Phát biểu mang tính phân biệt chủng tộc, khiếm nhã của diễn viên hài Hinchcliffe có thể khiến ông Trump mất lợi thế tại các bang chiến trường vào thời điểm quan trọng.
Diễn viên hài độc thoại Tony Hinchcliffe, 40 tuổi, tối 27/10 được mời diễn thuyết tại sự kiện vận động của ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump ở thành phố New York. Đây là một trong những cuộc mít tinh cuối cùng của ông Trump, khép lại hành trình vận động qua nhiều bang để thuyết phục cử tri bầu cho ứng viên đảng Cộng hòa vào tuần sau.
Nhưng trong sự kiện quan trọng như vậy, Hinchcliffe lại đưa ra những câu đùa mang tính phân biệt chủng tộc, chia rẽ, như mô tả Puerto Rico là "hòn đảo đầy rác rưởi trôi nổi giữa đại dương", nói những lời khiếm nhã về người da màu và gốc Latin.
Sự kiện làm dấy lên hàng loạt chỉ trích nhằm vào Hinchcliffe và ông Trump, trong lúc cựu tổng thống đang cố tiếp cận các nhóm cử tri khác nhau để tăng khả năng đắc cử. Ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris đang dẫn trước ông Trump đáng kể trong số cử tri gốc Latin, nhưng vẫn còn khoảng 1/3 nhóm này chưa quyết định bầu cho ai.
"Chuyện này sẽ khiến ông ta mất phiếu", James Carville, chiến lược gia kỳ cựu của đảng Dân chủ, cựu cố vấn cấp cao của cựu tổng thống Bill Clinton, nói với MSNBC. "Tôi cam đoan với bạn là cộng đồng người Puerto Rico sẽ không chấp nhận điều này".
Puerto Rico là vùng lãnh thổ thuộc Mỹ ở vùng Caribe. Cư dân đảo không tham gia bỏ phiếu bầu tổng thống Mỹ, nhưng khoảng 5,8 triệu người Puerto Rico đang sống ở Mỹ, gấp gần hai lần so với số người đang sống trên đảo. Nhóm cử tri gốc Puerto Rico đông đảo này có thể định hình cuộc đua, đặc biệt là ở các bang chiến trường, nơi thắng thua được quyết định bằng cách biệt vài nghìn phiếu bầu.
Diễn viên hài Tony Hinchcliffe phát biểu tại cuộc vận động của ông Donald Trump ở New York ngày 27/10. Ảnh: AP
Theo giới chuyên gia, cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay sẽ được định đoạt bởi 7 bang chiến trường, gồm Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Bắc Carolina, Pennsylvania và Wisconsin. Trong số này, Pennsylvania được coi là bang phải thắng với cả ông Trump lẫn bà Harris.
Kết quả các thăm dò gần đây cho thấy ông Trump dẫn trước bà Harris ở Nevada, Pennsylvania, Georgia, Arizona và Bắc Carolina. Bà Harris dẫn trước đối thủ ở Michigan. Hai ứng viên ngang ngửa nhau ở Wisconsin.
Pennsylvania có khoảng 486.000 người Puerto Rico sinh sống, tương đương 3,7% dân số bang. Theo thăm dò do FiveThirtyEight tập hợp, ông Trump đang dẫn trước bà Harris chỉ 0,2 điểm phần trăm tại đây.
Nhưng sau bài phát biểu của Hinchcliffe, cộng đồng Puerto Rico ở Pennsylvania phẫn nộ đến mức một số người đã biểu tình tại thành phố Allentown, nơi ông Trump tổ chức sự kiện vận động ngày 29/10.
Ngay cả các thành viên đảng Cộng hòa cũng bức xúc với lời lẽ của Hinchcliffe. Thượng nghị sĩ Rick Scott, đại diện bang Florida, viết trên X rằng trò đùa của diễn viên này "không đáng cười và không đúng sự thật".
"Tôi đã tới Puerto Rico nhiều lần, và đó là nơi tuyệt đẹp mà mọi người nên tới thăm. Tôi sẽ làm mọi thứ có thể để giúp đỡ những người Puerto Rico ở Florida và trên hòn đảo", ông cho hay.
Anthony D’Esposito, nghị sĩ Cộng hòa đại diện bang New York, cũng viết trên X rằng ông tự hào về nguồn gốc Puerto Rico của mình và kêu gọi đảng Cộng hòa "bám sát thông điệp".
"Mẹ tôi sinh ra và lớn lên ở Puerto Rico. Đó là hòn đảo đẹp với nền văn hóa phong phú và là một phần không thể tách rời của Mỹ", D’Esposito viết. "Thứ duy nhất rác rưởi ở đây là lời đùa cợt tệ hại đó".
"Sự phẫn nộ lan như cháy rừng trong cộng đồng", Noberto Dominguez, quan chức phụ trách bầu cử của đảng Dân chủ tại Allentown, nói. "Công kích một nhóm cử tri lớn tại bang chiến trường rồi lại đến nơi họ sinh sống để kêu gọi ủng hộ không phải điều khôn ngoan".
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bang New York Gustavo Rivera, sinh ra và lớn lên ở Puerto Rico, tin chắc sự cố Hinchcliffe sẽ tác động tiêu cực đến chiến dịch tranh cử của ông Trump. Ông dự đoán "đám cháy rừng" sẽ lan khắp các cộng đồng người Puerto Rico từ New York đến Florida.
Giới phân tích cho rằng một số cử tri Puerto Rico dự định bỏ phiếu cho Trump sẽ đổi ý, bầu cho bà Harris hoặc không tham gia bầu cử nữa.
Tairy Pagan, nữ cử tri 41 tuổi ở Allentown, từng không định đi bỏ phiếu vì quá mệt mỏi về chính trị và tình hình kinh tế, nhưng đổi ý sau khi biết về lời đùa phân biệt chủng tộc của Hinchcliffe và quyết định sẽ bầu cho bà Harris.
Trước ngày 27/10, Enid Santiago, 46 tuổi, ủng hộ bà Harris nhưng không kêu gọi ai khác ngoài gia đình chọn ứng viên Dân chủ. Giờ đây, Santiago cảm thấy phẫn nộ và cô quyết tâm tìm cách để mọi người Puerto Rico xung quanh mình "thức tỉnh" về Trump, theo Washington Post. Chỉ vài nghìn cử tri như vậy là có thể thay đổi được cục diện ở Pennsylvania.
Nhưng không phải toàn bộ sự phẫn nộ này đều tự động chuyển thành phiếu bầu cho bà Harris. Một số người như Samuel Negron Jr., 55 tuổi, vẫn "tất tay" cho ông Trump vì quan tâm đến chính sách kinh tế và nhập cư. Số khác cho rằng sự việc bị thổi phồng và ông Trump không nói những lời đó.
Nhưng ở nhiều bang khác, ông Trump đang đối mặt nguy cơ mất phiếu vì lý do tương tự.
Ứng viên Cộng hòa đang dẫn trước đối thủ chưa đến 2 điểm phần trăm ở Georgia, nơi có hơn 130.000 người Puerto Rico, chiếm hơn 1% dân số bang, theo Trung tâm Nghiên cứu Puerto Rico tại Đại học Hunter, New York. Ông Biden năm 2020 thắng Georgia với chênh lệch 0,2 điểm phần trăm.
Cộng đồng Puerto Rico cũng chiếm khoảng 1% dân số tại các bang Arizona, Wisconsin và Bắc Carolina.
Tại các bang còn lại, cộng đồng Puerto Rico cũng chiếm đáng kể về nhân khẩu học. Florida có lượng cử tri Puerto Rico nhiều nhất, 1,2 triệu người, tương đương 5,6% tổng dân số bang. New York có hơn 1 triệu người Puerto Rico. Connecticut có gần 300.000 người gốc Puerto Rico, tương đương 8,3% dân số bang, tỷ lệ cao nhất các bang. Con số này ở Massachusetts là 326,000 người, chiếm 4,7% dân số.
Chiến dịch tranh cử cùng các đồng minh của ông Trump đang nỗ lực cứu vãn tình thế. Cố vấn chiến dịch tranh cử Danielle Alvarez nói bình luận của Hinchcliffe không phản ánh quan điểm của ông Trump hay đội ngũ của cựu tổng thống.
JD Vance, ứng viên phó tổng thống đảng Cộng hòa, khi vận động tranh cử ở Wisconsin ngày 28/10 cho rằng lời lẽ của Hinchcliffe "có thể là trò đùa ngớ ngẩn về chủng tộc, nhưng cũng có thể không". "Tôi nghĩ chúng ta nên dừng tức giận vì những thứ nhỏ nhặt... Tôi đã phát chán rồi", ông Vance nói.
Ông Trump cũng tìm cách xoa dịu lửa giận. "Không ai yêu quý cộng đồng người Latin và Puerto Rico hơn tôi", cựu tổng thống phát biểu tại Allentown. Trước đó, khi phát biểu tại Florida, ông mô tả cuộc vận động ngày 27/10 là "lễ hội tình yêu".
Ông Trump trả lời phỏng vấn Fox News rằng mình không biết diễn viên hài đó là ai, ám chỉ mọi người đang thổi phồng sự việc quá mức. "Chưa có tổng thống nào làm nhiều điều cho Puerto Rico hơn tôi", ông Trump phát biểu ở Drexel Hill, bang Pennsylvania.
Một số chuyên gia cho rằng bài phát biểu của Hinchcliffe có thể là một "bất ngờ tháng 10", cụm từ chỉ những sự kiện ngoài ý muốn có thể tác động đáng kể đến bối cảnh cuộc đua vào Nhà Trắng ngay trước ngày bỏ phiếu.
"Ký ức rất khó phai mờ chỉ trong vài ngày", Fernando Tormos-Aponte, giáo sư khoa học xã hội tại Đại học Pittsburgh, Pennsylvania nói với TIME. "Với mức độ lan tỏa của sự kiện này, cử tri khả năng cao vẫn nhớ đến nó vào ngày bầu cử".
VietBF@ Sưu tập
