Dị ứng không có nghĩa là phải đi kèm với các triệu chứng bi ngứa ngáy gây khó chịu và phải dùng thuốc men. Có nhiều liệu pháp chữa trị tự nhiên ở ngay tại khu vườn sau nhà hoặc các siêu thị bán các nguyên liệu tốt cho sức khỏe ở địa phương. Dưới đây là bốn cách phổ biến, ít tốn kém để chống lại các triệu chứng do dị ứng gây ra.
Cây bơ gai (Butterbur)
Butterbur là một loại cây bụi có nguồn gốc từ châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ. Từ xưa đến nay, người ta dùng lá của cây bơ gai để bọc lại bơ sữa với mục đích giúp cho bơ không bị tan chảy khi tiết trời ấm áp. Đây cũng là lý do đằng sau tên gọi của loại cây này. Cây
bơ gai từ lâu đã được sử dụng trong các loại thuốc Đông y truyền thống, phổ biến nhất là để điều trị nhức đầu và đau nửa đầu, giảm đau, chữa lành vết thương và điều trị cảm lạnh, hen suyễn, và các triệu chứng dị ứng.
Theo Đông y, cây
bơ gai được xem là thảo dược với công dụng nâng cao sức khỏe cho hệ tim mạch, loại bỏ độc tố và loại bỏ giun sún trong người.
Đặc tính chống viêm của cây
bơ gai giúp làm giảm các triệu chứng dị ứng, chẳng hạn như bị ngứa mắt, ho và nghẹt mũi.
Một cuộc thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng được công bố trên
BMJ (Tập san Y khoa Anh Quốc) đã so sánh với
butterbur và
cetirizine, một loại thuốc kháng histamine để điều trị dị ứng ở những người tham gia bị viêm mũi dị ứng theo mùa. Kết quả cho thấy cây
bơ gai có tác dụng tốt như
cetirizine, với lưu ý rằng 2/3 số người khi sử dụng thuốc
cetirizine có thông báo về các tác dụng phụ liên quan đến an thần (gây ra buồn ngủ và mệt mỏi) mặc dù đây là thuốc kháng histamine không gây ra buồn ngủ.
Cả rễ và lá của cây
bơ gai đều được sử dụng làm thuốc, nhưng phần lá sẽ có tác dụng chữa dị ứng tốt hơn. Thảo dược này có chứa các
alcaloid pyrrolizidine (PA) có thể gây độc cho gan nên cần được chế biến lại và không được ăn sống. Khi mua chất bổ sung
bơ gai, hãy bảo đảm rằng bạn tìm thấy loại dược tính đã loại bỏ ra chất
PA này.
Cây tầm ma (Nettle Leaf, Stinging Nettle)
Cây
tầm ma là một loại thảo mộc mạnh mẽ có lịch sử lâu dài trong nhiều loại thuốc Đông y truyền thống. Cây có nguồn gốc từ châu Âu, châu Phi và Tây Á nhưng hiện nay đã phổ biến trên toàn thế giới. Theo y học truyền thống, cây
tầm ma được sử dụng làm thuốc lợi tiểu để điều trị rối loạn hệ tiết niệu, bệnh gout nhờ tác dụng đào thải acid uric, điều trị sưng tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt) và các tình trạng bị viêm như viêm khớp. Cây
tầm ma cũng nổi tiếng trong việc điều trị bệnh dị ứng theo mùa và tất cả các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu kèm theo. Trong Đông y, cây
tầm ma được dùng để giúp thanh lọc độc tố trong máu, điều hòa quá trình trao đổi chất và bổ phổi, thận và gan.
Cây
tầm ma có chứa chất chống oxy hóa, chống viêm và kiểm soát histamine tự nhiên. Trong những năm gần đây, loại thảo dược này đã trở thành một phương thuốc tự nhiên ngày càng phổ biến để cho điều trị bệnh dị ứng theo mùa. Một số bác sĩ hiện nay khuyên bạn nên dùng sản phẩm
tầm ma đông khô trước khi mùa dị ứng bắt đầu.
Cây tầm ma(Ảnh: Melica/Shutterstock)
Các cuộc nghiên cứu có cho thấy việc dùng sản phẩm từ cây
tầm ma giúp làm giảm các triệu chứng và số lượng bạch cầu ái toan trong bệnh viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, cần có thêm những nghiên cứu dài hạn hơn về chủ đề này.
Cây hương thảo
Hương thảo là một loại thảo mộc cổ xưa có nguồn gốc từ biển Địa Trung Hải với vô số công dụng chữa bệnh.
Hương thảo có đặc tính chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, sát trùng, kháng nấm, được sử dụng để kích thích hệ tuần hoàn, trợ giúp chức năng não khỏe mạnh và tăng sức đề kháng. Đây là một phương thuốc phổ biến cho chứng đau đầu, cảm lạnh và cúm, mất trí nhớ và thiếu tập trung, lo lắng và trầm cảm.
Hương thảo cũng giúp kích thích các nang tóc, có thể trị hói đầu sớm hoặc các trường hợp rụng tóc khác.
Công dụng của
hương thảo bao gồm:
- Cải thiện tuần hoàn máu
- Hỗ trợ hệ miễn dịch
- Điều trị chứng lo âu và trầm cảm
- Bổ não
Thân và lá được sử dụng làm thuốc, có thể pha trà hoặc dùng làm tinh dầu.
Cây hương thảo. (Ảnh: CreatoraLab/Shutterstock)
Nghiên cứu khoa học cung cấp nhiều bằng chứng khá thuyết phục về đặc tính chữa bệnh của cây
hương thảo. Một nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm chuyên gia tại Đại học Brock cho thấy chiết xuất cây
hương thảo giúp làm giảm hiệu quả sự kích hoạt tế bào
mast gây dị ứng. Đây là một phát hiện quan trọng nhấn mạnh tiềm năng của loại thảo dược này trong việc kiểm soát bệnh dị ứng.
Ông Michael Yousef, một nghiên cứu sinh và là tác giả chính của cuộc nghiên cứu, đã giải thích tầm mức quan trọng của những phát hiện trong một bài báo trên trang web của Đại học Brock.
"Chiết xuất hương thảo có tác dụng lớn. Trong nghiên cứu trên, chúng tôi đã có thể chứng minh rằng chiết xuất hương thảo không chỉ làm thay đổi hoạt động của protein trong tế bào mast gây viêm mà còn làm giảm các hóa chất tạo ra các triệu chứng viêm điển hình ở nhiều người bị dị ứng".
Một thử nghiệm lâm sàng được công bố trên
Experimental Biology and Medicine (Tập san Y học và Sinh học Thử nghiệm) cho thấy chiết xuất cây
hương thảo có tác dụng ức chế viêm mũi dị ứng theo mùa ở người. Những người dùng chiết xuất
hương thảo đã giảm đáng kể nồng độ bạch cầu trung tính và bạch cầu ái toan trong dung dịch rửa mũi. Đây là các chỉ số được sử dụng để chẩn đoán bệnh viêm mũi do dị ứng.
Dầu hạt đen
Dầu hạt đen, còn được gọi là
thì là đen, có nguồn gốc từ hạt của cây thì là đen và là thành phần của các loại thuốc y học truyền thống trong nhiều thiên nhiên kỷ.
Dầu hạt đen có vô vàn các lợi ích, bao gồm khả năng tiêu diệt vi khuẩn mạnh mẽ, đặc tính chống ung thư, hỗ trợ sức khỏe cho gan, bảo vệ da, kích thích mọc tóc, cân bằng cholesterol, và điều trị nhiễm trùng.
Ba thành phần hoạt tính sinh học chính của
dầu hạt đen là:
-
Thymoquinone (có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau, hạ sốt, chống ung thư)
-
Thymohydroquinone (có đặc tính chống oxy hóa, chống viêm, kháng histamine, điều hòa miễn dịch và chống ung thư)
-
Thymol (chống viêm, chống oxy hóa, chống tăng lipid máu)
Theo một đánh giá được công bố trên
Nutrients (Tập san Dinh dưỡng):
Tác dụng dược lý đa năng của
thì là đen và thành phần hoạt tính sinh học chính của nó là
thymoquinone (TQ), thể hiện ở khả năng giảm căng thẳng oxy hóa và viêm, tăng sự miễn dịch, sự sống của tế bào và chuyển hóa năng lượng. Tác dụng này đem lại nhiều lợi ích sức khỏe đa dạng, bao gồm bảo vệ chống lại các rối loạn chuyển hóa, tim mạch, tiêu hóa, gan, thận, hô hấp, sinh sản và thần kinh, ung thư, v...v… Hơn nữa,
thì là đen hoạt động như một loại thuốc thải độc, giảm thiểu các độc tính khác nhau và tác dụng phụ do thuốc gây ra.
Hạt thì là đen và dầu. (Ảnh: Dionisvera/Shutterstock)
Một nghiên cứu được công bố trên
Anti-inflammatory and Anti-allergy Agents in Medicinal Chemistry (Tập san Chất Chống viêm và Chống dị ứng trong Hóa dược) đã xem xét việc dùng chiết xuất
dầu hạt đen làm thuốc nhỏ mũi để điều trị viêm mũi dị ứng. Những người tham gia được chia thành 6 nhóm – những người có triệu chứng nặng, trung bình hoặc nhẹ – với các nhóm đối chứng tương ứng. Các nhóm thử nghiệm nhận được
dầu hạt đen, trong khi nhóm đối chứng nhận được dầu thực phẩm thông thường.
Kết quả thu lượm sau 6 tuần điều trị:
- Trong nhóm có triệu chứng nặng, 58.3% hết triệu chứng và 25% đã cải thiện.
- Trong nhóm có triệu chứng vừa phải, 68.7% hết triệu chứng và 25% đã cải thiện.
- Ở nhóm có triệu chứng nhẹ, 100% hết triệu chứng.
Tổng cộng, 92.1% số người dùng
dầu hạt đen đã cải thiện tốt các triệu chứng hoặc hết triệu chứng, trong khi sự cải thiện ở nhóm nhóm đối chứng là 30.1%.
Sau khi điều trị tại chỗ bằng
dầu hạt đen, khả năng chịu đựng với chất gây dị ứng đã cải thiện 55.2%, có sự khác biệt đáng kể so với 20% ở nhóm đối chứng.
Một số việc khác có thể giúp giảm thiểu dị ứng và các triệu chứng là giữ không gian trong nhà sạch sẽ, thường xuyên thay bộ lọc không khí và chân không, loại bỏ bất cứ nấm mốc nào trong nhà hoặc nơi làm việc, hạn chế tiếp xúc với cây trồng trong nhà và vật nuôi có thể gây dị ứng và áp dụng cách ăn uống chống viêm.
Dị ứng đi kèm với một danh sách dài các triệu chứng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể và gây ra nhiều khó chịu trong cuộc sống. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc thiên nhiên như trên có thể đem lại nhiều hữu ích. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy nói chuyện với bác sị gia đình trước khi dùng thảo dược hoặc thực phẩm chức năng để bảo đảm rằng không có tương tác xấu nào xảy ra.
