|
Chuột rút là tình trạng co thắt liên tục, không chủ ý của một hoặc nhiều nhóm cơ. Người bị chuột rút sẽ cảm thấy rất đau do cơ bị co thắt mạnh, vùng bị chuột rút không thể cử động được và kéo dài trong khoảng vài giây hoặc vài phút.
Nguyên nhân thường xuyên bị chuột rút
Chuột rút thường xảy ra khoảng vài giây đến vài phút, sau đó triệu chứng đau đớn sẽ giảm dần và biến mất hoàn toàn. Chuột rút có thể xảy ra trong khi vận động hoặc sau đó, đôi khi xuất hiện cả khi người bệnh đang ngủ say khiến họ tỉnh giấc. Mọi lứa tuổi đều có thể bị chuột rút, song người trưởng thành, nhất là người trên 60 tuổi và phụ nữ mang thai là dễ mắc phải nhất.
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra cơn co thắt cơ đột ngột này, có thể kể tới như:
Do thiếu hụt vitamin, khoáng chất
Sự thiếu hụt các vi chất như: natri, canxi, magie, kali… cũng dẫn đến tình trạng chuột rút. Sự thiếu hụt Natri do chế độ ăn hoặc do bệnh lý sẽ khiến cơ thể mất nước và bị chuột rút. Ngoài ra, các bệnh lý như xơ gan gây tích tụ dịch trong khoang bụng hoặc quá trình chạy thận cũng gây ra biến chứng chuột rút.
Thiếu hụt canxi, magie sẽ khiến hoạt động của mô thần kinh và các cơ cũng chịu ảnh hưởng, dễ dẫn đến chuột rút ở cơ bắp tay, cổ tay và chân. Tương tự, thiếu hụt Kali liên quan đến hoạt động của cơ, vì thế mà người có hàm lượng Kali trong máu thấp dễ gặp phải tình trạng chuột rút hơn.
Do mất nước
Mất nước có thể do nguyên nhân khách quan như hoạt động quá lâu và kéo dài trong thời tiết nóng bức, cơ thể ra nhiều mồ hôi song không bổ sung đủ bằng nước và chất điện giải. Đôi khi do sốt cao, nôn mửa nhiều, tiêu chảy khiến cơ thể mất nước và cũng dẫn đến tình trạng chuột rút.
Do ảnh hưởng của thai kỳ
Lý do khiến tình trạng chuột rút rất phổ biến ở phụ nữ mang thai là bởi nhiều thay đổi về hormone, cân nặng cơ thể và nhu cầu dinh dưỡng cao lên trong thai kỳ. Đặc biệt phụ nữ mang thai dễ bị thiếu hụt các khoáng chất như magie, photpho, canxi,… Bên cạnh đó, thai nhi lớn nhất là ở những tháng cuối thai kỳ dễ gây chèn ép lên mạch máu ở chi dưới, cơ và xương phải chịu áp lực lớn hơn từ trọng lượng cơ thể nên dễ nhức mỏi hơn.
Do bệnh lý, tác dụng phụ của thuốc
Các bệnh lý làm rối loạn tuần hoàn và lưu thông máu như: bệnh thiếu máu, bệnh huyết áp, tiểu đường, tim mạch, suy thận,… đều có thể là nguyên nhân gây ra chuột rút.
Một số thuốc điều trị khiến người bệnh bị chuột rút như: thuốc lợi tiểu, thuốc tránh thai, thuốc trị bệnh làm giảm nồng độ Magie và Kali kéo dài,…
Do vận động
Việc vận động đột ngột, vận động với cường độ cao kéo dài đều khiến cơ bắp phải gắng sức dẫn đến mệt mỏi. Tình trạng này thường gặp ở vận động viên thể thao, người phải vận động quá sức với các động tác không thường xuyên. Nguyên nhân do vận động quá sức gây mỏi cơ, acid lactic bị tích trong bắp thịt làm giảm truyền tín hiệu giữa thần kinh và cơ bắp, hậu quả là chứng chuột rút.
Nếu do nguyên nhân này, chuột rút có thể xảy ra trong hoặc sau khi vận động. Đôi khi sau khi vận động quá sức nhiều giờ, tình trạng chuột rút mới xảy ra. Khu vực cơ thường bị là các bắp thịt lớn như đùi và bắp chân.
Do chấn thương cơ, mỏi cơ
Khi cơ bị chấn thương, chúng có xu hướng co thắt lại nhằm giảm thiểu chuyển động, hạn chế chấn thương nhiều hơn. Cơ chế tự bảo vệ này của cơ thể chính là nguyên nhân gây chuột rút sau khi chấn thương cơ do vận động hoặc tai nạn.
Khi nằm, đứng hoặc ngồi một tư thế trong thời gian quá dài, bạn cũng có thể bị chuột rút. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất cứ ai, song người lớn tuổi là dễ gặp nhất. Tình trạng chuột rút do mỏi cơ khá dễ cải thiện, thường xuyên thay đổi tư thế, xoa bóp làm mềm cơ,… sẽ có tác dụng tốt.
Bị chuột rút thường xuyên có nguy hiểm không?
Nhìn chung đa phần các trường hợp chuột rút không đáng lo ngại, bằng biện pháp chăm sóc tại nhà sẽ có thể phòng ngừa và giảm thiểu bệnh. Tuy nhiên cần lưu ý các trường hợp chuột rút nặng, là dấu hiệu bệnh lý như: đái tháo đường, bệnh tuyến giáp trạng, Parkinson, thiếu máu, bệnh thận,… đều dễ bị co rút cơ.
Trong đó, đa số các trường hợp bị co thắt cơ đều xuất phát từ bệnh suy giảm tĩnh mạch chân. Do máu lưu thông trong tĩnh mạch bị tắc nghẽn, khiến các chất chuyển hóa tích tụ dưới da không truyền đến cơ được. Khi cơ bắp thiếu oxy sẽ dễ bị co rút gây cử động khó khăn. Ngoài ra, bệnh này còn gây phù nề ở chi dưới.
Ngoài ra, những người bị mất nước hay chất điện giải do tiêu chảy, buồn nôn, chảy nhiều mồ hôi đều dễ bị co rút cơ.
Chuột rút vào ban đêm xảy ra thường xuyên gây rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Nếu chuột rút xảy ra khi người bệnh đang hoạt động, tập thể thao như: đang bơi, đang lái xe, đang chạy bộ, đang điều khiển máy móc,… có thể gây tai nạn.
Vì thế không nên chủ quan nếu chuột rút thường xuyên xảy ra, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn cụ thể.
Đặc biệt, nên gặp bác sĩ nếu có các dấu hiệu chuột rút sau: cảm giác khó chịu nghiêm trọng, sưng chân, mẩn đỏ hoặc màu da thay đổi; xuất hiện tình trạng yếu cơ, chuột rút xảy ra thường xuyên; không tìm ra một nguyên nhân rõ ràng (chẳng hạn như tập thể dục quá sức).
Phòng ngừa tình trạng bị chuột rút
Để hạn chế chuột rút có thể phòng ngừa như:
Tắm nước ấm để máu lưu thông dễ dàng trong các khối cơ.
Không đi giày quá chật, gót giày quá cao. Đồng thời, nên mang tất đàn hồi hơi ép vào mạch máu, không gây ứ đọng ở tĩnh mạch chi dưới.
Uống đủ lượng nước cơ thể cần mỗi ngày trung bình từ 1,5 đến 2 lít nước. Trong và sau buổi tập thể dục, hãy bổ sung nước lọc hoặc nước có chất điện giải. Bạn cũng nên tránh uống rượu bia và cà phê vì chúng gây mất nước.
Căng cơ để khởi động trước và thư giãn sau khi tập thể dục. Nếu xuất hiện tình trạng chuột rút chân vào ban đêm, hãy kéo giãn cơ trước khi đi ngủ. Tập thể dục nhẹ, chẳng hạn như làm động tác đạp xe trong vài phút trước khi đi ngủ cũng có thể giúp ngăn ngừa chuột rút vào ban đêm.
Tập thể dục thường xuyên và nên nhớ khởi động kỹ trước khi tập để cơ bắp dẻo dai. Ngoài ra, cần tăng lượng canxi hoặc kali cho cơ thể bằng cách uống sữa, nước cam hay ăn chuối và cần giảm cân nếu thừa cân.
|
|
