Phạm Hồng Linh – nữ sinh Việt vừa giành giải Nhất tại Harvard với dự án mang tên “Lexi” sở hữu một bề dày học tập và thành tích đáng ngưỡng mộ.
33 tuổi vẫn miệt mài với sự học tại Harvard
Mới đây, Phạm Hồng Linh (sinh năm 1992) – nữ sinh người Việt đă xuất sắc giành giải Nhất (Grand Prize) tại cuộc thi HBS New Venture Competition 2025 – hạng mục Doanh nghiệp Xă hội do Trường Kinh doanh Harvard (Harvard Business School) tổ chức với dự án mang tên “Lexi”.
Phạm Hồng Linh (đứng giữ) cùng các thành viên trong team nhận giải thưởng. Ảnh: FBNV
Đây là một trong những cuộc thi khởi nghiệp danh giá và khắt khe nhất thế giới. Và Hồng Linh là người Việt đầu tiên được vinh danh ở ngôi vị cao nhất, cùng phần thưởng trị giá 75.000 USD trong suốt 25 năm tổ chức cuộc thi này.
Dự án Lexi cũng tiếp tục gây tiếng vang khi giành giải Vàng tại IF Design Award 2025, cuộc thi thiết kế hàng đầu thế giới bên cạnh các tên tuổi như Apple, Samsung, LG, IBM và Ferrari. Lễ trao giải sẽ diễn ra tại Berlin ngày 28/4 tới.
Phạm Hồng Linh sinh ra và lớn lên ở Việt Nam. Cô từng tốt nghiệp đại học danh tiếng Brown (Mỹ), sau đó học Thạc sĩ ngành Mỹ thuật tại Trường Nghệ thuật Hoàng Gia Anh – nơi đào tạo những nghệ sĩ, đạo diễn hàng đầu thế giới. Hiện cô đang là học viên chương tŕnh Thạc sĩ Kỹ sư Thiết kế (Design Engineering) tại Harvard.
Phạm Hồng Linh từng khiến cộng đồng thiết kế ngỡ ngàng với phần mềm “Dệt cói” – một sản phẩm lấy cảm hứng từ làng nghề dệt cói Quảng Nam, lưu giữ văn hóa Việt trong thời đại số. Cô cũng từng làm trưởng nhóm thiết kế ô tô không người lái tại Mỹ nhưng cô gái ấy vẫn luôn hướng về cộng đồng, về cội nguồn và con người.
Dự án đoạt giải Nhất bắt nguồn từ trái tim đồng cảm
Sản phẩm giúp Phạm Hồng Linh đạt giải Nhất trong cuộc thi HBS New Venture Competition 2025 lần này mang tên Lexi - một phần mềm dịch thuật y tế đa ngôn ngữ sử dụng công nghệ AI, hỗ trợ bệnh nhân giao tiếp với bác sĩ và nhân viên y tế.
Phạm Hồng Linh tại buổi thuyết tŕnh về dự án. Ảnh: FBNV
Ư tưởng về Lexi không bắt đầu từ một pḥng thí nghiệm công nghệ hay một bản kế hoạch kinh doanh hào nhoáng mà bắt đầu từ sự đồng cảm đối với những bệnh nhân bị hạn chế về giao tiếp.
Tháng 1/2024, trong một bài tập nhỏ của lớp học về “Tương lai của người nhập cư lớn tuổi”, Linh và 3 người bạn – đều là người nhập cư đă đặt ra câu hỏi: “Gia đ́nh, bạn bè của chúng ta đă gặp điều ǵ khó khăn nhất khi sống ở Mỹ?” Câu trả lời vang lên, rất quen thuộc nhưng cũng đầy xót xa: ngôn ngữ.
Không biết tiếng Anh, nhiều người Việt, đặc biệt là người lớn tuổi không thể diễn đạt được triệu chứng bệnh của ḿnh, không hiểu bác sĩ nói ǵ và đôi khi phải chịu đựng đau đớn trong im lặng v́ không thể... giao tiếp.
“Chúng tôi nhận ra, đó không chỉ là một vấn đề nhỏ. Đó là một rào cản sinh tử trong y tế”, Phạm Hồng Linh chia sẻ.
Với quyết tâm thay đổi, nhóm của Hồng Linh đă lặn lội đến hơn 20 bệnh viện tại Boston để khảo sát, phỏng vấn, thử nghiệm. Họ phát hiện các bệnh viện rất thiếu phiên dịch viên, đặc biệt cho các ngôn ngữ ít phổ biến như tiếng Việt. Trong khi đó, các ứng dụng dịch hiện có th́ không chính xác với các thuật ngữ y học chuyên sâu.
Trong khoảng 3 tháng, họ lập tŕnh nên Lexi – phần mềm dịch bệnh viện với 6 ngôn ngữ phổ biến gồm: Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Việt, Trung, Pháp và Nga. Đặc biệt, phần mềm này chuyên biệt cho y tế, tích hợp hàng ngh́n thuật ngữ y học, được cập nhật thường xuyên nhờ phản hồi từ các bác sĩ.
Lexi có thể giúp bác sĩ hỏi bệnh, hướng dẫn dùng thuốc, giải thích các bước điều trị; đồng thời giúp bệnh nhân nói rơ triệu chứng, chia sẻ cảm xúc và mong muốn điều trị.
Với mong muốn biến sản phẩm thành hiện thực phục vụ cộng đồng, Phạm Hồng Linh mạnh dạn lập công ty và đem Lexi tham dự cuộc thi khởi nghiệp của Harvard.
“Ban đầu, tôi chỉ muốn thử sức nhưng càng đi, càng tin. Và cuối cùng, chúng tôi chiến thắng", Phạm Hồng Linh cho biết.
Trước đó một ngày, nhóm của Phạm Hồng Linh đă trải qua ṿng Chung kết căng thẳng với 10 phút tŕnh bày ư trước ban giám khảo gồm các chuyên gia, nhà đầu tư kỳ cựu.
Phạm Hồng Linh ấn tượng nhất với câu hỏi cuối cùng về lư do muốn làm sản phẩm này. Cô kể ḿnh là con một, đă xa nhà 15 năm. V́ thế, mẹ Linh dự định sau khi nghỉ hưu sẽ sang Mỹ với con gái. Bà có thể nói tiếng Anh nhưng không giỏi nên cô nghĩ nếu có một nền tảng hỗ trợ phiên dịch, mẹ sẽ chủ động hơn trong cuộc sống, nhất là khi tới bệnh viện.
Phạm Hồng Linh - cô gái Việt chưa giờ nguôi nhớ quê hương
Sau 15 năm xa Việt Nam, có cuộc sống ổn định ở miền Đông Bắc của Mỹ nhưng Phạm Hồng Linh chưa bao giờ nguôi hy vọng sẽ sử dụng các kỹ năng và kiến thức của ḿnh đă lĩnh hội được để xây dựng quê hương, giúp đỡ người dân Việt Nam.
Phạm Hồng Linh luôn muốn mang kiến thức đă học được để xây dựng quê hương Việt Nam. Ảnh: FBNV
Cách đây mấy năm, Phạm Hồng Linh đă tổ chức một cuộc triển lăm trên đất Mỹ về chiếu lác (cói) của làng Cẩm Nê, xă Hoà Tiến, huyện Hoà Vang, tỉnh Quảng Nam. Triển lăm là sự hoài niệm về tuổi thơ, về những người nông dân lam lũ với nghề thủ công truyền thống đang dần mai một với mong muốn lưu lại một di sản, một làng nghề truyền thống trong kư ức của cô về quê hương ḿnh.
Toàn bộ số tiền thu được từ bán tranh tại triển lăm được cô gửi về Việt Nam tặng cho bà con nhân dân làng Cẩm Nê - nơi tạo nguồn cảm hứng cho cô sáng tác tác phẩm.
"Khi c̣n nhỏ, tôi sống ở Việt Nam và như nhiều gia đ́nh khác thời đó, mỗi bữa ăn, gia đ́nh tôi thường đoàn tụ trên chiếu dệt bằng cói.
Đôi lúc, bữa tối kéo dài đến mức vết lằn của những sợi cói trên chiếu in hằn trên da tôi, dấu vết của thời gian bên nhau, kư ức ấy sâu đậm ấy tôi chẳng thể nào quên...
Tôi vẫn mong về Việt Nam, lại được đến thăm và t́m hiểu sâu hơn về nghề dệt chiếu ở làng Cẩm Nê, trở về với kỷ niệm xưa. Và tôi hiểu rằng, dệt chiếu ở Việt Nam là một nghề thủ công, gian nan nhọc nhằn nhưng có truyền thống tới cả ngàn năm", Linh Phạm chia sẻ.
VietBF@ sưu tập
