Iran: Làm rõ hiểu lầm về chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran gặp nạn

[Romano]

Trước những đồn đoán Iran sử dụng trực thăng từ những năm 1970 do Mỹ sản xuất trong vụ tai nạn khiến Tổng thống Ebrahim Raisi và các quan chức cấp cao thiệt mạng, truyền thông Iran hôm 20/5 đã cung cấp các thông tin mới.Hãng thông tấn nhà nước Iran (IRNA) hôm 20/5 đăng tải thông tin mô tả vụ rơi trực thăng khiến Tổng thống Raisi và Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian thiệt mạng là do "trục trặc kỹ thuật".

IRNA không cho biết cụ thể trục trặc dẫn tới trực thăng chở Tổng thống Raisi gặp tai nạn. Theo IRNA, trực thăng Bell 212 do Iran mua từ nước ngoài vào đầu những năm 2000, không phải là các mẫu Bell 212 đã có ở Iran từ những năm 1970.

Kể từ năm 1988, trực thăng Bell 212 đã ngừng sản xuất ở Mỹ và chuyển sang dây chuyền sản xuất ở Quebec, Canada. IRNA không cho biết cụ thể trực thăng được Iran mua từ Canada hay từ một quốc gia khác.Kể từ năm 1995, Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt, bao gồm cấm bán máy bay và các linh kiện máy bay cho Iran. Các quốc gia thứ ba cũng không được phép bán máy bay hay linh kiện có nguồn gốc từ Mỹ cho Iran nếu không được chính phủ Mỹ cho phép.

Trong thông báo, IRNA cho biết có 8 người trên trực thăng thiệt mạng không phải 9 như thông báo ban đầu. Những người thiệt mạng gồm Tổng thống Raisi, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian, tỉnh trưởng Đông Azerbaijan, một giáo sĩ đại diện cho Giáo chủ Ali Khamenei, một quan chức Vệ binh Cách mạng Iran và 3 thành viên phi hành đoàn. Trực thăng Bell 212 được thiết kế để chở tối đa 15 người.

Theo dữ liệu của Cirium - công ty phân tích dữ liệu hàng không uy tín hàng đầu thế giới có trụ sở tại London (Anh), Iran hiện sở hữu khoảng 15 chiếc trực thăng Bell 212 với tuổi đời trung bình khoảng 35 năm.Richard Aboulafia, nhà phân tích hàng không ở Mỹ, nói Iran có thể mua trực thăng và phụ tùng ở thị trường chợ đen. Nhưng không rõ các kỹ sư Iran có đủ trình độ để đảm bảo trực thăng hoạt động an toàn hay không. "Thị trường chợ đen là nơi Iran có thể mua máy bay hoặc phụ tùng, nhưng năng lực bảo trì, sửa chữa lại là vấn đề khác", ông Aboulafia nói.Sputnik hôm 20/5 dẫn lời phi công kỳ cựu Vadim Bazykin của Nga, cho biết khó có khả năng chính phủ Iran vận hành trực thăng mà không đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn.

Phi công Bazykin nói vấn đề an toàn và an ninh đối với các phương tiện chuyên chở tổng thống luôn được đặt lên hàng đầu. "Trực thăng Bell 212 chở Tổng thống Iran dù đời cũ nhưng có thể đã được thay động cơ mới vì lý do an ninh", Bazykin nói với Sputnik.

Bazykin nhận định, nguyên nhân vụ tai nạn có thể nằm ở phi công. "Phi công luôn là mắt xích yếu nhất. Không có nhiều phi công dày dạn kinh nghiệm có thể bay an toàn trong điều kiện thời tiết xấu", chuyên gia Bazykin nói, cho biết các phi công kinh nghiệm luôn lường trước các thách thức khi bay ở vùng núi trong điều kiện thời tiết xấu.

Bazykin kể rằng mình từng nằm trong đội ngũ phi hành đoàn chở các quan chức cấp cao Nga. "Tôi luôn chọn các phi công kinh nghiệm để bay cùng vì họ biết khi nào thì nên nói không nếu phải bay trong điều kiện thời tiết xấu", Bazykin nói. "Nếu cảm thấy không ổn, phi công hoàn toàn có thể điều khiển trực thăng quay về điểm xuất phát".