp Châu Âu: "Hệ thống bầu cử ở châu Âu ít phân cực hơn ở Hoa Kỳ, với các cấu trúc dân chủ và các luật bầu cử khác với Mỹ."

Dầu sao thì trong năm 2024 phe cực hữu đã trở nên mạnh hơn một chút trên chính trường Liên Hiệp Châu Âu. Sau cuộc bầu cử vào tháng 6, hiện giờ phe này có 187 nghị sĩ trong Nghị Viện Châu Âu. Xu hướng này cũng được thấy rõ tại các quốc gia thành viên Liên Âu. Chẳng hạn như tại Pháp, sau cuộc bầu cử Quốc Hội trước thời hạn vào tháng 7, đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc của bà Marine Le Pen đã vươn lên trở thành lực lượng chính trị đứng hàng thứ ba ở Hạ Viện, và là đảng đứng đầu về số ghế dân biểu. Tại Áo, Đảng Tự do Áo (FPÖ) lần đầu tiên đã giành chiến thắng trước đảng bảo thủ trong cuộc bầu cử Quốc Hội vào tháng 9. Hiện đảng cực hữu này đang thương lượng với đảng bảo thủ để lập nội các mới và như vậy lần đầu tiên sẽ nắm chức thủ tướng.